Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 142/10
POSTANOWIENIE
Dnia 7 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa M. W. i Powiatowego Rzecznika Konsumentów […]
przeciwko A. i K. B.
o wydanie kosiarki do trawy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 7 kwietnia 2011 r.,
dwóch zażaleń pozwanych: K. i A. B.
na orzeczenie o kosztach procesu zawarte w punkcie pierwszym postanowienia
Sądu Okręgowego […]
z dnia 8 października 2010 r.,
oddala zażalenia
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 18 września 2009 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo M.
W. przeciwko A. i K. B. wspólnikom spółki cywilnej […] o wydanie kosiarki i zasądził
od powoda na rzecz pozwanych kwotę 417,90 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 15 stycznia 2010 r. oddalił apelacje
powoda oraz Powiatowego Rzecznika Konsumentów i na podstawie art. 102 k.p.c.
nie obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego za drugą instancję.
W wyniku zażalenia pozwanych na postanowienie o kosztach
postępowania apelacyjnego, Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 15 lipca
2010 r. uchylił zaskarżone orzeczenie i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 102 k.p.c. z racji swojego wyjątkowego
charakteru nie może być wykładany rozszerzająco i powinien być stosowany
jedynie wówczas, gdy w okolicznościach danej sprawy obciążenie strony
przegrywającej kosztami procesu przeciwnika byłoby rażąco niezgodne z zasadami
współżycia społecznego. Uznał za uzasadnione zarzuty skarżących, że ze względu
na wskazane przez Sąd Okręgowy w zaskarżonym postanowieniu okoliczności,
sytuacja taka nie zachodzi w rozpoznawanej sprawie.
Postanowieniem z dnia 8 października 2010 r. Sąd Okręgowy po
ponownym rozpoznaniu sprawy zasądził od M. W. na rzecz A. i K. B. kwoty po 242
zł tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą oraz kwoty po 107 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego przed Sądem Najwyższym.
Sąd Okręgowy stwierdził, że zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. pozwanym, którzy
wygrali sprawę w postępowaniu odwoławczym należy się na ich wniosek zwrot
kosztów poniesionych na celową obronę w tym postępowaniu, do których zalicza
się wynagrodzenie jednego adwokata według stawek określonych
w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.- dalej:” rozp. w sprawie kosztów adwokackich”). Wskazał, że po stronie
3
pozwanych występuje współuczestnictwo materialne określone w art. 72 § 1 pkt 1
k.p.c. i zgodnie z art. 74 k.p.c. każdy ze współuczestników ma prawo samodzielnie
popierać sprawę i ustanowić zawodowego pełnomocnika procesowego. Niezależnie
jednak od liczby współuczestników przedmiot sprawy będący podstawą obliczenia
wynagrodzenia adwokata jest w zakresie roszczeń majątkowych jeden i zgodnie
z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego współuczestnikom procesu
reprezentowanym przez jednego adwokata należy się zwrot kosztów w wysokości
wynagrodzenia jednego adwokata, w granicach obowiązującej stawki. Każdemu
z pozwanych należy się zatem zwrot połowy kwoty wynagrodzenia przysługującego
jednemu adwokatowi.
Rozważając niezbędny nakład pracy adwokata w postępowaniu
apelacyjnym oraz charakter sprawy i wkład pracy adwokata w przyczynienie się do
jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, Sąd Okręgowy uznał, że należy przyznać
wynagrodzenie według stawki minimalnej określonej w § 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1
pkt 1 rozp. w sprawie kosztów adwokackich tj. w kwocie 450 zł, a więc po 225 zł dla
każdego z pozwanych i doliczyć do tej kwoty po 17 zł z tytułu zwrotu opłaty
skarbowej od pełnomocnictwa.
