Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 40/11
POSTANOWIENIE
Dnia 2 czerwca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Wojciech Katner
w sprawie z powództwa J. Z.
przeciwko Szpitalowi Klinicznemu Dzieciątka Jezus - Centrum Leczenia Obrażeń w
W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 2 czerwca 2011 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 stycznia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i pozostawia
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego
końcowemu orzeczeniu.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił skargę kasacyjną
powoda J. Z. od wyroku tego Sądu z dnia 12 marca 2010 r.
Orzeczenie to oparte zostało na następujących faktach i wnioskach:
Powód wniósł o doręczenie mu wyroku Sądu Apelacyjnego wraz
z uzasadnieniem, zgodnie z pouczeniem i w terminie przewidzianym w art. 327 § 2
k.p.c. Żądane orzeczenie i jego motywy zostały mu doręczone, stosownie do art.
387 § 3 k.p.c., w dniu 14 czerwca 2010 r., a 18 czerwca 2010 r. powód złożył
wniosek o ustanowienie adwokata celem sporządzenia i wniesienia skargi
kasacyjnej. Postanowieniem z dnia 26 lipca 2010 r. Sąd Apelacyjny ustanowił dla
powoda pełnomocnika z urzędu w postępowaniu przed Sądem Najwyższym,
którym wyznaczony został, decyzją Izby Radców Prawnych w W., radca prawny K.
W. Decyzję tę radca prawny otrzymał w dniu 12 sierpnia 2010 r. i następnie w dniu
20 sierpnia 2010 r. nadał w urzędzie pocztowym sporządzoną skargę kasacyjną.
Wyrok Sądu drugiej instancji wraz z uzasadnieniem, przesłany przez ten Sąd,
doręczono radcy prawnemu K. W. w dniu 23 sierpnia 2010 r.
Sąd Apelacyjny uznał, że skoro termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla
ustanowionego przez sąd dla strony pełnomocnika rozpoczyna bieg, zgodnie z art.
124 § 1 k.p.c., od dnia doręczenia przez sąd temu pełnomocnikowi orzeczenia
z uzasadnieniem, to wniesienie skargi kasacyjnej przed upływem tego terminu,
czyni ją niedopuszczalną. Przesłanką skutecznego zaskarżenia orzeczenia Sądu
drugiej instancji jest właściwe doręczenie pełnomocnikowi strony tego orzeczenia
z uzasadnieniem.
W zażaleniu powód domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia
i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu, zarzucił
naruszenie art. 124 § 3 k.p.c., przez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na
przyjęciu, że norma ta stanowi samodzielną przesłankę odrzucenia skargi
kasacyjnej wniesionej przed rozpoczęciem biegu terminu oraz art. 396 § 2 k.p.c.
(błędnie przywołanego zamiast art. 3986
§ 2 k.p.c.), przez uznanie, że przyczyną
odrzucenia skargi kasacyjnej może być również złożenie jej przed rozpoczęciem
biegu tego terminu.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Warunkiem dopuszczalności skargi kasacyjnej, stosownie do art. 3985
§ 1 k.p.c.,
jest skuteczne doręczenie stronie orzeczenia sądu drugiej instancji wraz
z uzasadnieniem, co wymaga uprzedniego, zgodnego z art. 387 § 1 i 3 k.p.c.,
złożenia przez nią wniosku o doręczenie. Termin do złożenia skargi kasacyjnej
uregulowany został w art. 3985
§ 1 k.p.c., w sposób przewidujący dwustopniowe
postępowanie strony zamierzającej ją wnieść. Zasadnicze znaczenie dla
rozpoczęcia biegu tego terminu ma doręczenie stronie orzeczenia sądu drugiej
instancji z uzasadnieniem. Jeżeli żądanie takie nie zostanie zgłoszone, termin z art.
