Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 marca 2013r.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce Wydział III

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Bożena Bielska

Protokolant: sekretarz sądowy Emilia Kowalczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 marca 2013r. w O.

sprawy z odwołania T. M. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania T. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W.

z dnia 31 maja 2011 r. nr (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje T. M. (1) prawo do emerytury od 01.03.2011r.;

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

T. M. (1) wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 31.05.2011r., nr EN (...), odmawiającej mu prawa do emerytury wskazując, że organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach niesłusznie nie zaliczył mu okresu zatrudnienia w Żerańskiej Fabryce (...) w W. od 05.08.1973r. do 30.08.1979r.

W uzasadnieniu wskazał, że w świadectwie pracy wydanym przez (...) w pozycji zajmowane stanowiska wskazano m.in. stanowisko operatora sprzętu budowlanego, jest to zaś określenie daleko nieprecyzyjne, bo nie informuje, jakiego sprzętu był operatorem.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że odwołujący na dzień 01.01.1999r. wykazał okres pracy wynoszący łącznie 26 lat, 6 miesięcy i 17 dni okresów składkowych i nieskładkowych, nie wykazał jednak 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 12 lat, 11 miesięcy i 17 dni.

Organ rentowy wskazał również, że do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono okresu zatrudnienia w Żerańskiej Fabryce (...) w W. od 05.08.1973r. do 30.08.1979r., ponieważ w przedłożonym przez odwołującego świadectwie pracy zakład pracy nie wykazał tego okresu jako okresu pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc powyższe pod uwagę organ rentowy stwierdził, że T. M. (1) nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do emerytury, dlatego zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

T. M. (1) w dniu 28.03.2011r. w złożył w ZUS wniosek o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury.

Po jego rozpoznaniu ZUS w dniu 31.05.2011r. wydał zaskarżoną decyzję, w której odmówił mu prawa do emerytury wskazując, że odwołujący na dzień 1.01.1999r. nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Zdaniem Sądu odwołanie T. M. (1) od decyzji ZUS z 31.05.2011r. jest zasadne.

Zgodnie z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z §4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze prawo do emerytury przysługuje ubezpieczonemu urodzonemu po 01.01.1949r., jeżeli:

- osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn,

- nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego lub złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa,

- rozwiązał stosunek pracy, w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem,

- w dniu wejścia w życie przepisów ustawy emerytalnej, tj. 01.01.1999r., udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 dla mężczyzn i okres zatrudnienia w szczególnych warunkach co najmniej 15 lat.

Według przepisu § 2 ust. l w/w Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Poza sporem jest, że T. M. (1) w dacie składania wniosku osiągnął wymagany wiek 60 lat oraz na dzień 01.01.1999r. udokumentował wymagany ogólny staż pracy, nie pozostaje też w stosunku pracy i nie jest członkiem OFE.

Przedmiotem sporu było zaś ustalenie, czy posiada wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Z akt ZUS wynika, że organ rentowy uwzględnił odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 12 lat, 11 miesięcy i 17 dni. Jest to okres zatrudnienia w Żerańskiej Fabryce (...)w W.od 25.10.1971r. do 3.12.1972r. na stanowisku betoniarza i okresy od 04.12.1972r. do 04.08.1973r. i od 31.08.1979r. do 31.01.1982r. na stanowisku kierowcy lokomotywki spalinowej, uwzględnione na podstawie świadectwa pracy w szczególnych warunkach z dnia 04.03.2011r., wystawionego przez H. H. P. S. z. o. w W., który jest następcą prawnym Żerańskiej Fabryki (...)w W.(k. 13a.e.).

Nadto odwołującemu uwzględniono okresy pracy w Żerańskiej Fabryki (...)w W.od 01.11.1982r. do 31.07.1983r. na stanowisku kontrolera jakości wody i od 01.08.1983r. do 15.10.1987r. na stanowisku operatora uzdatniania wody, a podstawę takiego zaliczenia stanowiło świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wystawione w dniu 04.03.2011r. przez H. H. P. S. z. o. w W.(k. 15a.e.).

Do stażu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy uwzględnił również okres zatrudnienia w (...) S.A. w W. od 28.10.1987r. do 16.11.1990r. na stanowisku operatora urządzeń ciepłowniczych, a podstawę do zaliczenia stanowiło świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wystawione w dniu 17.03.2011r. (k. 17a.e.).

T. M. (1) domagał się zaliczenia do pracy w szczególnych warunkach również okresu zatrudnienia w Żerańskiej Fabryce (...) w W. od 05.08.1973r. do 30.08.1979r. wywodząc, iż także i w tym okresie pracował w szczególnych warunkach.

Z akt ZUS wynika, że odwołujący w Żerańskiej Fabryce (...) w W. pracował nieprzerwanie od 25.10.1971r. do 15.10.1987r. (świadectwo k. 10 akt odwołującego Nr I- (...)), przy czym nie otrzymał świadectwa pracy w szczególnych warunkach jedynie za sporny okres od 05.08.1973r. do 30.08.1979r. Na tę właśnie okoliczność powoływał się organ rentowy odmawiając zaliczenia tego okresu do pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu sam fakt nie wystawienia odwołującemu świadectwa pracy w szczególnych warunkach za sporny okres nie przesądza o odmowie zaliczenia tego okresu. Wskazać bowiem należy, że wszystkie świadectwa pracy w szczególnych warunkach za okresy zatrudnienia w Żerańskiej Fabryce (...)w W.wystawił jego następca prawny, tj. H. H. P. S. z. o. w W.tylko na podstawie dokumentacji zawartej w aktach osobowych odwołującego. Z akt tych wynika natomiast, że w okresach za które wystawiono świadectwa pracy w szczególnych warunkach, w aktach osobowych znajdują się angaże wskazujące konkretne stanowiska pracy odwołującego, zaś w okresie spornym w aktach osobowych wskazywane jest ogólnie stanowisko operatora sprzętu budowlanego i betoniarza.

Zwrócić też należy uwagę na fakt, że w toku postępowania Sąd zwrócił się do H. H. P. S. z. o. w W.o podanie przyczyn nie wystawienia świadectwa pracy w szczególnych warunkach za sporny okres. W odpowiedzi w piśmie datowanym na 08.11.2011r. wskazano, iż nie wystawiono takiego świadectwa, gdyż z powodu zbyt skąpej dokumentacji w aktach osobowych nie można stwierdzić, operatorem jakiego sprzętu budowlanego był odwołujący (pismo k. 48a.s.).

Z akt osobowych odwołującego wynika, że z dniem 05.08.1973r. T. M. (1) powierzono stanowisko operatora sprzętu budowlanego w zakładzie (...)-4, a z dniem 03.11.1975r. przeniesiono go na stanowisko operatora sprzętu budowlanego w zakładzie (...)-6. W angażach nie wskazano, jakiego sprzętu budowlanego dotyczyły czynności odwołującego, co w sposób oczywisty uniemożliwia wystawienie świadectw pracy w szczególnych warunkach tylko na podstawie akt osobowych. Nadto w aktach osobowych są dokumenty świadczące o wykonywaniu w spornym okresie czynności betoniarza.

W tej sytuacji Sąd uznał, że należy przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu ustalenia, jakie czynności w spornym okresie wykonywał odwołujący. W tym celu Sąd przesłuchał odwołującego i świadków: H. B., T. G., J. D. i dopuścił dowód z opinii biegłej z zakresu bhp, I. M.. Po otrzymaniu opinii, na skutek zastrzeżeń odwołującego Sąd przesłuchał jeszcze dodatkowo świadka J. B., T. Z. i G. K., a ich zeznania w sposób istotny wpłynęły na ocenę materiału dowodowego i czynności odwołującego.

T. M. (1) przesłuchiwany na pierwszej rozprawie na okoliczność pracy w Żerańskiej Fabryce (...) w W. zeznał, że w spornym okresie pracował przez połowę okresu jako betoniarz, a resztę jako suwnicowy, przy czym miał angaż operator sprzętu budowlanego. Dodał, że jako suwnicowy obsługiwał suwnicę, którą wyjmował z formy na hali płytę betonową i przekładał na wózek, jechał tym wózkiem na magazyn i tam drugą suwnicą przekładał te płyty z wózka w specjalny stojak lub w kontener, który był ładowany na samochód.

Na pierwszej rozprawie Sąd przesłuchał też świadków H. B. i T. G..

Świadek H. B. zeznała, że odwołujący pracował w magazynie znajdującym się obok hali Nr 7, jeździł na suwnicy i na wózkach, które służyły do przewożenia elementów budowlanych.

T. G. zeznał, że w latach 1976-1979 pracował w (...) w zakładzie nr 6 na stanowisku robotnika budowlanego. Pytany o T. M. (1) zeznał, iż w zakładzie tym była prowadzona produkcja betonowych elementów budowlanych i odwołujący pracował przy wywożeniu tych elementów z hali do magazynu i z magazynu na samochody. Odwołujący był suwnicowym, podjeżdżał suwnicą, świadek podczepiał elementy na linach do suwnicy a odwołujący transportował je na magazyn albo na samochód. Świadek dodał, że odwołujący suwnicą elementy betonowe ładował też na wózki torowe (...) a potem jechał tym wózkiem.

Świadek J. D., który w okresie od 01.09.1966r. do 15.01.1989r. pracował w zakładzie (...) w warsztacie jako ślusarz i usuwał awarie w zakładzie zeznał, że odwołujący pracował jako betoniarz, później jeździł na kolejce wywozowej, a następnie jako suwnicowy, jeździł też wózkiem akumulatorowym W20 i woził nim wyprodukowane bloczki betonowe i beton do produkcji. Świadek dodał, że na suwnicy odwołujący rozładowywał wyprodukowane elementy betonowe i przewoził je z hali produkcyjnej wózkiem szerokotorowym (...) na plac rozładunku.

Po przesłuchaniu odwołującego i w/w świadków Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu bhp, I. M., celem wskazania, czy w okresie od 05.08.1973r. do 31.08.1979r. odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach, a następnie, po dodatkowym przesłuchaniu T. M. (1), zlecił biegłej sporządzenie opinii uzupełniającej.

W opinii głównej z dnia 26.03.2012r. biegła wskazała, że pracę odwołującego w spornym okresie można podzielić na okresy:

1. od 05.08.1973r. do 31.01.1975r. – praca operatora sprzętu budowlanego,

2. od 01.02.1975r. do 02.11.1975r. – praca betoniarza,

3. od 03.11.1975 r. do 30.08.1979 r.- praca operatora sprzętu budowlanego.

Odnosząc się do okresu od 05.08.1973r. do 31.01.1975r. biegła podała, że oodwołujący w swych zeznaniach nie wskazał, jakie maszyny budowlane w tym okresie obsługiwał, a z jego akt osobowych wynika, iż uprawnienia do obsługiwania suwnic zdobył dopiero w dniu 14.05.1976r. Z tych względów biegła przyjęła, że w tym okresie T. M. (1) nie wykonywał pracy maszynisty ciężkich maszyn budowlanych.

Odnosząc się do okresu od 01.02.1975r. do 02.11.1975r. biegła podała, iż w tym okresie odwołujący wykonywał początkowo czynności betoniarza, na co wskazuje pismo z dnia 08.04.1975r. wystosowane przez kierownika Fabryki (...), w okresie od 01.04.1975r. do 10.06.1975r. odwołujący przebywał na zwolnieniu lekarskim, odmówił też przyjęcia stanowiska pracy betoniarza, zaś świadkowie w złożonych zeznaniach nie potwierdzili wykonywania prac betoniarskich.

Biegła wskazała jednak, że ewentualnie można uznać okres pracy od 01.02.1975r. do 31.03.1975r. jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, wymienionej w wykazie A dziale V poz. 4 - prace zbrojarskie i betoniarskie - Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. na stanowisku betoniarz, wymienionym i w wykazie A dziale V poz. 4 pkt 3 Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.

Odnosząc się do okresu od 03.11.1975 r. do 30.08.1979 r. biegła wskazała, iż odwołującemu powierzono obowiązki operatora sprzętu budowlanego w fabryce (...)-75 oraz F-6. Uprawnienia do obsługi suwnic odwołujący zdobył w dniu 14.05.1976r. i od 15.05.1976r. obsługiwał suwnice, wózek akumulatorowy W20 oraz elektryczny (...).

Zdaniem biegłej tylko praca na stanowisku maszynisty suwnic była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach, dlatego odwołujący nie wykonywał pracy maszynistów ciężkich maszyn budowlanych w pełnym wymiarze czasu pracy.

W opinii uzupełniającej z dnia 16.12.2012r. biegła I. M. co do zasady podtrzymała swoje stanowisko z opinii głównej.

Wskazała, że w okresie od 05.08.1973r. do 31.01.1975r. odwołujący był zatrudniony na stanowisku operatora sprzętu budowlanego w fabryce (...)-4. Kierownik Fabryki (...)-4 zwrócił się do dyrekcji zakładu o zmianę warunków płacy odwołującemu ze stanowiska operatora sprzętu budowlanego na stanowisko betoniarza, gdyż faktycznie od 01.02.1975 r. pracował przy produkcji elementów typu (...). W okresie od 1.04.1975r. do 10.06.1975r. odwołujący przebywał na zwolnieniu lekarskim. Pracodawca dwukrotnie występował o zmianę warunków pracy, tzn. zmianę ze stanowiska operatora maszyn budowlanych na stanowisko betoniarza, a oodwołujący odmawiał przyjęcia nowych warunków.

Biegła wskazała, że T. M. (1) przesłuchiwany już po wydaniu przez nią opinii głównej, w dniu 13.06.2012r. zeznał, iż na hali F-4 pracował w okresie od 1973r. do 1975r. na stanowisku betoniarza, dlatego jest tu nieścisłość, gdyż skoro odwołujący odmawiał przyjęcia stanowiska pracy betoniarza, pomimo, iż faktycznie od 1.02.1975r. pracował na tym stanowisku, to dlaczego twierdzi, iż przez okres dwóch lat wykonywał tylko i wyłącznie prace betoniarskie na hali F-4.

Biegła powołała się też na zeznania odwołującego, złożone rozprawie w dniu 22.11.2011r., w których podał, iż w okresie, gdy był betoniarzem jeździł też wózkiem W20, a gdy miał angaż operatora sprzętu , to jeździł suwnicą, wózkiem (...) i wózkiem W20 i wtedy zajmował się tylko transportem. Wskazała nadto, iż na rozprawie w dniu 19.10. 2011r. odwołujący podał, że w spornym okresie pracował przez połowę okresu jako betoniarz , a resztę jako suwnicowy.

Zdaniem biegłej, z uwagi na brak potwierdzenia w aktach osobowych, iż odwołujący świadczył prace betoniarskie przez cały okres zatrudnienia na F-4, jedynie okres od 01.02.1975 r. do 31.03.1975 r. można ewentualnie zaliczyć do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, o której mowa wykazie A dziale V poz. 4 - prace zbrojarskie i betoniarskie - Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. na stanowisku betoniarz , wymienionym w wykazie A dziale V poz. 4 pkt 3 Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa (...).

Biegła wskazała, że zakładając, iż po przejściu na halę F-6 odwołujący nie kończąc kursu obsługiwał suwnice i jeździł wózkiem (...), tego okresu także nie można zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach, gdyż prace na stanowisku maszynisty suwnicy były wykonywane w niepełnym wymiarze czasu pracy. Nadto w wykazie A dział VIII w transporcie i łączności Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wymienione zostały ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie, a o dwołujący nie przewoził materiałów wymienionych w poz. 1 rozporządzenia, gdyż jego praca polegała na przewożeniu wyprodukowanych elementów betonowych, które nie są materiałami sypkimi, pylistymi. żrącymi, toksycznymi, parzącymi.

T. M. (1) zarówno do opinii głównej, jak i uzupełniającej wniósł zastrzeżenia (pisma datowane na 22.04.2012r. i datowane na 17.01.2013r.).

Wskazywał w nich, że od momentu uzyskania uprawnień operatora suwnicy, tj. od dnia 14.05.1976r. jego podstawową pracą była praca operatora suwnicy a wykonywane dodatkowo czynności np. operatora wózków (...) i akumulatorowych wykonywane były drugoplanowo i niecodziennie. W (...) był zatrudniony z podstawowymi obowiązkami operatora suwnicy i po to zakład wysłał go na kurs, a pracę w tym charakterze potwierdzają w zeznaniach świadkowie. Odwołujący wskazywał, iż praca operatora suwnicy z technologicznego punktu widzenia będzie składała się z różnych czynności i w konsekwencji nie jest możliwe, aby w praktyce dokonywać obliczeń z aptekarską dokładnością. Podniósł, że pojęcie wykonywania pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy oznacza, że ustawodawca wyklucza zaliczalność okresów zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, czyli np. % etatu, wobec tego praca musi być wykonywana stale, a to oznacza, że pracownik wykonuje ją normalnie każdego dnia swojej pracy.

Biorąc pod uwagę treść w/w opinii biegłych i treść zastrzeżeń odwołującego, w celu wyjaśnienia istniejących rozbieżności, Sąd ponownie przesłuchał T. M. (1), a nadto przesłuchał zgłoszonych przez niego nowych świadków: J. B., T. Z. i G. K..

W konsekwencji tego Sąd uznał, że T. M. (1) wykazał, iż w okresie od 06.08.1973r. do 15.05.1976r. pracował faktycznie na stanowisku betoniarza a w okresie do 16.05.1976r. do 30.08.1979r. na stanowisku operatora suwnicy.

T. M. (1) przesłuchiwany w dniu 26.02.2013r. i w dniu 25.03.2013r. odniósł się do stanowiska biegłej zawartego w opiniach i wyjaśnił wątpliwości w kwestii faktycznego wykonywania przez niego czynności betoniarza oraz pracy przy transporcie.

Z zeznań odwołującego wynika, że na początku zatrudnienia w zakładzie (...) wykonywał pracę betoniarza w zakładzie (...)-3 przy produkcji betonowych podkładów kolejowych, następnie był operatorem lokomotywki, zaś następnie od 1973r. pracował w zakładzie na F-4 jako betoniarz przy produkcji „jotek” i tę pracę wykonywał do 1975r., wtedy został przeniesiony do zakładu (...)-6 i tam pracował jako betoniarz do chwili skierowania na kurs suwnicowego i uzyskania uprawnień do obsługiwania suwnic.

Odwołujący, pytany o pismo kierownika wydziału odnośnie zmiany jego stanowiska i odmowę przyjęcia przez niego stanowiska betoniarza zeznał, że faktycznie pracował jako betoniarz, chociaż miał angaż operatora sprzętu i w okresie, gdy pracował jako betoniarz, dostał wypowiedzenie warunków pracy i płacy, nie przyjął go jednak, bowiem mając angaż operatora sprzętu miał wyższą stawkę, a gdyby miał angaż betoniarza, to stawka byłaby niższa.

Sąd dał wiarę w/w zeznaniom odwołującego, gdyż są logiczne i znalazły potwierdzenie w innym wiarygodnym materiale dowodowym.

Z akt osobowych T. M. (1) wynika, że w okresie od 25.10.1971r. do 3.12.1972r. pracował rzeczywiście jako betoniarz w zakładzie (...)-3, a następnie od 4.12.1972r. do 04.08.1973r. jako operator lokomotywki w zakładzie (...)-2.

