Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 24 MAJA 2011 R.
SNO 21/11
Przewodniczący: sędzia SN Małgorzata Gierszon.
Sędziowie SN: Henryk Pietrzkowski, Antoni Górski (sprawozdawca).
S ą d N a j w y ż s z y – S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem protokolanta
w sprawie sędziego Sądu Rejonowego po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2011 r.
zażalenia obrońcy obwinionej na uchwałę Sądu Apelacyjnego – Sądu
Dyscyplinarnego z dnia 14 stycznia 2011 r., sygn. akt ASD (...), w przedmiocie
zezwolenia na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej
uchwalił:
u t r z y m a ć w m o c y zaskarżoną u c h w a ł ę .
U z a s a d n i e n i e
Sędzia Sądu Rejonowego została obwiniona o popełnienie następujących
przewinień dyscyplinarnych
1. w dniu 2 grudnia 2009 r. jako sędzia referent w sprawie o sygn. akt II K
268/09 dopuściła się oczywistej i rażącej obrazy przepisów prawa zawartych w art.
148 § 1 k.p.k. oraz uchybiła godności urzędu w ten sposób, że poleciła Katarzynie P.
protokołującej przebieg rozprawy zapisanie niezgodnych z prawdą okoliczności o
ogłoszeniu wyroku i podaniu jego najważniejszych motywów, podczas gdy w
rzeczywistości takiego wyroku nie sporządziła i nie ogłosiła,
tj. popełnienie przewinienia dyscyplinarnego z art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 z
późn. zm.);
2. w dniu 7 grudnia 2009 r. uchybiła godności urzędu w ten sposób, że jako
sędzia referent w sprawie o sygn. akt II K 268/09 nakłaniała protokolantkę Katarzynę
P. do umieszczenia w aktach tej sprawy niezgodnego z przebiegiem rozprawy,
przygotowanego przez siebie protokołu z rozprawy w dniu 25 listopada 2009 r.,
tj. popełnienie przewinienia dyscyplinarnego z art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 z
późn. zm.);
3. w dniu 8 stycznia 2010 r. dopuściła się oczywistej i rażącej obrazy przepisów
prawa tj. art. 154 k.p.k. w ten sposób, że postanowieniem z dnia 8 stycznia 2010 r. w
sprawie o sygn. akt II K 268/09 Sądu Rejonowego dokonała sprostowania oczywistej
omyłki pisarskiej w protokole z ogłoszeniem wyroku, poprzez wpisanie w miejsce:
2
„po sporządzeniu wyroku przewodniczący ogłosił go publicznie, podał ustnie
najważniejsze powody wyroku oraz wskazał stronom sposób i termin odwołania” –
„Sąd postanowił wznowić przewód sądowy”, dokonując tej czynności bez
wysłuchania protokolanta i w zakresie nie stanowiącym oczywistej omyłki pisarskiej,
tj. popełnienie przewinienia dyscyplinarnego z art. 107 § 1 ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 z
późn. zm.).
Rozpatrujący sprawę Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny uznał, że czyny te
noszą znamiona przestępstw i na podstawie art. 119 u.s.p. wydał uchwałę zezwalającą
na pociągnięcie obwinionej do odpowiedzialności karnej za to, że:
a) w dniu 2 grudnia 2009 r. w A. jako sędzia przewodniczący w rozprawie w
sprawie II K 268/09 poleciła protokolantowi Katarzynie P. sporządzenie protokołu z
ogłoszenia wyroku w/w sprawie, podczas gdy wyrok nie został sporządzony i
ogłoszony, czym poświadczyła nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie
prawne, tj. o czyn z art. 18 §1 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k.;
b) w dniu 7 grudnia 2009 r. w A. nakłaniała protokolantkę Katarzynę P. do
poświadczenia nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne w ten sposób,
że namawiała ją do sporządzenia i podpisania protokołu z rozprawy głównej z dnia 25
listopada 2009 r. w sprawie II K 268/09, którego wzór przygotowała, a który zawierał
postanowienie o odroczeniu rozprawy do dnia 30 grudnia 2009 r., gdy faktycznie tego
dnia na rozprawie takiego postanowienia nie wydano, gdyż przeprowadzono przewód
sądowy i postanowiono odroczyć ogłoszenie wyroku do dnia 2 grudnia 2009 r., lecz
zamierzonego celu nie osiągnęła z powodu odmowy wykonania przez protokolanta
tego polecenia, tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. i art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k.;
c) dnia 8 stycznia 2010 r. w A. poświadczyła nieprawdę co do okoliczności
mającej znaczenie prawne w ten sposób, że wydała postanowienie o sprostowaniu
oczywistej omyłki pisarskiej w protokole rozprawy z dnia 2 grudnia 2009 r. w ten
sposób, że zamieściła w nim - w miejsce innych zapisów – postanowienie o
wznowieniu przewodu sądowego, gdy faktycznie takiego orzeczenia nie wydano, tj. o
czyn z art. 271 § 1 k.k.
