Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I BP 48/10
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Romualda Spyt
w sprawie z powództwa J. S., A. S., S. S.
przeciwko Funduszowi Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w Warszawie
Biuru Terenowemu w K.
z udziałem interwenienta ubocznego Syndyka Masy Upadłości O. Polska Sp. z o. o.
w upadłości w S.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 lutego 2011 r.,
skargi interwenienta ubocznego o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w K.
z dnia 2 października 2008 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy w K. w punkcie III wyroku z dnia 2 października
2008 r. zasądził od strony pozwanej - Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych - na rzecz interwenienta ubocznego - Syndyka masy upadłości „O.
Polska" Spółki z o.o. w upadłości– 60 zł tytułem kosztów postępowania
odwoławczego.
Na to orzeczenie interwenient uboczny wniósł pismem z dnia 29 września
2010 r. skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
zaskarżając je w części, tj. punkt III wyroku „w zakresie, w jakim oddala wniosek
2
skarżącego (dotychczasowego interwenienta ubocznego) o zasądzenie kosztów
zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne”.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie prawa procesowego, tj.
przepisu art. 98, art. 99, art. 107 oraz 109 § 2 k.p.c., a także przepisów oraz § 2 ust.
1 i 2, § 6 pkt 3 i 5, § 11 ust. 1 pkt 2 oraz § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz.
1349 ze zm.), polegające na przyjęciu, iż ze względu na szczególny charakter
regulacji art. 107 k.p.c. oraz brak wykazania przez interwenienta wyższej wysokości
kosztów zastępstwa procesowego zwrot tychże kosztów winien nastąpić jedynie w
granicach najniższej stawki przewidzianej przez przepisy rozporządzenia w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z
urzędu, a także naruszenie przepisu art. 219 k.p.c. w związku z art. 108 k.p.c.
polegające na zamieszczeniu jedynie jednego rozstrzygnięcia zasądzającego na
rzecz skarżącego koszty zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne.
Tymczasem ze względu na samodzielny charakter każdej z połączonych do
wspólnego rozpoznania spraw Sąd drugiej instancji winien był wydać odrębne -
choć zawarte w jednym postanowieniu - rozstrzygnięcia odnośnie do zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego należnych interwenientowi ubocznemu tytułem
każdej z trzech połączonych spraw.
Skarżący wskazał na niezgodność zaskarżonego postanowienia z
następującymi przepisami: art. 98, art. 99 ,102, art. 107, 108 § 1, art. 109 § 2 i art.
219 k.p.c., a także z przepisem § 2 ust. 1 i 2, § 6 pkt 4 i 5, § 11 ust. 1 pkt 2 oraz §
12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002
roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu oraz podniósł, że wydanie przedmiotowego orzeczenia
spowodowało wyrządzenie szkody polegającej na nieotrzymaniu przez skarżącego
(dotychczasowego interwenienta ubocznego) części zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu apelacyjnym ustalonych według stawki minimalnej,
3
tj. ponad kwotę 60 zł. Wysokość szkody w połączonych sprawach - 880 zł, 205 zł i
205 złotych - została wyliczona przy przyjęciu minimalnych stawek przewidzianych
w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z
urzędu.
Ponadto skarżący wskazał, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w
drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W myśl art. 4241
§ 1 k.p.c. - w brzmieniu nadanym przez art. 2 pkt 4 ustawy
z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr
155, poz. 1037), obowiązującym od 25 września 2010 r., można żądać stwierdzenia
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została wyrządzona
szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Przywołana treść art. 4241
§ 1 k.p.c.
ma zastosowanie do przedmiotowej skargi (wniesionej w dniu 1 października 2010
r. - data stempla pocztowego), z tego względu, że ustawa zmieniająca nie zawiera
przepisów przejściowych, z których wynikałby obowiązek stosowania przepisu art.
4241
§ 1 k.p.c. w dotychczasowym brzmieniu do skarg wniesionych w sprawach
prawomocnie zakończonych przed dniem wejścia w życie przedmiotowej
nowelizacji (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., I BP
10/10 – niepublikowane).
Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie
ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy -
Prawo upadłościowe i naprawcze, skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
orzeczenia przysługuje tylko od prawomocnych wyroków sądu drugiej instancji
kończących postępowanie w sprawie, oraz postanowień co do istoty sprawy
kończących postępowanie, wydanych przez sąd drugiej instancji w postępowaniu
4
nieprocesowym, w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczeń
sądów państw obcych oraz w postępowaniu o uznanie i stwierdzenie wykonalności
wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed sądem
polubownym za granicą (art. 424, art. 519, art. 1148 § 3, art. 11511
§ 3 i nowy art.
1215 § 3). Od innych prawomocnych orzeczeń skarga nie przysługuje. W treści
tego uzasadnienia wskazano także, że nie uwzględniono uwag do projektu ustawy
zgłoszonych przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa, które wskazywały na
potrzebę dodania przepisu o charakterze przejściowym, który dawałby podstawę do
rozpatrywania na "dotychczasowych zasadach" skarg o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnych orzeczeń sądów drugiej instancji innych niż wyroki.
Postulat ten nie został uwzględniony, z uwagi na zasadność bezpośredniego
zastosowania przepisów nowych.
W istocie bowiem powyższa zmiana legislacyjna nie pozbawia możliwości
dochodzenia odszkodowania z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie
prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, innego niż wskazane w art.
4241
§ 1 k.p.c., co więcej upraszcza jego drogę, bowiem stosownie do art. 4241b
k.p.c. (dodanego na podstawie tej samej ustawy) - w wypadku prawomocnych
orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, odszkodowania z tytułu szkody
wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem
można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z
prawem w postępowaniu ze skargi, chyba że strona nie skorzystała z
przysługujących jej środków prawnych.
Z tych względów skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 2 października 2008 r. podlega odrzuceniu na podstawie art.
4248
§ 1 k.p.c.