Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 14/11
POSTANOWIENIE
Dnia 6 maja 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi S. L.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Wojewódzkiego
z dnia 16 lipca 1970 r.,
wydanym w sprawie z wniosku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Ł.
Wydział Finansowy obecnie Skarb Państwa Starosta Powiatu B.
przy uczestnictwie B. B. i B.B .
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 6 maja 2011 r.,
zażalenia skarżącego S. L.
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 27 lutego 2009 r.,
oddala zażalenie
2
Uzasadnienie
Skarżący S. L. wniósł o wznowienie postępowania w sprawie o stwierdzenie
zasiedzenia przez Skarb Państwa działki nr 1/1 o pow. 475 m2
, zakończonej
prawomocnym postanowieniem Sądu Wojewódzkiego z dnia 16 lipca 1970 r.
Skarga oparta została na podstawie pozbawienia możności działania w sprawie,
której dotyczyła.
Sąd Okręgowy na podstawie art. 410 § 1 k.p.c. odrzucił skargę
postanowieniem z dnia 27 lutego 2009 r. wyjaśniając w uzasadnieniu, że skarżący,
pomimo wezwania, nie wskazał okoliczności potwierdzających zachowanie terminu
do jej wniesienia. Obowiązek przedstawienia tych okoliczności w skardze wynika z
art. 409 k.p.c., a jego niewykonanie powoduje konieczność odrzucenia skargi.
Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy stwierdził, że postępowanie
w sprawie Ns 208/69, której dotyczy skarga, nie obejmowało nieruchomości
wchodzącej w skład spadku po poprzednikach skarżącego, co wynika
z postanowienia o dziale spadku po J. i J. małżonkach L. (Ns 530/68) i jego
uzasadnienia. W rezultacie niewzięcie udziału w postępowaniu o stwierdzenie
zasiedzenia tej nieruchomości przez skarżącego nie odpowiadało ustawowej
podstawie z art. 401 pkt 2 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucił nieważność
postępowania z przyczyn przewidzianych w art. 379 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 48 § 1
pkt 5 k.p.c.; naruszenie art. 410 § 1 k.p.c. oraz naruszenie art. 1, art. 3, art. 5 i art. 8
ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U.
z 2001 r., Nr 124, poz. 1361 ze zm.). We wnioskach domagał się uchylenia
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nieważność postępowania skarżący łączy z faktem, że w skład sądu, który
wydał postanowienie o odrzuceniu skargi wchodził sędzia, przed laty, jako aplikant
sądowy będący protokolantem w sprawie o dział spadku po dziadkach skarżącego.
Jednakże, mimo że do protokolantów, jako organów sądu, stosują się odpowiednio
3
przepisy o wyłączeniu sędziego (art. 54 k.p.c.), nie budzi wątpliwości, iż sytuacja
wskazywana przez skarżącego jako przyczyna nieważności nie odpowiada żadnej
z podstaw wyłączenia sędziego przewidzianych w art. 48 § 1 pkt 5 bądź w § 3 k.p.c.
Obecnie orzekający sędzia był bowiem protokolantem w innej sprawie niż objęta
skargą o wznowienie.
O prawidłowym sporządzeniu niniejszej skargi nie stanowi fakt, że w innej
sprawie inna skarga o wznowienie złożona przez skarżącego została uzupełniona
w zakresie, który stanowi brak niniejszej skargi. Trafnie też Sąd Okręgowy
stwierdził, że skarżący nie uzupełnił braku skargi polegającego na wskazaniu
okoliczności świadczących o zachowaniu terminu do wniesienia tej skargi.
Natomiast nieprawidłowy był rygor, pod jakim Sąd Okręgowy wezwał skarżącego
do uzupełnienia tego braku formalnego. Powinien być to bowiem rygor zwrotu
skargi, a nie jej odrzucenia, ponieważ art. 410 § 1 k.p.c. nie przewiduje sankcji
odrzucenia skargi w wypadku nieuzupełnienia jej braków formalnych w terminie.
Odrzucenie może nastąpić jedynie wówczas, kiedy skarga została wniesiona po
upływie przepisanego terminu, jest niedopuszczalna lub nieoparta na ustawowej
podstawie. Mimo to jednak nie zachodzą podstawy do uwzględnienia zażalenia,
ponieważ z okoliczności wskazanych przez skarżącego w zażaleniu wynika,
że zachodzi jednak przesłanka uprawniająca do odrzucenia skargi – skarga została
bowiem złożona po terminie przewidzianym w art. 407 k.p.c. Skarżący oparł skargę
na podstawie z art. 401 pkt 2 k.p.c. W takim wypadku skarga – zgodnie z treścią
art. 407 § 1 k.p.c. - powinna zostać złożona w terminie trzech miesięcy od dnia,
w którym skarżący dowiedział się o postanowieniu zapadłym w sprawie, której
wznowienia się domaga. Jeżeli skarżący już w 2004 r. po raz pierwszy wniósł
skargę o wznowienie postępowania w sprawie Ns 208/69, której dotyczy także
aktualnie rozpatrywana skarga, to znaczy że już wówczas wiedział o postanowieniu
wydanym 16 lipca 1970 r. Tym samym, składając kolejną skargę cztery lata później,
uczynił to już po upływie terminu z art. 407 § 1 k.p.c. Podnoszona przez skarżącego
okoliczność, że dopiero w 2008 r. dowiedział się o tym, że w dacie wydania
postanowienia o stwierdzeniu zasiedzenia działki 1/1 przez Skarb Państwa
w księdze wieczystej figurowali J. i J. L., co jego zdaniem przesądza o wadliwości
tego postanowienia z dnia 16 lipca 1970 r., nie ma znaczenia dla biegu terminu z
4
art. 407 § 1 k.p.c. przewidzianego dla skargi o wznowienie opartej na podstawie
wskazanej przez skarżącego.
Z przytoczonych względów zaskarżone postanowienie odpowiada prawu,
co uzasadniało oddalenie zażalenia na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art.
39814
k.p.c.