Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 11/11
POSTANOWIENIE
Dnia 30 marca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Iwona Koper
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi A. C. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 października 2008 r.,
w sprawie z powództwa A. C.
przeciwko E. C.
o rozwód,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 30 marca 2011 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 października 2010 r.,
1. oddala zażalenie,
2. zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego na rzecz
pełnomocnika z urzędu A. C. – adw. M. N. kwotę 270 zł
(dwieście siedemdziesiąt), powiększoną o stawkę podatku
VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej z urzędu skarżącej w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 27 października 2010 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
skargę A. C. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu
Apelacyjnego z 16 października 2008 r., sygn. I ACa 749/08. W uzasadnieniu
postanowienia Sąd wskazał, iż skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia jest objęta przymusem adwokacko-radcowskim, a
skarga sporządzona z uchybieniem tego wymogu podlega odrzuceniu przez sąd,
stosownie do treści art. 4246
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie skarżąca zarzuciła naruszenie art. 4246
§ 3
k.p.c., art. 871
§ 1 k.p.c. oraz art. 4246
§ 2 k.p.c. poprzez ich błędną wykładnię
i niewłaściwe zastosowanie. Wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie wniesione przez A. C. nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 871
§ 1 k.p.c. w postępowaniu przed Sądem
Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych.
Zastępstwo to dotyczy także czynności procesowych związanych z postępowaniem
przed Sądem Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji.
W sytuacji, gdy skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia, do której rozpoznania właściwy jest Sąd Najwyższy, nie spełnia
wymogu, o którym mowa w art. 871
§ 1 k.p.c., tj. została wniesiona przez osobę
nieposiadającą kwalifikacji pełnomocnika zawodowego oraz osobę, która nie jest
reprezentowana przez pełnomocnika zawodowego, Sąd – stosownie do treści 4246
§ 3 k.p.c. – skargę odrzuca (por. postanowienie SN z dnia 3 lipca 2009 r., II CNP
46/09, niepubl.; postanowienie SN z dnia 3 lipca 2009 r., II CNP 54/09, niepubl.;
postanowienie SN z dnia 8 lipca 2009 r., II CNP 31/09, niepubl.; postanowienie SN
z dnia 3 kwietnia 2009 r., V CNP 106/08, niepubl.; postanowienie SN z dnia
6 lutego 2009 r., IV CNP 121/08, niepubl.; postanowienie SN z dnia 26 listopada
2008 r., IV CNP 85/08, niepubl.). Z tego też względu twierdzenie skarżącej, iż Sąd
Apelacyjny wydając postanowienie o odrzuceniu skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wniesionej osobiście przez
3
pozwaną nie znajdującą się w kręgu osób, o których mowa w art. 871
§ 2 i 3 k.p.c.,
dopuścił się naruszenia art. 4246
§ 3 k.p.c. i art. 871
§ 1 k.p.c., jest chybione.
Odnosząc się do podniesionego przez skarżącą naruszenia art. 4246
§ 2
k.p.c., który w jej ocenie winien mieć w sprawie zastosowanie, a to poprzez
zobowiązanie pozwanej do uzupełnienia skargi, należy stwierdzić, że zgodnie
z brzmieniem tego przepisu w razie stwierdzenia niezachowania warunków
formalnych określonych w art. 4246
§ 2, przewodniczący wzywa o poprawienie lub
uzupełnienie skargi. Stosownie natomiast do treści art. 4245
§ 2 k.p.c. skarga
powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego,
a ponadto do skargi – oprócz jej odpisów dla doręczenia ich uczestniczącym
w sprawie osobom – dołączą się dwa odpisy przeznaczone do akt Sądu
Najwyższego. Z tego względu uzupełnieniu podlegają jedynie braki formalne skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia określone w art.
4245
§ 2 k.p.c. Tym samym jedynie w razie niedochowania przez stronę wnoszącą
skargę wymogów formalnych właściwych dla każdego pisma procesowego, strona
jest wzywana do ich uzupełnienia. Wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia przez osobę nieposiadającą zdolności
postulacyjnej w świetle art. 871
k.p.c., nie podlega uzupełnieniu w trybie art. 4246
§ 2 k.p.c. Braku w tym zakresie nie można uzupełnić, a dotknięta nim skarga nie
jest w istocie środkiem prawnym, o jakim mowa w art. 4241
k.p.c. Tym samym
chybiony był zarzut naruszenia przez Sąd Apelacyjny art. 4246
§ 2 k.p.c. Skarga
podlegała zatem odrzuceniu na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c. Zaskarżone
orzeczenie nie pozostaje także w sprzeczności z zapisami Konwencji z dnia
4 listopada 1950 r. o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.
Ograniczenie zdolności postulacyjnej strony w postępowaniu cywilnym przez
wprowadzenie przymusu adwokackiego lub radcowskiego, w myśl art. 871
§ 1
k.p.c., nie ogranicza praw obywatela lecz racjonalizuje ich wykonanie, formalnie
gwarantując stronie fachową pomoc prawną w postępowaniu o charakterze
nadzwyczajnym toczącym się przed Sądem Najwyższym (por. postanowienie SN
z dnia 21 października 2010 r., IV CZ 77/1, niepubl.).
Z tych względów zażalenie wniesione przez A. C. podlegało oddaleniu, na
podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
4
Sąd Najwyższy przyznał wynagrodzenie pełnomocnikowi z urzędu skarżącej,
ustalając jego wysokość w oparciu o treść § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenie Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

III CZ 11/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia