Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 545/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 maja 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski
(przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa Piotra M. i Jacka Z.
przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej
o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 6 maja 2011 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 czerwca 2010 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala apelację;
2. zasądza od powoda Piotra M. na rzecz pozwanej zwrot
kosztów postępowania przed Sądami pierwszej i drugiej
instancji oraz kosztów postępowania kasacyjnego,
pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi
sądowemu w Sądzie Okręgowym.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 22 stycznia 2010 r. oddalił powództwo Piotra
M. i Jacka Z. przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej /.../ o uchylenie protokołu
końcowego z wyboru do rady nadzorczej z dnia 30 czerwca 2009 r.
potraktowanego jako uchwała walnego zgromadzenia.
Sąd Okręgowy ustalił, że w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 czerwca
2009 r. odbywało się walne zgromadzenie Spółdzielni podzielone na 15 części,
podczas którego dokonywano wyboru członków rady nadzorczej. Spółdzielnia
zawiadomiła członków o miejscu i czasie zgromadzenia, wskazując jednocześnie
porządek obrad. Powodowie uczestniczyli jako członkowie w VII części
zgromadzenia, które odbywało się w dniu 10 czerwca 2009 r. W dniu 30 czerwca
2009 r. obradowała ostatnia, XV część zgromadzenia, w czasie której utworzono
protokół końcowy wyborów do rady nadzorczej. Protokół został podpisany przez
przewodniczącego i sekretarza zebrania oraz protokolanta. Powodowie nie zostali
wybrani do rady nadzorczej.
Sąd Okręgowy przyjął, że protokół końcowy z wyborów do rady nadzorczej
spełnia wymagania uchwały walnego zgromadzenia. Wymienia członków
Spółdzielni, którzy zostali wybrani do rady nadzorczej przez wszystkie części
walnego zgromadzenia, oraz liczbę uzyskanych przez te osoby głosów.
Protokół stanowi podsumowanie wyników głosowania oraz został podpisany przez
przewodniczącego, sekretarza i protokolanta. Sąd Okręgowy uznał, że walne
zgromadzenie zostało prawidłowo zwołane przez zarząd, w czasie zaś jego obrad
nie doszło do nieprawidłowości, które miałyby wpływ na treść zaskarżonej uchwały.
Powód Piotr M. wniósł apelację od wyroku Sądu Okręgowego.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 23 czerwca 2010 r. zmienił zaskarżony
wyrok w ten sposób, że uchylił uchwałę walnego Zgromadzenia Spółdzielni z dnia
30 czerwca 2009 r. oraz orzekł o kosztach postępowania.
Sąd Apelacyjny podkreślił, że, zgodnie z § 20 ust. 3 statutu Spółdzielni,
do rady nadzorczej wchodzą kandydaci, którzy otrzymali największą liczbę
oddanych głosów. Regulamin rady nadzorczej przewiduje, że z każdego osiedla
3
może być wybranych nie więcej niż pięciu członków, w tym po jednym członku
z każdej części walnego zgromadzenia. W skład rady nadzorczej mogły zatem
wejść osoby, uzyskujące mniejszą liczbę głosów od tych kandydatów, którzy
w głosowaniu w poszczególnych częściach zgromadzenia uzyskali większą liczbę
głosów. Powodowie uzyskali zaś większą liczbę głosów niż dwaj członkowie
wybranej rady nadzorczej. Dlatego należy, zdaniem Sądu Apelacyjnego,
przesądzić, czy regulamin został uchwalony z zachowaniem zasad przewidzianych
w art. 83
ust. 9 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
(jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1166 ze zm.; dalej „u.s.m.”).
Nie ulega wątpliwości, że przewidziane w porządku obrad walnego zgromadzenia
Spółdzielni z dnia 27 czerwca 2009 r. (część XV) zatwierdzenie regulaminu rady
nadzorczej zostało zdjęte z porządku, zatem zatwierdzenie regulaminu nie było
poddane pod głosowanie, chociaż w protokole z walnego zgromadzenia została
odnotowana uchwała zatwierdzająca regulamin. W ocenie Sądu Apelacyjnego,
niepoddanie uchwały w przedmiocie zatwierdzenia regulaminu rady nadzorczej pod
głosowanie przez wszystkie części walnego zgromadzenia członków pozwanej
Spółdzielni powoduje, że nie można mówić o istnieniu tej uchwały. Nieistnienie
uchwały zatwierdzającej regulamin powodowało zaś, że głosowanie nad
kandydatami na członków rady nadzorczej odbyło się w sposób nieuwzględniający
przewidzianej w statucie zasady, że członkami rady zostają osoby uzyskujące
największą liczbę głosów. W konsekwencji nieważny jest protokół końcowy
z wyborów do rady nadzorczej potraktowany jako uchwała walnego zgromadzenia.
Pozwana w skardze kasacyjnej zaskarżyła wyrok Sądu Apelacyjnego
w całości, zarzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną
wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 83
ust. 9 u.s.m. i art. 5 k.c. przez jego
niezastosowanie oraz przepisów postępowania, mianowicie art. 385 i art. 233 § 1
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W niniejszej sprawie wymaga rozważenia, czy podzielone na części walne
zgromadzenie Spółdzielni podjęło uchwałę w sprawie regulaminu rady nadzorczej
w sytuacji, gdy na posiedzeniu ostatniej (XV) części zatwierdzenie regulaminu
rady nadzorczej zostało zdjęte z porządku obrad. Zagadnienie to powstaje na tle
4
wykładni art. 83
ust. 9 zdanie 1 u.s.m., zgodnie z którym uchwałę uważa się za
podjętą, jeżeli była poddana pod głosowanie wszystkich części walnego
zgromadzenia, a za uchwałą opowiedziała się wymagana w ustawie lub statucie
większość ogólnej liczby członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu.
Przedstawione zagadnienie zostało rozstrzygnięte w uchwale składu siedmiu
sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2011 r., III CZP 111/10 (dotychczas
niepubl.), według której „Poddaniem uchwały pod głosowanie wszystkich części
walnego zgromadzenia - w rozumieniu art. 83
ust. 9 ustawy z dnia 15 grudnia
2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz.
1116 ze zm.) – jest objęcie jej projektu porządkiem obrad walnego zgromadzenia.”.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tej uchwały wyjaśnił, że określona część walnego
zgromadzenia nie może zmienić ustalonego porządku obrad, w szczególności nie
może „zdjąć” z porządku obrad oznaczonej sprawy. W sytuacji zaś, gdyby do tego
doszło, oznacza to, że wspomniana część walnego zgromadzenia nie wzięła
udziału w głosowaniu w danej sprawie. Uchwała jest wtedy podjęta, gdy
opowiedziała się za nią wymagana w ustawie lub statucie większość ogólnej liczby
członków uczestniczących w walnym zgromadzeniu, a więc w pozostałych jego
częściach.
Wobec trafności podniesionego w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia
art. 83
ust. 9 u.s.m. zbędne stało się rozważanie zasadności zarzutu naruszenia
art. 5 k.c.
Zgodnie z jednolitym orzecznictwem Sądu Najwyższego, art. 385 k.p.c.
nie może stanowić samodzielnej podstawy służącej do formułowania w skardze
kasacyjnej zarzutów naruszenia przepisów postępowania. Podniesienie zaś
w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. jest niedopuszczalne
(art. 3983
§ 3 k.p.c.).
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
k.p.c.
orzekł, jak w sentencji.
jz