Uchwałę tę zaskarżył zażaleniem obrońca obwinionej, zarzucając obrazę
przepisów postępowania (art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. i art. 128 u.s.p.)
mającą wpływ na treść orzeczenia przez oddalenie wniosku dowodowego o ponowne
przesłuchanie w charakterze świadka protokolantki Katarzyny P. na okoliczność:
–wprowadzania do systemu „Sinus” protokołów i orzeczeń sporządzanych przez
sędziego Sądu Rejonowego,
–możliwego posłużenia się przez świadka w dniu 2 grudnia 2009 r. gotowym
szablonem (wzorcem) protokołu,
3
–czasu, w jakim projekt protokołu z dnia 2 grudnia 2009 r. został przygotowany,
która to decyzja skutkowała pozostawieniem poza sferą rozważań Sądu istotnego
dowodu i okoliczności z niego wynikających, a to możliwości sporządzenia projektu
protokołu przed zaplanowanym terminem rozprawy, na której miało nastąpić
ogłoszenie wyroku, co stanowiło przejaw dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału
dowodowego, a w konsekwencji doprowadziło Sąd Dyscyplinarny pierwszej instancji
do poczynienia potencjalnie błędnych ustaleń faktycznych.
Na tej podstawie wniósł o uchylenie uchwały i przekazanie sprawy Sądowi
Dyscyplinarnemu do ponownego rozpoznania.
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego wnosił o utrzymanie zaskarżonej uchwały
w mocy.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Z uzasadnienia zaskarżonej uchwały wynika, że Sąd Apelacyjny – Sąd
Dyscyplinarny, podejmując ją, opierał się na treści wchodzących w grę dowodów z
dokumentów, zeznań świadków Katarzyny P. i przełożonego obwinionej A. K. oraz
wyjaśnień samej obwinionej. Wymaga przy tym podkreślenia, że obwiniona przyznała
się do popełnienia czynów opisanych w punktach I oraz III uchwały, a przyznanie to
znajduje potwierdzenie w powołanych dowodach. Jeśli chodzi o czyn opisany w pkt. II
uchwały, obwiniona sędzia zaprzeczyła, aby namawiała świadka Katarzynę P. do
sporządzenia nowego protokołu z rozprawy z dnia 25 listopada 2009 r., mającego
zawierać niezgodne z prawdą postanowienie o jej odroczeniu. Sąd Apelacyjny jednak,
oceniając cały kontekst zdarzeń, odmówił w tej mierze dania wiary obwinionej.
Ocenił, że niewątpliwym zamiarem obwinionej, która przygotowała nową wersję
protokołu, zawierającą postanowienie o odroczeniu rozprawy, było aby protokolantka,
świadek Katarzyna P. usunęła znajdujący się w aktach, podpisany protokół i zastąpiła
do nowym, zawierającym nieprawdziwe postanowienie o odroczeniu rozprawy. Tak
też zrozumiała polecenie obwinionej świadek Katarzyna P. zeznając, że było dla niej
oczywiste, iż w aktach sprawy nie mogły znajdować się dwa protokoły z tej samej
rozprawy o treściach wzajemnie wykluczających się.
Taki stan dowodów w sprawie stwarzał, wbrew stanowisku obrońcy,
wystarczającą podstawę do przyjęcia przez Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny, że
zachodzi uzasadnione podejrzenie, iż sędzia Sądu Rejonowego dopuściła się
popełnienia czynów przewidzianych w art. 271 § 1 k.k., polegających na fałszowaniu
dokumentów sądowych i poświadczeniu nieprawdy co do okoliczności mających
znaczenie prawne. Czyny te mają różną postać i formę stadialną (sprawstwo
polecające – pkt I uchwały, podżeganie – pkt II oraz sprawstwo – pkt III). Należy
podkreślić, że zgodnie z art. 80 § 2c u.s.p., sąd dyscyplinarny wydaje uchwałę
zezwalającą na pociągnięcie sędziego do odpowiedzialności karnej, jeżeli zachodzi
4
dostatecznie uzasadnione podejrzenie popełnienia przez niego przestępstwa. Nie musi
więc istnieć tu pewność, konieczna przy wyrokowaniu, ale odpowiednio wysoki
stopień prawdopodobieństwa, uzasadniającego podejrzenie popełnienia czynu
karalnego. Zebrany materiał dowodowy dawał wymaganą przez ustawę podstawę do
powzięcia takiego podejrzenia, a tym samym do odmowy dodatkowego
przesłuchiwania świadka Katarzyny P. w tym stadium postępowania. Dlatego też
zarzuty zawarte w zażaleniu obrońcy nie mogły odnieść skutku. Uzasadnia to
utrzymanie zaskarżonej uchwały w mocy (art. 110 § 1 pkt 2 u.s.p. w zw. z art. 128
u.s.p.).