Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku K. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 4 grudnia 2012 r. sygn. akt III U 1586/12

oddala apelację

Sygn. akt III AUa 20/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia
12 lipca 2012r. odmówił wnioskodawczyni K. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, dochodzonego wnioskiem z dnia 24 kwietnia 2012r., w trybie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy
i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009r., Nr 167, poz. 1322 ze zm.).

Powołując w podstawie prawnej decyzji art. 6 w/w ustawy, organ rentowy stwierdził, że brak jest podstaw do ustalenia prawa do dochodzonego przez nią świadczenia, a to wobec orzeczenia przez komisję lekarską ZUS w dniu 5 lipca 2012r. o zdolności wnioskodawczyni do pracy.

Wnioskodawczyni K. P.odwołała się od decyzji ZUS do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu wnosząc o jej zmianę, poprzez przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

Kierując do Sądu prośbę o ponowne rozpatrzenie sprawy jej uprawnień do renty wypadkowej, wnioskodawczyni zarzuciła, że żadne okoliczności faktyczne nie uzasadniają odebrania jej prawa do renty i podniosła, że od wielu lat leczy się po wypadku i nadal jest niezdolna do pracy, dlatego decyzja ZUS jest dla niej krzywdząca.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu, po rozpoznaniu odwołania wnioskodawczyni, wyrokiem z dnia 4 grudnia 2012r. zmienił zaskarżoną decyzję, nakazując organowi rentowemu dalszą wypłatę renty wypadkowej K. P.od dnia 1 maja 2012r. do 30 września 2014 r., przy stwierdzeniu odpowiedzialności organu rentowego za opóźnienie w ustaleniu prawa do powyższego świadczenia.

Na postawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawczyni K. P. ur. (...), z zawodu technik odzieżowy, pobierała rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, począwszy od dnia 6 września 2005 r.

W dniu 24 kwietnia 2012 r. wnioskodawczyni wystąpiła do ZUS z wnioskiem
o przyznania prawa do wznowienia wypłaty renty wypadkowej, co skutkowało - zaskarżoną w niniejszym postępowaniu – odmowną decyzją z dnia 12 lipca 2012 r., poprzedzoną orzeczeniem Komisji Lekarskiej Zakładu uznającym wnioskodawczynię za zdolną do pracy zgodnie z poziomem posiadanych przez nią kwalifikacji.

Przeprowadzone w postępowaniu sądowym dowody z opinii biegłych lekarzy
z zakresu neurologii oraz ortopedii, a także na skutek zarzutów ZUS- dowód z opinii uzupełniających tych biegłych – mające na celu weryfikację oceny stanu zdrowia odwołującej z postępowania administracyjnego – pozwoliły Sądowi Okręgowemu
w Przemyślu na poczynienie w sprawie zasadniczego ustalenia o występującej u K. P.częściowej niezdolności do pracy, zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji w związku z wypadkiem przy pracy okresowo tj. do 30 września 2014 r.

W swej opinii biegli stwierdzili u wnioskodawczyni: przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego z rwą kulszową lewostronną na tle zmian zwyrodnieniowych i dyskopatii L4/5 i L5/S1, stan po zabiegu PLDD L4-5 i L5-S1 oraz laminektomii obustronnej L5 i wszczepieniu systemu PLIF do segmentu L5-S1. W czasie badania stwierdzono u wnioskodawczyni upośledzoną ruchomość odcinka I-s, bliznę w okolicy I-s, niedoczulicę podudzia lewego i stopy lewej , osłabienie prostowników stopy lewej, brak odruchu skokowego po lewej stronie, stopa lewa mniej ocieplona, tętno na TT grzbietowych stóp słabo wyczuwalne.

W ocenie biegłych stan neurologiczny badanej nie uległ praktycznie żadnej zmianie zarówno w odniesieniu do badania konsultanta neurologa ZUS, jak i lekarza orzecznika ZUS z dnia 15 marca 2007 r., czy też badania przeprowadzonego przez lekarza orzecznika ZUS w dniu 11 marca 2010 r.

Jak podkreślił Sąd Okręgowy – opierając się w tym względnie w zupełności na w/w opiniach biegłych - u wnioskodawczyni występuje niedoczulica podudzia i stopy lewej , brak odruchu skokowego lewego oraz niewielki deficyt w zakresie prostowników grzbietowych stopy lewej oraz zespół bólowy o charakterze zejściowej rwy kulszowej lewostronnej -uznając tym samym opinie te za w pełni miarodajne, wyczerpujące i nie budzące wątpliwości, przy podkreśleniu fachowości biegłych i zupełności ich opinii.

Jednocześnie Sąd nie uwzględnił wniosku ZUS o powołanie biegłego z zakresu medycyny pracy, bowiem w sprawie zostali powołani biegli lekarze o specjalnościach odpowiadających schorzeniom wnioskodawczyni.

W świetle powyższych ustaleń, Sąd Okręgowy w Przemyślu, dokonując oceny prawnej sprawy, uznał żądanie wnioskodawczyni za w pełni zasadne, a zaskarżoną decyzję ZUS za naruszającą prawo tj. art.17 ust. 1 oraz art. 18 ustawy z 30.10.2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych stwierdzając, że – wbrew stanowisku ZUS – odwołująca K. P.spełniła wszystkie przewidziane w powołanych przepisach przesłanki nabycia prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, okresowo do 30 września 2014r.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za opóźnienie w ustaleniu prawa do świadczenia.

W podstawie prawnej wyroku powołany także został art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c.

Wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Przemyślu z dnia 4 grudnia 2012 r. zaskarżony został przez pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R..

W apelacji pozwany organ rentowy zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w szczególności art. 12, 13
i 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r., Nr 167, poz. 1322 ze zm.) oraz naruszenie przepisów postępowania polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez oparcie zaskarżonego wyroku na niemiarodajnych opiniach biegłych lekarzy sądowych, wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie uchylenie wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego skarżący w szczególności podnosił, iż opinie biegłych, na których oparł się w swoim ustaleniu Sąd I instancji są niepełne i sprzeczne z obowiązującym orzecznictwem, zaś zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia. Stąd wniosek organu rentowego o włączenie jako dowodu w sprawie specjalistów medycyny pracy, którzy na co dzień zajmują się kwalifikacją i dopuszczeniem ubezpieczonych do pracy na danym stanowisku z uwzględnieniem charakteru pracy, zagrożeń
i przeciwwskazań zdrowotnych z przestrzeganiem zasad ergonomii pracy i zasad BHP.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest nieuzasadniona i jako taka podlega oddaleniu.

Wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu z dnia 4 grudnia 2012 r. jest – w ocenie tut. Sądu - wyrokiem trafnym i odpowiadającym prawu, zaś w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie występują jakiekolwiek przesłanki zaskarżenia mogące wyrok ten wzruszyć, w szczególności te, które Sąd II instancji ma na uwadze z urzędu (art. 378 § 1 kpc).

Przede wszystkim, już na wstępie stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy
w Przemyślu przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe zmierzające do ustalenia, czy wnioskodawczyni K. P.nadal spełnia warunki do przyznania jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

Dokonana w tym zakresie przez ten Sąd ocena dowodów, nie jest oceną dowolną, ale mieszczącą się w granicach oceny swobodnej o jakiej stanowi art. 233 § 1 k.p.c. mający swe pełne zastosowanie, także do oceny dowodu z opinii biegłych – na których to dowodach oparł się Sąd I instancji w swoim rozstrzygnięciu . Sąd Okręgowy w Przemyślu podzielając zgodne konkluzje opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii oraz ortopedii o występującej u wnioskodawczyni częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem, miał na względzie te wszystkie wypracowane
w orzecznictwie sądowym kryteria oceny tego dowodu, które przemawiają za przyjęciem jego miarodajności.

Przypomnieć należy, że dowód z opinii biegłego podlega, jak podkreśla się
w doktrynie i orzecznictwie, ocenie sądu na podstawie kryteriów zgodności z zasadami logiki, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia skuteczności wyrażonych w niej wniosków, bez wkraczania jednakże w sferę wiedzy specjalistycznej (bliżej o tych kryteriach w orzeczeniach Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1990 r. I PR 148/90 OSP 1991 nr 11-12, poz. 300 , 14 września 1995 r. II URN 31/95 OSNAP 1996 r., nr 7, poz. 103, czy z dnia 7 listopada 2000 r. I CKN 1170/98, OSN 2001/4/64).

Już na wstępie zauważyć należy, iż w sprawach o świadczenia rentowe zasadniczym dowodem jest dowód z opinii biegłego lekarza lub zespołu biegłych, mający na celu ustalenie stanu zdrowia osoby odwołującej się pod kątem zasadności przesłanki warunkującej nabycie prawa do renty, jaką jest niezdolność do pracy
w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, dalej daty powstania tej niezdolności oraz jej charakteru.

Z uwagi na istniejące reguły orzekania o niezdolności do pracy Sąd zasięgnął opinii biegłych lekarzy o specjalnościach z zakresu schorzeń wnioskodawczyni i następnie opinie te poddał ocenie, wskazując jej kryteria w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia. Zaprezentowana ocena jest prawidłowa. Oczywiście opinie biegłych były odmienne od stanowiska zaprezentowanego przez lekarza orzecznika, jak i komisji lekarskiej ZUS. Jednak porównanie obydwu uzasadnień pozwala na ustalenie pierwszeństwa opinii powołanych w sprawie biegłych lekarzy. Są one, bowiem bardziej fachowe oraz zrozumiałe oraz na pewno zostały sporządzone przez specjalistów w dziedzinie chorób rozpoznanych u wnioskodawcy.

Wydanie opinii poprzedzone zostało analizą dokumentacji medycznej odwołującej, zebraniem wywiadu chorobowego oraz przeprowadzonym badaniem fizykalnym odwołującej. Opinie zawierają również fachowe, przekonujące uzasadnienia zajętego przez biegłych stanowiska.

Sąd I instancji uznał wydane opinie za wiarygodny dowód w sprawie i w oparciu o nie przyjął, iż K. P.obecnie jest częściowo niezdolna do pracy
w związku z wypadkiem przy pracy.

Podzielić zatem należało dokonaną przez tamtejszy Sąd ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i zgodnie z nią przyjąć, iż o częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy
i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Pojęcie "niezdolność do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji" należy rozumieć jako rzeczywistą utratę zdolności do pracy lub znaczne jej ograniczenie, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy. Rozważać zatem należy potencjalną możliwość wykonywania zatrudnienia przy uwzględnieniu stopnia naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia
i rehabilitacji oraz celowość przekwalifikowania zawodowego z uwagi na rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Biorąc powyższe pod uwagę, zarzuty apelacji odnoszące się do wykładni
i zastosowania wskazanych przepisów nie znajdują uzasadnienia, skoro sporządzone na potrzeby niniejszego procesu opinie, uwzględniają takie elementy jak: sprawność psychofizyczna organizmu, wiek, płeć, kwalifikacje zawodowe, wykonywany dotychczas zawód - wyraz temu daje określenie "częściowo okresowo niezdolny do pracy ".

Sąd I instancji respektując regulację art. 468 § 2 pkt 3 k.p.c. i zmierzając do prawidłowego i szybkiego rozpoznania sprawy, ustala okoliczności sporne między stronami oraz to, czy i jakie dowody należy przeprowadzić w celu ich wyjaśnienia. Wydaje postanowienie określające środki dowodowe i fakty podlegające stwierdzeniu,
a następnie prowadzi dowody, kierując się dążnością do pełnej koncentracji materiału dowodowego. W ten sposób urzeczywistniona zostaje zasada, w myśl której prowadzenie postępowania dowodowego należy do pierwszej instancji sądowej.

Sąd II instancji nie zbiera już dowodów ale - jak stanowi art. 382 k.p.c. - orzeka na podstawie materiału dotychczas zebranego, który może tylko uzupełnić i wykorzystać jako podstawę orzeczenia. Uzupełnienie takie jest jednak możliwe i dopuszczalne tylko wówczas, gdy okoliczności sprawy wskazują na taką potrzebę i to pod warunkiem, że nie zachodzą przeszkody określone w art. 381 k.p.c.

Dlatego też tut. Sąd nie widział potrzeby uzupełnienia postępowania dowodowego o opinię innego biegłego czy zespołu biegłych uznając, iż sporna kwestia została dostatecznie wyjaśniona w dotychczasowym postępowaniu.

W świetle wyżej naprowadzonych okoliczności zarzuty apelacji uznać należy jedynie za nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji, co do stanu zdrowia wnioskodawczyni o jej częściowej okresowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy

W tym stanie faktycznym, apelacja nie mogła odnieść skutku, wobec braku podstaw faktycznych i prawnych do jej uwzględnienia, dlatego orzeczono o jej oddaleniu w oparciu o przepis art. 385 kpc.