Z angażu z dnia 4.08.1973r. wynika, iż z dniem 05.08.1973r. odwołujący został przeniesiony do zakładu (...)-4 ze stawką zaszeregowania 10,50zł/godz. W okresie zatrudnienia w zakładzie (...)-4 pracodawca dwukrotnie chciał dokonać odwołującemu zmiany warunków płacy i pracy, proponując mu angaż na stanowisku betoniarza, a odwołujący odmawiał przyjęcia tych warunków. Z oświadczeń pracodawcy o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy wynika, iż proponowano mu stawkę osobistego zaszeregowania o wiele mniejszą od dotychczas posiadanej, bo wynoszącą 8,50zł/godz. Logiczne jest wobec tego tłumaczenie T. M. (1), iż nie godził się na zmianę angażu, bowiem miałby wówczas mniejsze wynagrodzenie. Jednocześnie logicznym jest przyjęcie, że propozycja zmiany angażu miała na celu dostosowanie nazwy stanowiska do faktycznie wykonywanych przez niego czynności.

Z akt osobowych odwołującego wynika też, że w zakładzie (...)-4 pracował do 02.11.1975r. a od 03.11.1975r. został przeniesiony do zakładu (...)-6, gdzie czynności wykonywał do 30.08.1979r., a następnie został przeniesiony na zakład (...)-2 na stanowisko maszynisty lokomotywki.

Zeznania odwołującego co faktycznego wykonywania czynności betoniarza znalazły również potwierdzenie w zeznaniach świadka T. Z., który pracował w (...) od 1971r. do 1993r., w tym z odwołującym pracował w zakładzie (...)-4. Świadek T. Z. zeznał, że zarówno on, jak i T. M. (2) wykonywał czynności betoniarza a ich praca polegała na zalewaniu formy betonem i w ten sposób powstawały elementy betonowe dla budownictwa. Z zeznań świadka wynika, iż na F-4 były suwnice i wózki akumulatorowe, służące do transportu betonu i wyprodukowanych płyt, które obsługiwały inne osoby, mające specjalne uprawnienia, oni zaś brali wózki tylko w celu przywiezienia przekładek do wyprodukowanych betonowych płyt.

Jak wskazano wyżej, z akt osobowych odwołującego wynika, iż do zakładu (...)-4 został on przeniesiony z dniem 05.08.1973r., dlatego zeznania świadka T. Z. dotyczą okresu od 05.08.1973r., a więc okresu, w którym odwołujący miał w angażu wskazane stanowisko operatora sprzętu budowlanego. Przemawiają tym samym za przyjęciem za wiarygodne zeznań T. M. (1) o faktycznym wykonywaniu czynności betoniarza w okresie pracy w zakładzie (...)-4 w okresie od 05.08.1973r. do 02.11.1975r., tj. do momentu przeniesienia do zakładu (...)-2.

Mając na uwadze całokształt w/w okoliczności Sąd uznał, że w spornym okresie zatrudnienia od 05.08.1973r. do 02.11.1975r. T. M. (1) faktycznie wykonywał czynności betoniarza.

Z treści Wykazu A Dział V poz. 4, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wynika, że prace betoniarskie są pracami w szczególnych warunkach. Także z treści wykazu A Działu V, poz. 4, pkt 3 Zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury lub renty wynika, że prace na stanowisku betoniarza są pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu tego Zarządzenia.

Z akt ZUS wynika, że organ rentowy uwzględnił odwołującemu okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 12 lat, 11 miesięcy i 17 dni. Po dodaniu okresu od 05.08.1973r. do 02.11.1975r. (2 lata 2 miesiące i 29 dni) odwołujący będzie się legitymował okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 15 lat 2 miesięcy i 16 dni, co już jest wystarczające do przyznania mu emerytury.

Dodatkowe przesłuchanie T. M. (1) oraz przesłuchanie na rozprawie w dniu 25.03.2013r. świadków J. B. i G. K., w połączeniu z przeprowadzonymi wcześniej dowodami pozwoliły również na zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach okresu pracy na stanowisku operatora suwnicy od 16.05.1976r. do 30.08.1979r.

Z akt osobowych T. M. (1) wynika, że kurs suwnicowego odbywał w dniach od 16.02.1976r. do 15.05.1976r. (k. 28 akt osobowych), uprawnienia nabył więc 15.05.1976r. a nie, jak przyjęła biegła, 14.05.1976r.

Odwołujący przesłuchiwany w dniu 26.02.2013r. i w dniu 25.03.2013r. zeznał, że stałe czynności suwnicowego zaczął wykonywać po kursie suwnicowego, była to suwnica umiejscowiona na hali produkcyjnej i suwnice znajdujące się na magazynie. Na hali produkcyjnej suwnica była sterowana z poziomu roboczego, przenosiła ona wyprodukowane elementy betonowe na wózek-drezynę elektryczną. Następnie wózkiem tym albo on, albo inna osoba jechała na pole składowe w magazynie. Z zeznań odwołującego wynika, iż po przywiezieniu na wyznaczone pole, suwnicą zdejmował elementy betonowe z wózka i ustawiał na stojaki, na samochody lub kontenery, przy czym elementy były zdejmowane suwnicą sterowaną z kabiny D.. Odwołujący zeznał, że do jego obowiązków nie należało jeżdżenie wózkiem, ponieważ jednak wózek jechał pod suwnicę, którą on miał zdejmować elementy betonowe, to on, aby nie iść do suwnicy, jechał tym wózkiem albo sam, albo wsiadał do wózka, który prowadziła inna osoba. Z jego zeznań wynika, że magazyn, w którym pracował, miał powierzchnię kilkunastu hektarów i było tam kilka ciągów suwnic.

Zeznania odwołującego co wykonywania czynności suwnicowego znalazły również potwierdzenie w zeznaniach przesłuchanych w dniu 25.03.2013r. świadków G. K. i J. B..

Świadek G. K. pracował w (...) od 18.03.1977r. do 31.03.1993r. w warsztacie na stanowisku ślusarza i ślusarza-spawacza i naprawiał m.in. suwnice. Z zeznań świadka wynika, że gdy zaczął pracować, to odwołujący obsługiwał suwnice.

Świadek J. B. w latach 1975-1992 w zakładzie (...)-6 był kierownikiem magazynu wyrobów gotowych i a odwołujący podlegał mu w okresie, gdy pracował jako operator suwnicy. Z zeznań świadka wynika, iż T. M. (1) pracował jako operator suwnicy dopiero po tym, jak nabył formalne uprawnienia suwnicowego, a w okresie, gdy nie miał jeszcze uprawnień, to pracował jako hakowy, tj. zapinał liny trzymające załadowywany element. Także z zeznań tego świadka wynika, iż podstawowym obowiązkiem odwołującego jako operatora suwnicy, już po kursie, należała obsługa suwnicy, a inne czynności, tj. prowadzenie wózków (...), wykonywał sporadycznie.

Sąd dał wiarę w/w zeznaniom odwołującego i w/w świadków. Szczególnie istotne są zeznania świadka J. B., który był bezpośrednim przełożonym odwołującego i który opisał wykonywane przez niego czynności. Z jego zeznań wynika, iż podstawowym obowiązkiem T. M. (1), po uzyskaniu formalnych uprawnień suwnicowego, było obsługiwanie suwnic oraz załadunek elementów betonowych na wózki i wyładunek ich z wózków. Z zeznań J. B. wynika, iż odwołujący tylko sporadycznie wykonywał inne czynności w postaci prowadzenia wózków (...), bowiem jego podstawowym obowiązkiem była obsługa suwnic. Wprawdzie odwołujący przyznawał, iż w zakładzie (...)-6 jeździł czasami wózkami (...), lecz zauważyć też trzeba, że z jego zeznań wynika, iż jazda tym wózkiem była nierozerwalnie związana z czynnościami dotyczącymi obsługi suwnicy, gdyż odwołujący najpierw suwnicą ładował na ten wózek elementy betonowe, a następnie przemieszczał je wózkiem w inne miejsce, gdzie inną suwnicą rozładowywał wózek. W tej sytuacji należy uznać, że przewiezienie wózkiem elementów betonowych było jednym z etapów potrzebnych do pracy na suwnicy.