W zażaleniach na powyższe rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
apelacyjnego pełnomocnik pozwanych zarzucił naruszenie § 13 ust. 1 pkt 1 rozp.
w sprawie kosztów adwokackich przez zasądzenie niższej stawki za czynności
adwokackie w postępowaniu apelacyjnym przed sądem okręgowym niż minimalna
wynikająca z powyższych przepisów; art. 357 § 2 k.p.c. przez doręczenie
pełnomocnikowi pozwanych odpisu zaskarżonego postanowienia bez
uzasadnienia, mimo że zostało ono wydane na posiedzeniu niejawnym
a pozwanym przysługuje środek zaskarżenia; art. 98 § 1 i 3 k.p.c. przez nie
zasądzenie od powoda na rzecz każdego z pozwanych zwrotu kosztów
niezbędnych do prowadzenia celowej obrony, w tym na rzecz każdego
z pozwanych kosztów wynagrodzenia adwokata; art. 109 § 2 k.p.c. przez nie
wzięcie pod uwagę przy ustalaniu wysokości kosztów procesu podlegających
zwrotowi na rzecz każdego z pozwanych, wyższego, niezbędnego nakładu pracy
pełnomocnika, a także jego wkładu w przyczynienie się do wyjaśnienia
i rozstrzygnięcia sprawy. W konsekwencji pełnomocnik pozwanych wnosił
4
o uchylenie postanowienia w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania i zasądzenia od powoda na rzecz pozwanych kosztów
postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenia są bezzasadne.
Wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanych, doręczenie mu odpisu
zaskarżonego postanowienia bez uzasadnienia, nie stanowi „uchybienia
podstawowym zasadom postępowania cywilnego” ani nie miało na celu
„spowodowania odstąpienia przez pozwanych od zaskarżenia wydanego
postanowienia”, lecz stanowi wypełnienie przez Sąd Okręgowy dyspozycji art.
50513
§ 3 w zw. z art. 50513
§ 1 k.p.c. Pełnomocnik pozwanych przeoczył bowiem,
że sprawa toczyła się w postępowaniu uproszczonym, w którym obowiązuje art.
50513
§ 1 i 3 k.p.c., będący przepisem szczególnym w stosunku do art. 357 k.p.c.
Zgodnie z art. 50513
§ 1 i 3 k.p.c. w postępowaniu uproszczonym sąd drugiej
instancji uzasadnia z urzędu jedynie postanowienia kasatoryjne. We wszystkich
innych wypadkach uzasadnienie postanowienia sporządza i doręcza tylko na
wniosek strony zgłoszony w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia
postanowienia lub doręczenia go stronie, jeżeli nie było ogłoszone. Pełnomocnik
pozwanych po doręczeniu mu odpisu zaskarżonego postanowienia nie złożył
stosowanego wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia tego
postanowienia i tylko to, a nie uchybienia Sądu, uniemożliwiło mu zapoznanie się
argumentacją Sądu i rzeczowe odniesienie się do niej w zażaleniach.
Sąd Okręgowy nie naruszył też pozostałych przepisów wskazanych
w zażaleniach.
Zgodnie z utrwalonym i jednolitym orzecznictwem Sądu Najwyższego,
wygrywającym proces współuczestnikom reprezentowanym przez tego samego
adwokata sąd przyznaje zwrot kosztów w wysokości odpowiadającej
wynagrodzeniu jednego pełnomocnika, biorąc pod uwagę, zgodnie z art. 109 § 2
k.p.c., celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi
na charakter sprawy, a w sytuacji reprezentowania strony przez zawodowego
pełnomocnika, także niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte
5
przez niego w sprawie, charakter sprawy i wkład pełnomocnika w przyczynienie się
do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia (porównaj między innymi uchwałę Sądu
Najwyższego z dnia 30 stycznia 2007 r. III CZP 130/06, OSNC 2008/1/11).
Sąd Okręgowy przyznając pozwanym zwrot kosztów postępowania apelacyjnego
wziął pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności, czemu dał wyraz
w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Pełnomocnik pozwanych nie
przedstawił przekonujących argumentów podważających stanowisko Sądu
Okręgowego w przedmiocie przyznanej stawki wynagrodzenia. Takim argumentem
z oczywistych względów nie może być przekonanie pełnomocnika, że Sąd
Okręgowy w uzasadnieniu wyroku apelacyjnego „powtórzył w znacznej mierze
argumenty pozwanych zawarte w złożonych odpowiedziach na apelację”.
Biorąc to pod uwagę Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenia jako nieuzasadnione.
jz