Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 5/11
POSTANOWIENIE
Dnia 17 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi Syndyka masy upadłości Krak Gaz sp. z o.o.
o wznowienie postępowania w sprawie
z powództwa Sped Partner sp. z o.o.
przeciwko Krak Gaz sp. z o.o.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 lutego 2011 r.,
zażalenia Syndyka masy upadłości Krak Gaz sp. z o.o. w Krakowie
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 26 października 2010 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 26 października 2010 r. Sąd Apelacyjny wznowił
postępowanie zakończone prawomocnym postanowieniem tego Sądu z dnia 15
września 2009 r., uzupełnionym postanowieniem z dnia 29 października 2009 r.
po czym oddalił wniesioną skargę.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło po uchyleniu przez Sąd Najwyższy
postanowieniem dnia 29 czerwca 2010 r. wcześniej wydanego przez Sąd
Apelacyjny postanowienia o odrzuceniu skargi syndyka masy upadłości Krak Gaz
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o wznowienie postępowania, w którego
uzasadnieniu Sąd Najwyższy zanegował wystąpienie przyczyn, które legły u
podstaw odrzucenia skargi.
Sąd Apelacyjny odwołując się do stanowiska zajętego przez Sąd
Najwyższy wznowił postępowanie na podstawie przewidzianej w art. 401 pkt 2
k.p.c.
Pozbawienie pozwanego możności działania w procesie, którego dotyczy
skarga o wznowienie, nastąpiło z chwilą ogłoszenia jego upadłości, a naruszenie
przepisów polegało na przeprowadzeniu postępowania zażaleniowego i wydaniu
orzeczenia przez Sąd Apelacyjny, mimo że do postępowania po stronie pozwanej
nie wstąpił syndyk masy upadłości. Z uwagi na to, że podstawa wznowienia
dotyczyła postępowania zażaleniowego wywołanego odrzuceniem sprzeciwu
pozwanego (upadłego) od nakazu zapłaty – Sąd orzekający poddał ocenie
zasadność tego zażalenia, a w szczególności zbadał prawidłowość oddalenia
przez Sąd Okręgowy wniosku pozwanego o przywrócenie terminu do wniesienia
sprzeciwu. Przyczyną odrzucenia tego środka zaskarżenia był bowiem
niewątpliwy fakt jego spóźnionego wniesienia, przy czym okoliczności, którymi
pozwany we wniosku o przywrócenie terminu usprawiedliwiał uchybienie terminu
(zaniedbanie przez pracownika przyjmującego korespondencję w starej siedzibie
spółki odnotowania daty nadejścia odpisu nakazu zapłaty i przekazanie do nowej
siedziby bez tej informacji) zostały uznane za niespełniające wymagań art. 168
§ 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko Sądu Okręgowego i wyjaśnił,
że niedopatrzenie pracownika pozwanego, zajmującego się odbiorem
3
i przekazywaniem do nowej siedziby przesyłek, obciąża pozwanego i nie pozwala
na przyjęcie, że niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezawinionych
przez tę stronę. W konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że wydane w sprawie
orzeczenie było merytorycznie uzasadnione i oddalił skargę pozwanego,
wskazując jako podstawę rozstrzygnięcia art. 412 § 1 i 2 k.p.c.
Pozwany wniósł zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie zarzucając mu
naruszenie art. 174 § 3 k.p.c. poprzez uniemożliwienie syndykowi wstąpienia do
postępowania wskutek błędnego przyjęcia, że syndyk do niego wstąpił.
We wnioskach domagał się uchylenia tego postanowienia i przekazania sprawy
do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm
przesądzonych prawem.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie pozwanego opiera się na przekonaniu, że jego wstąpienie do
wznowionego postępowania wymagało podjęcia przez Sąd Apelacyjny czynności
przewidzianych w art. 174 § 3 k.p.c., ponieważ zgłoszenie przez niego skargi
o wznowienie postępowania nie wywołało skutku w postaci wstąpienia do
postępowania, o którego wznowienie zabiegał. Takie rozumowanie jest błędne.
Czynności określone w art. 174 § 3 k.p.c. mają na celu umożliwienie syndykowi
podjęcia decyzji dotyczącej potrzeby jego udziału w konkretnej sprawie,
a jednocześnie wyjaśnienie okoliczności istotnych dla dalszego biegu
postępowania. Są one zbędne, jeżeli syndyk sam zgłosi swoje wstąpienie do
sprawy, przy czym wstąpienie nie wymaga dokonania sformalizowanego aktu.
Może nastąpić także przez podjęcie przez syndyka działań procesowych.
Jeśli sprawa została prawomocnie zakończona – czynność tego rodzaju stanowi
złożenie wniosku o wznowienie postępowania. Celem wznowienia jest rozpoznanie
sprawy na nowo w granicach wznowienia (art. 412 § 1 k.p.c.), na co wyraźnie
wskazuje obowiązek zamieszczenia już w skardze wniosku o uchylenie lub zmianę
zaskarżonego orzeczenia (art. 409 k.p.c.). W tym też kierunku zmierzały żądania
skarżącego, który domagał się podjęcia konkretnych rozstrzygnięć w prawomocnie
zakończonej sprawie. Skarżący nie ma więc racji traktując sprawę o wznowienie
i sprawę wznowioną jako odrębne, samodzielne postępowania, gdy tymczasem
postępowanie w przedmiocie dopuszczalności skargi oraz postępowanie, które ma
4
na celu ponowne rozpoznanie sprawy to dwie fazy tego samego postępowania
wywołanego skargą.
Reasumując Sąd Apelacyjny słusznie uznał, że od chwili zgłoszenia przez
syndyka skargi o wznowienie, z jego udziałem toczy się postępowanie w niniejszej
sprawie rozumianej jako całość. Jeżeli syndyk zamierzał złożyć w toku
postępowania określone oświadczenia procesowe, w tym cofnąć zażalenie –
nie było po temu przeszkód. To, że zwlekał z ich podjęciem kierując się własną
interpretacją art. 174 § 3 k.p.c., nie może uzasadniać krytycznej oceny stanowiska
Sądu Apelacyjnego, zwłaszcza, że cofnięcie zażalenia spowodowałoby jedynie
umorzenie postępowania wywołanego tym zażaleniem i w żaden sposób nie
wpłynęłoby na prawomocność nakazu zapłaty w niniejszej sprawie,
a w konsekwencji na sytuację prawną stron.
Z przytoczonych względów zażalenie należało oddalić na podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
k.p.c.
jz