Mając na uwadze całokształt w/w okoliczności Sąd uznał, że w spornym okresie zatrudnienia od momentu ukończenia kursu suwnicowego( 16.05.1976r. ) do końca spornego okresu i przeniesienia na zakład (...)-2 (30.08.1979r.) odwołujący wykonywał pracę operatora suwnicy. Biorąc pod uwagę, iż jego czynności dotyczyły transportu, należałoby uznać, że odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach wskazaną Wykazie A Dziale VIII poz. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe. Odwołujący obsługiwał suwnicę, a więc sprzęt przeładunkowy a praca na stanowisku operatora maszyn, urządzeń i sprzętu przeładunkowego została zaliczona do pracy w szczególnych warunkach także w przepisach resortowych, tj. w wykazie A Działu VIII, poz. 1pkt 3 Zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych.

Sąd w tym zakresie nie podzielił odmiennej opinii biegłej I. M.. Biegła w opinii uzupełniającej wskazała, iż w wykazie A dział VIII Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. wymienione zostały ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie, a o dwołujący nie przewoził materiałów wymienionych w poz. 1 rozporządzenia, gdyż jego praca polegała na przewożeniu wyprodukowanych elementów betonowych, które nie są materiałami sypkimi, pylistymi, żrącymi, toksycznymi, parzącymi. Biegła stanęła więc na stanowisku, iż zawarte w Dziale VIII sformułowanie „ ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących” oznacza, iż ciężkie prace załadunkowe oraz przeładunek muszą dotyczyć tylko materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących. W ocenie Sądu nie można podzielić takiej koncepcji, gdyż użycie spójnika „oraz”, który łączy słowa i zdania równorzędne oznacza, że wystarczy, aby dana osoba wykonywała ciężkie prace za- i wyładunkowe, przy czym nie muszą one dotyczyć tylko materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących.

Po zaliczeniu do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od 16.05.1976r. do 30.08.1979r. (3 lata 3 miesiące 15 dni), odwołujący będzie posiadał okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze łącznym 18 lat 6 miesięcy i 1 dzień.

T. M. (1) spełnił też wszystkie pozostałe przesłanki warunkujące nabycie uprawnień do wcześniejszej emerytury, wynikające z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Na dzień 01.01.1999r. udowodnił wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat, osiągnął wiek 60 lat oraz rozwiązał stosunek pracy.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 31.05.2011r. i przyznał T. M. (1) prawo do emerytury począwszy od dnia 01.03.2011r., tj. dnia osiągnięcia wieku 60 lat.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującemu prawo do emerytury, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego, co do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak (wyrok SN z dnia 28.04.2010 r, II UK 330/09, LEX 604220).

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia organu rentowego odpowiedzialnością za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji o przyznaniu odwołującemu prawa do emerytury. ZUS nie dysponował bowiem niezbędnymi i wystarczającymi dowodami pozwalającymi na uznanie pracy odwołującego w Żerańskiej Fabryce (...) w W. od 05.08.1973r. do 30.08.1979r. jako pracy w szczególnych warunkach. Przedłożone przez odwołującego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie obejmowały tego okresu. Dopiero zebranie nowych dowodów w sprawie, w tym przesłuchanie świadków i analiza akt osobowych pozwoliły na zaliczenie spornego okresu do pracy w szczególnych warunkach. Z tych względów Sąd stwierdził brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.