Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 13/11
POSTANOWIENIE
Dnia 15 kwietnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi Marka N.
na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w J.
w sprawie egzekucyjnej Kmp [...] z wniosku wierzycielki Jolanty N.,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 kwietnia 2011 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Okręgowy
postanowieniem z dnia 14 stycznia 2011 r.,
"Czy w przypadku prowadzenia postępowania
zabezpieczającego w celu wykonania postanowienia
zobowiązującego obowiązanego do zapłaty uprawnionemu
okresowo określonej sumy pieniężnej (art. 753 k.p.c.) jest
dopuszczalne orzekanie przez komornika o kosztach postępowania
zabezpieczającego na podstawie art. 770 k.p.c. w zw. z art. 49
Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji z dnia 29 sierpnia 1997
roku (Dz.U. Nr 167 z 2006 r., poz. 1191 ze zm.)?"
odmawia podjęcia uchwały.
2
Uzasadnienie
W skardze na czynności komornika obowiązany Marek N. wniósł o uchylenie
czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w J. polegającej na
zajęciu jego wynagrodzenia za pracę. Podniósł, że uprawniona bezzasadnie
skierowała postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia do wykonania w drodze
egzekucji (art. 743 § 1 k.p.c.). Ponadto wniósł o uchylenie postanowienia w
przedmiocie ustalenia kosztów egzekucyjnych i obciążenie tymi kosztami
uprawnionej. Według skarżącego wszczęcie egzekucji było bezprzedmiotowe, gdyż
spełniał on dobrowolnie swoje świadczenie i nie dał żadnych powodów
do skierowania sprawy do komornika.
Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 1 lutego 2010 r. oddalił skargę
obowiązanego Marka N. podnosząc, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do
badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.
Zauważył, że obowiązany określone kwoty wynikające z postanowienia o udzieleniu
zabezpieczenia uiścił na rzecz uprawnionej dopiero po wszczęciu postępowania
egzekucyjnego i zajęciu wynagrodzenia za pracę.
Sąd Okręgowy rozpoznając zażalenie obowiązanego na powyższe
postanowienie powziął poważne wątpliwości, którym dał wyraz w zagadnieniu
prawnym przedstawionym Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia na podstawie
art. 390 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przewidziana w art. 390 § 1 k.p.c. instytucja zagadnień prawnych, z uwagi
na wynikające z jego § 2 związanie sądów niższej instancji w danej sprawie
poglądem prawnym Sądu Najwyższego, wyrażonym w podjętej uchwale, nakazuje
stosowanie przy jego interpretacji reguły wykładni ścisłej, literalnej, bez sięgania do
argumentów celowościowych, czy utylitarnych. Respektująca taki kierunek
wykładnia, doprowadziła do ukształtowania poglądu, że przedmiotem
przedstawionego Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego może być jedynie
kwestia budząca poważne wątpliwości prawne, której wyjaśnienie jest niezbędne
do rozstrzygnięcia sprawy.
3
Rozważenia zatem wymaga kwestia, czy w okolicznościach tej sprawy
zachodzi potrzeba wyjaśnienia podniesionych wątpliwości.
W sprawie obowiązany zakwestionował wszczęcie egzekucji w celu
wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, a także rozstrzygnięcie
w przedmiocie kosztów egzekucyjnych.
Zgodnie z art. 7674
§ 1 w związku z art. 743 § 1 k.p.c. zażalenie na
postanowienie sądu przysługuje w wypadkach wskazanych w ustawie.
W aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż na postanowienie
sądu rejonowego oddalające skargę na czynność komornika polegającą na zajęciu
zażalenie nie przysługuje (por. uchwalę SN z dnia 6 listopada 2008 r., III CZP
106/08, OSNC 2009, Nr 10, poz. 134 oraz z dnia 15 września 1995 r., III CZP
110/95, OSNC 1995, Nr 12, poz. 177). Wobec tego, w zakresie, w jakim skarżący
wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 1 lutego 2010 r., co do
oddalenia skargi na czynność komornika w postaci zajęcia wynagrodzenia za
pracę, zażalenie nie przysługuje.
Zażalenie przysługuje wyłącznie w zakresie oddalającym skargę, co do
ustalenia przez komornika kosztów wykonania zabezpieczenia, czyli kosztów
należnych komornikowi.
W orzecznictwie oraz literaturze nie budzi wątpliwości, że na podstawie art.
770 w związku z art. 743 k.p.c. komornik ustala wyłącznie wysokość kosztów
wykonania zabezpieczenia w drodze postępowania egzekucyjnego, natomiast
rozstrzygnięcie o nich wydaje sąd w postanowieniu kończącym postępowanie
w sprawie, w której udzielono zabezpieczenia (por. art. 745 k.p.c.). Wobec tego,
w ograniczonym zakresie zastosowanie znajduje art. 770 k.p.c.
Powyższe dotyczy każdego zabezpieczenia – konserwacyjnego, jak
i nowacyjnego, gdyż w omawianym zakresie kodeks postępowania cywilnego nie
wprowadza żadnego rozróżnienia; w szczególności, powołana reguła znajduje
zastosowanie także, gdy na podstawie art. 753 k.p.c. w sprawach o alimenty sąd
zobowiązał obowiązanego do zapłaty uprawnionemu okresowo określonej sumy
pieniężnej. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do dokonania wykładni contra
legem, czyli wykładni niezgodnej z sensem językowym przepisu. Wobec tego, nie
4
ma podstaw do udzielania przez Sąd Najwyższy odpowiedzi na przedstawione
zagadnienie prawne. Oczywiste jest, że w odniesieniu do postanowienia
o udzieleniu zabezpieczenia obejmującego sposób zabezpieczenia określony w art.
753 k.p.c., na zasadach ogólnych komornik orzeka o kosztach egzekucyjnego
wykonania postanowienia zabezpieczającego, natomiast stosownie do art. 745
k.p.c. o wszystkich kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzyga sąd
w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia
(art. 390 § 1 k.p.c. w zw. z art. 61 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie
Najwyższym, Dz. U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.).

III CZP 13/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia