Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 24/11
POSTANOWIENIE
Dnia 1 czerwca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa Dominiki H.
przeciwko Pawłowi i Wojciechowi N. o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 1 czerwca 2011 r.,
zażalenia pozwanych
na postanowienie o kosztach zawarte w wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 24 września 2010 r.,
1. odrzuca zażalenie Pawła N.;
2. oddala zażalenie Wojciecha N.;
3. przyznaje radcy prawnej Monice G., od Skarbu Państwa -
Sądu Okręgowego kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) zł
powiększoną o stawkę podatku od towaru i usług - tytułem
kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu w
postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem, zawartym w punkcie drugim wyroku Sądu
Okręgowego z dnia 24 września 2010 r., zasądzono od pozwanych Pawła i
Wojciecha N. solidarnie na rzecz powódki Dominiki H. kwotę 1800 zł tytułem
zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Jako
podstawę rozstrzygnięcia Sąd wskazał art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
W zażaleniu pozwani zarzucili naruszenia art. 102 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
oraz art. 109 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 oraz
§ 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu i wnieśli o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na wstępie należało ocenić dopuszczalność wniesionego zażalenia.
Zaskarżone postanowienie zawarte zostało w wyroku ogłoszonym po
przeprowadzeniu rozprawy w dniu 24 września 2010 r. Zgodnie z art. 394 § 2 k.p.c.
mającym z mocy art. 3941
§ 3 k.p.c. odpowiednie zastosowanie w postępowaniu
toczącym się na skutek zażalenia przed Sądem Najwyższym, termin do wniesienia
zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie
zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na
rozprawie – od ogłoszenia postanowienia.
Pozwany Paweł N. nie złożył wniosku o doręczenie zaskarżonego
postanowienia. Wobec tego, termin do wniesienia zażalenia w jego przypadku
rozpoczął bieg w dniu 24 września 2010 r. i upłynął w dniu 1 października 2010 r.
Zażalenie wniesione w jego imieniu w dniu 21 grudnia 2010 r. podlegało zatem
odrzuceniu, jako wniesione po upływie terminu (art. 373 w zw. z art. 3941
§ 3 i 39821
k.p.c.).
Pozwany Wojciech N. zażądał doręczenia wyroku wydanego w dniu
24 września 2010 r. wraz z uzasadnieniem, a następnie w terminie przepisanym do
wniesienia zażalenia wniósł o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, któremu
doręczono odpis wyroku. Dlatego należało uznać, że zażalenie w jego imieniu
zostało wniesione w terminie (art. 124 § 2 k.p.c.).
Zażalenie Wojciecha N. okazało się nieuzasadnione.
3
W wypadkach szczególnie uzasadnionych, na podstawie art. 102 k.p.c.,
sąd może zasądzić od strony przegrywającej część kosztów procesu albo nie
obciążać jej kosztami w ogóle. W orzecznictwie precyzuje się pojęcie „wypadku
szczególnie uzasadnionego”, tym niemniej ocena, czy w sprawie zachodzi wypadek
szczególnie uzasadniony należy do swobodnej decyzji sądu ze względu na
konieczność zapewnienia poczucia sprawiedliwości oraz realizacji zasady
słuszności.
Chociaż kwestia trafności i zasadności skorzystania lub nieskorzystania
z tego uprawnienia podlega, co do zasady, kontroli instancyjnej, to jednak
ewentualna zmiana zaskarżonego postanowienia o kosztach powinna ograniczać
się do sytuacji wyjątkowych (zob. m. in. postanowienia SN z dnia 3 grudnia 2007 r.,
I CZ 110/07 nie publ. i z dnia 1 października 2010, I CZ 142/10 nie publ.).
W uzasadnieniu wniesionego zażalenia nie zostały przedstawione
okoliczności i argumenty, które usprawiedliwiałyby wniosek o zastosowanie art.102
k.p.c. Z oświadczenia, które pozwany złożył do akt sprawy wynika, że osiąga on
stały miesięczny dochód w wysokości 1565,92 zł. Nie znajduje się zatem w sytuacji
majątkowej, która nie pozwala na poniesienie przez niego kosztów postępowania
w wysokości określonej w zaskarżonym postanowieniu. Nie można też podzielić
zarzutu naruszenia art. 109 § 2 k.p.c. W zażaleniu nie wskazano na okoliczności,
które mogłyby o tym świadczyć.
Z przytoczonych względów zażalenie należało oddalić (art. 39814
w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c.).
O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd
Najwyższy orzekł na podstawie § 15 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz
ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.).
jz