III CZ 12/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-06-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 12/11
POSTANOWIENIE
Dnia 1 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa M. P.
przeciwko Skarbowi Państwa – Prokuraturze Rejonowej
w K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 1 kwietnia 2011 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 czerwca 2010 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2010 r. Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie
powoda wniesione na zarządzenie Przewodniczącego z dnia 25 lutego 2010 r.,
w którym zwrócono pozew powoda z racji nieuzupełnienia jego braków formalnych
w wyznaczonym przez Przewodniczącego terminie. Postanowienie to zostało
uzupełnione postanowieniem z dnia 10 grudnia 2010 r. (k. 49 akt) w ten sposób,
że dodano do niego nowy punkt, w którym orzeczono odstąpienie od obciążenia
powoda kosztami postępowania zażaleniowego.
Pozwany Skarb Państwa zaskarżył zażaleniem wspomniane rozstrzygnięcie
o kosztach i domagał się jego zmiany w postaci zasądzenia kosztów postępowania
zażaleniowego. W obszernym uzasadnieniu starano się wykazać naruszenie przez
Sąd Apelacyjny art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 i 397 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W art. 102 k.p.c. sformułowano istotne i zasadnicze odstępstwo od zasady
rozkładu kosztów postępowania, jeżeli pojawi się „szczególnie uzasadniony
wypadek” uzasadniający odstąpienie od reguły ogólnej. Rzecz jasna, takie
odstępstwo wymaga odpowiedniego uzasadnienia przy dokonaniu odpowiednich
ustaleń faktycznych. W judykaturze Sądu Najwyższego wskazywano
niejednokrotnie na określone sytuacje, które mogą uzasadniać zastosowanie
art. 102 k.p.c. i nieobciążanie strony przegrywającej kosztami postępowania na
podstawie art. 98 k.p.c. (por. np. ostatnio – postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 19 sierpnia 2010 r., IV CZ 50/10, OSNC 2011, z. 3, poz. 107). Nie sposób
stwierdzić, że Sąd Apelacyjny nie dokonał właściwych ustaleń w celu wykazania,
że tworzą one „wypadek szczególnie uzasadniony” w rozumieniu art. 102 k.p.c.
Pozostaje tylko kwestia oceny takich ustaleń w świetle tego przepisu.
Niewątpliwie należy przyznać skarżącemu rację, że niezbyt przekonywająco
dla uzasadnienia zastosowania art. 102 k.p.c powołano się na charakter sprawy.
Jednakże należy zwrócić przede wszystkim uwagę na to, że Sąd Apelacyjny
wyeksponował (znając akta sprawy i inne sprawy z udziałem powoda) stan
3
„nieporadności powoda i niezrozumienia zasad funkcjonowania sądów i jednostek
prokuratury”. Sformułował w związku z tym prognozę, że obciążanie powoda
kosztami postępowania (zażaleniowego) nie będzie miało zasadniczego wpływu na
sposób dalszego postępowania powoda, co z kolei wymaga odpowiedniej
tolerancji jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa wobec powoda przy
podejmowaniu czynności procesowych. Prawna motywacja rozstrzygnięcia Sądu
Apelacyjnego w postaci nieobciążania powoda kosztami postępowania
zażaleniowego mieści się zatem w ramach odpowiedniej oceny sędziowskiej,
przyjętej w treści art. 102 k.p.c.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie pozwanego jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c w zw. z art. 39814
k.p.c).
POSTANOWIENIE
Dnia 1 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa M. P.
przeciwko Skarbowi Państwa – Prokuraturze Rejonowej
w K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 1 kwietnia 2011 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 czerwca 2010 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2010 r. Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie
powoda wniesione na zarządzenie Przewodniczącego z dnia 25 lutego 2010 r.,
w którym zwrócono pozew powoda z racji nieuzupełnienia jego braków formalnych
w wyznaczonym przez Przewodniczącego terminie. Postanowienie to zostało
uzupełnione postanowieniem z dnia 10 grudnia 2010 r. (k. 49 akt) w ten sposób,
że dodano do niego nowy punkt, w którym orzeczono odstąpienie od obciążenia
powoda kosztami postępowania zażaleniowego.
Pozwany Skarb Państwa zaskarżył zażaleniem wspomniane rozstrzygnięcie
o kosztach i domagał się jego zmiany w postaci zasądzenia kosztów postępowania
zażaleniowego. W obszernym uzasadnieniu starano się wykazać naruszenie przez
Sąd Apelacyjny art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 i 397 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W art. 102 k.p.c. sformułowano istotne i zasadnicze odstępstwo od zasady
rozkładu kosztów postępowania, jeżeli pojawi się „szczególnie uzasadniony
wypadek” uzasadniający odstąpienie od reguły ogólnej. Rzecz jasna, takie
odstępstwo wymaga odpowiedniego uzasadnienia przy dokonaniu odpowiednich
ustaleń faktycznych. W judykaturze Sądu Najwyższego wskazywano
niejednokrotnie na określone sytuacje, które mogą uzasadniać zastosowanie
art. 102 k.p.c. i nieobciążanie strony przegrywającej kosztami postępowania na
podstawie art. 98 k.p.c. (por. np. ostatnio – postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 19 sierpnia 2010 r., IV CZ 50/10, OSNC 2011, z. 3, poz. 107). Nie sposób
stwierdzić, że Sąd Apelacyjny nie dokonał właściwych ustaleń w celu wykazania,
że tworzą one „wypadek szczególnie uzasadniony” w rozumieniu art. 102 k.p.c.
Pozostaje tylko kwestia oceny takich ustaleń w świetle tego przepisu.
Niewątpliwie należy przyznać skarżącemu rację, że niezbyt przekonywająco
dla uzasadnienia zastosowania art. 102 k.p.c powołano się na charakter sprawy.
Jednakże należy zwrócić przede wszystkim uwagę na to, że Sąd Apelacyjny
wyeksponował (znając akta sprawy i inne sprawy z udziałem powoda) stan
3
„nieporadności powoda i niezrozumienia zasad funkcjonowania sądów i jednostek
prokuratury”. Sformułował w związku z tym prognozę, że obciążanie powoda
kosztami postępowania (zażaleniowego) nie będzie miało zasadniczego wpływu na
sposób dalszego postępowania powoda, co z kolei wymaga odpowiedniej
tolerancji jednostek organizacyjnych Skarbu Państwa wobec powoda przy
podejmowaniu czynności procesowych. Prawna motywacja rozstrzygnięcia Sądu
Apelacyjnego w postaci nieobciążania powoda kosztami postępowania
zażaleniowego mieści się zatem w ramach odpowiedniej oceny sędziowskiej,
przyjętej w treści art. 102 k.p.c.
W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie pozwanego jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c w zw. z art. 39814
k.p.c).