Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 10 LUTEGO 2011 R.
WZ 5/11
Postanowienie sądu o wydaniu albo odmowie wydania oskarżonemu
listu żelaznego (art. 281 k.p.k.) jest niezaskarżalne.
Przewodniczący: sędzia SN J. Steckiewicz (sprawozdawca).
Sędziowie SN: M. Pietruszyński, J. B. Rychlicki.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk Z. Badelski.
Sąd Najwyższy w sprawie st. szer. rez. Łukasza S., podejrzanego o
popełnienie przestępstwa określonego w art. 339 § 3 k.k., po rozpoznaniu
w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 10 lutego 2011 r. zażalenia
obrońcy podejrzanego na postanowienie Wojskowego Sądu Okręgowego
w W. z dnia 29 listopada 2010 r., w przedmiocie listu żelaznego, po wysłu-
chaniu wniosku prokuratora, na podstawie art. 430 § 1 k.p.k.
zażalenie p o z o s t a w i ł bez rozpoznania.
U Z A S A D N I E N I E
Starszy szeregowy zawodowy Łukasz S. podejrzany jest o popełnie-
nie przestępstwa określonego w art. 339 § 1 k.k., polegającego na tym, że
w dniu 25 lipca 2006 r., z zamiarem trwałego uchylania się od służby woj-
skowej opuścił Jednostkę Wojskową w L. i realizując ten zamiar wyjechał
poza granice kraju.
2
W dniu 9 lutego 2007 r. Wojskowy Sąd Garnizonowy w K. wydał po-
stanowienie o tymczasowym aresztowaniu Łukasza S., zaś w dniu 14 lipca
2009 r. Wojskowy Sąd Okręgowy w W. – europejski nakaz aresztowania.
W dniu 14 października 2010 r. obrońca podejrzanego złożył wniosek
o wydanie Łukaszowi S. listu żelaznego.
Postanowieniem z dnia 29 listopada 2010 r., Wojskowy Sąd Okręgo-
wy w W. odmówił jego wydania, ograniczając swoją argumentację do
stwierdzenia, że było to prawnie niemożliwe, bowiem „wobec Łukasza S.
wydano europejski nakaz aresztowania”. Jednocześnie, powołując się na
treść art. 252 § 1 k.p.k., pouczył strony o sposobie i terminie złożenia zaża-
lenia od wydanego postanowienia.
Podejrzany wniósł zażalenie, w którym postanowienie uznał „za
krzywdzące, bowiem nie wskazano w nim nawet przykładowych rozstrzy-
gnięć Sądów w przedmiocie relacji listu żelaznego w stosunku do ENA”.
Postulował jego zmianę i wydanie mu listu żelaznego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Wojskowy Sąd Okręgowy w W. błędnie pouczył strony, że na posta-
nowienie w przedmiocie wydania listu żelaznego przysługuje zażalenie, a
podstawą tego błędu było uznanie, iż list żelazny jest środkiem zapobie-
gawczym.
Charakter prawny listu żelaznego, jak też dopuszczalność zażalenia
na postanowienie w tej kwestii, aktualnie, zarówno w doktrynie, jak i judy-
katurze nie budzą już żadnych wątpliwości i zgodnie uważa się, że z istoty
swej list żelazny nie jest środkiem zapobiegawczym, a tym samym posta-
nowienie w przedmiocie listu żelaznego nie jest postanowieniem „co do
środka zapobiegawczego” i nie może być zaskarżone na podstawie art.
252 § 2 k.p.k. [patrz: J. Grajewski, L. K. Paprzycki, S. Steinborn: Kodeks
postępowania karnego, Komentarz, Warszawa 2010, s. 826; T. Grzegor-
czyk: Kodeks postępowania karnego, Komentarz, Warszawa 2008, s. 610;
3
P. Hofmański (red.): Kodeks postępowania karnego, Komentarz, Warsza-
wa 2004, s. 284; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia
28 lutego 2001 r., II AKz 173/01, OSA 2001, z. 11, poz. 79].
W Kodeksie postępowania karnego nie ma też żadnego przepisu,
który dopuszczałby możliwość złożenia zażalenia na postanowienie o wy-
daniu (lub odmowie wydania) listu żelaznego i to zarówno w tej jego części,
która dotyczy zażaleń w ogóle (art. 459 § 1 i 2 k.p.k.), jak i regulujących
kwestie szczegółowe dotyczące omawianej problematyki zamieszczone w
rozdziale 30. Kodeksu postępowania karnego. Artykuł 459 § 1 i 2 k.p.k.
stanowi, że zażalenie przysługuje na następujące postanowienia sądu:
a) zamykające drogę do wydania wyroku, chyba że ustawa stanowi inaczej,
b) dotyczące środków zabezpieczających,
c) inne postanowienia w wypadkach przewidzianych w ustawie.
W rozpoznawanej sprawie żadna z wymienionych okoliczności nie
miała miejsca i to z przyczyn oczywistych, które – jeżeli chodzi o pkt. a i b -
nawet nie wymagają uzasadnienia.
Jak już zasygnalizowano wcześniej w Kodeksie postępowania karne-
go nie ma też przepisu, który dopuszczałby możliwość odwołania się od
postanowienia sądu w przedmiocie listu żelaznego. Zażalenie przewidzia-
no jedynie na postanowienia o odwołaniu listu żelaznego i o przepadku
przedmiotu poręczenia (art. 284 § 2 k.p.k.).
W podsumowaniu należy zatem stwierdzić, że postanowienie sądu o
wydaniu oskarżonemu lub odmowie wydania listu żelaznego jest nieza-
skarżalne. W świetle powyższego przyjęcie przez Prezesa Wojskowego
Sądu Okręgowego w W. zażalenia Łukasza S. na postanowienie odmawia-
jące wydania listu żelaznego nastąpiło z obrazą art. 429 § 1 k.p.k.
Należało więc odmówić przyjęcia środka odwoławczego, a skoro
Prezes Sądu pierwszej instancji tego nie uczynił, stosownie do treści art.
4
430 § 1 k.p.k. sąd odwoławczy zobowiązany był przyjęte zażalenie pozo-
stawić bez rozpoznania.