Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 206/10
POSTANOWIENIE
Dnia 8 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z wniosku T. S. i J. S.
przy uczestnictwie Powiatu S.
o zasiedzenie nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 kwietnia 2011 r.,
zażalenia wnioskodawców
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 6 września 2010 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 6 września 2010 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawców T. S. i J. S. od postanowienia Sądu Okręgowego z dnia
31 marca 2010 r. w sprawie o zasiedzenie nieruchomości, przy uczestnictwie
Powiatu S. Podstawę prawną odrzucenia skargi stanowił art. 398 § 2 w związku z
art. 13 § 2 k.p.c. z uwagi na nieuiszczenie opłaty od skargi w wysokości 2.000
złotych, do czego Sąd zobowiązał wnioskodawców, a wezwanie zostało skutecznie
doręczone w dniu 3 sierpnia 2010 r.
W zażaleniu wnioskodawcy wnoszą o uchylenie zaskarżonego
postanowienia, zarzucając naruszenie art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 112 ust. 2 i 3 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167,
poz. 1398 ze zm.) poprzez ich błędne zastosowanie i przyjęcie, że wniosek
o zwolnienie od kosztów sądowych złożony przed upływem terminu do opłacenia
pisma został prawomocnie oddalony, a termin do uiszczenia opłaty upłynął
bezskutecznie i uznano skargę za nieopłaconą, podczas gdy postanowienie
wydane po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji o odmowie zwolnienia od
kosztów sądowych, przy wniesieniu skargi kasacyjnej zostało przez
wnioskodawców zaskarżone zażaleniem do Sądu Najwyższego i do czasu jego
rozpoznania nie stało się prawomocne, zatem termin do uiszczenia opłaty od skargi
kasacyjnej nie rozpoczął jeszcze biegu. Termin ten zacznie biec od dnia doręczenia
wnioskodawcom ewentualnego postanowienia Sądu Najwyższego o oddaleniu
zażalenia. Wobec tego, zdaniem skarżących nie ma podstaw do uznania skargi za
nieopłaconą. Ponadto, zaskarżonemu postanowieniu zarzucono naruszenie art.
3941
§ 1 pkt 2, art. 3941
§ 3, art. 39821
i art. 380 oraz art. 394 § 1 pkt 2 k.p.c.
poprzez ich niezastosowanie lub błędne zastosowanie przez przyjecie, że na
wydane po raz pierwszy przez sąd drugiej instancji orzeczenie o odmowie
zwolnienia od kosztów sądowych, przy wniesieniu skargi kasacyjnej, nie
przysługuje zażalenie do Sądu Najwyższego, co spowodowało odrzucenie
zażalenia na postanowienie o odrzuceniu zażalenia w przedmiocie odmowy
zwolnienia wnioskodawców od kosztów sądowych, podczas gdy takie zażalenie
3
przysługuje na każde postanowienie sądu drugiej instancji w przedmiocie kosztów
sądowych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jako bezzasadne należało oddalić w całości.
Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy od
postanowienia sądu drugiej instancji, mocą którego oddalono wniosek o zwolnienie
od kosztów sądowych złożony po raz pierwszy przed tym sądem, przysługuje
zażalenie do Sądu Najwyższego na podstawie art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c.
W stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy, wnioskodawcy złożyli skargę
kasacyjną wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, w tym od opłaty
od skargi. Wniosek ten został oddalony w całości mocą postanowienia Sądu
Okręgowego z dnia 21 lipca 2010 r. (k. 315). Wnioskodawcy wnieśli zażalenie na
powyżej opisane postanowienie, które z kolei postanowieniem z dnia 31 sierpnia
2010 r. zostało odrzucone, jako niedopuszczalne w świetle art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c.
(k. 330). Sąd Okręgowy wezwał prawidłowo skarżących do uiszczenia w terminie
tygodniowym opłaty sądowej od skargi kasacyjnej pod rygorem jej odrzucenia.
Wezwanie to doręczono w dniu 3 sierpnia 2010 r. (k. 319). Po bezskutecznym
upływie terminu do uzupełnienia braku fiskalnego skargi kasacyjnej, Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 6 września 2010 r. odrzucił skargę (k. 334). Wnioskodawcy
złożyli także zażalenie na postanowienie z dnia 31 sierpnia 2010 r. o odrzuceniu
zażalenia na postanowienie o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych.
Sąd Okręgowy odrzucił opisane w zdaniu poprzednim zażalenie mocą
postanowienia z dnia 24 września 2010 r. (k. 344). Wobec tego, należy stwierdzić,
iż aktualnie przed Sądem Najwyższym nie toczy się postępowanie w przedmiocie
zażalenia od postanowienia o odrzuceniu zażalenia na postanowienie o odmowie
zwolnienia od kosztów sądowych, jak mylnie wskazali to skarżący
w rozpoznawanym obecnie zażaleniu (zob. s. 3 uzasadnienia zażalenia).
Sąd Najwyższy rozstrzygnął już podniesione na wstępie zagadnienie,
uznając, że art. 3941
§ 1 k.p.c. obowiązujący od dnia 22 maja 2009 r., nie ma
zastosowania do postanowienia sądu drugiej instancji orzekającego po raz
pierwszy w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych, np.: od opłaty
4
sądowej od skargi kasacyjnej. Takie postanowienie sądu drugiej instancji nadal nie
podlega zaskarżeniu do Sądu Najwyższego, gdyż pojęcie kosztów procesu o jakich
stanowi art. 3941
§ 1 k.p.c. nie obejmuje instytucji zwolnienia od kosztów sądowych,
jako całkiem odrębnej od kosztów procesu (zob. postanowienie SN z 13 stycznia
2010 r., II CZ 81/09, Lex nr 677772). Sąd Najwyższy rozpoznając zażalenie
w niniejszej sprawie w pełni podziela przedstawiony pogląd.
Wobec powyższego, sąd drugiej instancji po wydaniu postanowienia
oddalającego wniosek skarżących o zwolnienie od kosztów sądowych, prawidłowo
wezwał ich do uiszczenia opłaty od skargi kasacyjnej w kwocie 2.000 złotych,
określając wysokość opłaty, termin jej uiszczenia i rygor niewykonania
zobowiązania. Wezwanie to zostało skutecznie doręczone wnioskodawcom w dniu
3 sierpnia 2010 r. (k. 319). W dniu 2 września 2010 r. sporządzono notatkę
urzędową złożoną do akt sprawy, z której treści jednoznacznie wynika, że do dnia
jej opracowania na rachunek Sądu Okręgowego nie wpłynęła opłata od skargi
kasacyjnej (k. 333). Z uwagi na to, iż po upływie terminu wnioskodawcy nie uiścili
opłaty od skargi kasacyjnej, Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim prawidłowo
odrzucił skargę jako nieopłaconą na podstawie art. 3986
§ 2 w związku z art. 13 § 2
k.p.c. Zgodnie z powołanym przepisem, sąd drugiej instancji odrzuca na
posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną wniesioną po upływie terminu, skargę
niespełniającą wymagań określonych w art. 3984
§ 1 k.p.c., nieopłaconą oraz
skargę, której braków nie usunięto w terminie lub z innych przyczyn
niedopuszczalną.
Z omówionych przyczyn, zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego z
dnia 6 września 2010 r. o odrzuceniu skargi kasacyjnej, jako bezzasadne należało
oddalić w całości na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.