3985
§ 1 k.p.c. nie rozpocznie biegu, a wywiedzenie mimo tego skargi kasacyjnej,
spowoduje jej odrzucenie na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c. Skutek złożenia przez
stronę wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w terminie
otwartym do wniesienia skargi kasacyjnej, określony został w art. 124 § 3 k.p.c.,
który wprowadzony został art.1 pkt 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2009 r. o zmianie
ustawy-Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
z 2010 r. Nr 7, poz. 45) i obowiązuje od jej wejścia w życie (art. 4 ust. 2), od dnia
19 stycznia 2010 r. Następstwem uwzględnienia, złożonego przed upływem terminu
do wniesienia skargi kasacyjnej, wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy
prawnego, jest zatem przerwanie biegu terminu do złożenia skargi kasacyjnej, który
rozpoczyna się na nowo od dnia doręczenia przez sąd z urzędu temu
pełnomocnikowi orzeczenia z uzasadnieniem. Warunkiem tego jest jednak
prawidłowe zażądanie przez stronę doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem
w terminie przewidzianym art. 387 § 3 k.p.c. Przyczyną wprowadzenia regulacji
objętej § 3 do art. 124 k.p.c. było przyznanie ustanowionemu przez sąd
pełnomocnikowi, analogicznego, jak w stosunku do pełnomocnika działającego
z wyboru, terminu do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej bez konieczności
domagania się przywrócenia terminu.
W rozpoznawanej sprawie spełniony został konieczny warunek
dopuszczalności zaskarżenia wyroku Sądu drugiej instancji w drodze skargi
kasacyjnej, obejmujący zgłoszenie przez powoda żądania doręczenia wyroku
z uzasadnieniem. Nie stanowi natomiast o dopuszczalności tego środka
zaskarżenia sporządzenie i wniesienie go przez ustanowionego pełnomocnika
4
przed doręczeniem mu przez Sąd orzeczenia z uzasadnieniem. Nie ma podstaw do
przyjęcia, że w odniesieniu do ustanowionego pełnomocnika zachodzi ponownie
warunek dopuszczalności zaskarżenia wyroku w postaci powyższego doręczenia.
Wprowadzenie tego terminu podyktowane było stworzeniem pełnomocnikowi
z urzędu realnej możliwości zaskarżenia orzeczenia, a celem doręczenia
orzeczenia z uzasadnieniem zapoznanie się z argumentacją Sądu drugiej instancji,
co powinno zezwolić na właściwe sformułowanie zarzutów skargi. Nie jest jednak
wykluczone dokonanie tego inną drogą. Wniesienie skargi kasacyjnej przed
rozpoczęciem biegu terminu przewidzianego art. 124 § 3 k.p.c. nie może być
przyczyną jej odrzucenia, zwłaszcza że taki rygor art. 3986
§ 2 k.p.c. łączy
z wniesieniem skargi kasacyjnej po upływie terminu. W orzecznictwie wyrażony
został pogląd stwierdzający, że dopuszczalne jest wniesienie środka zaskarżenia
przed początkiem biegu terminu do jego zaskarżenia, jeśli orzeczenie zostało
wydane (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2007 r.,
IV CZ 60/70, niepubl; uchwały z dnia 5 maja 1988 r., III CZP 29/88, OSNCP
1993/12/223; z dnia 2 grudnia 2003 r., III CZP 90/03, OSNC 2005/2/21).
Znajduje on, jako trafny, zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, zwłaszcza
że przed sporządzeniem skargi pełnomocnik zapoznał się z treścią orzeczenia
i jego uzasadnienia, na co wskazują dokumenty zawarte w aktach oraz treść
złożonego środka zaskarżenia.
Z powyższych względów zaskarżone postanowienie podlegało uchyleniu
w oparciu o art. 39815
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. Na podstawie art. 108 § 2
w związku z art. 3941
§ 3, art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c. orzeczenie o kosztach
postępowania zażaleniowego pozostawione zostało końcowemu rozstrzygnięciu.