Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II UZ 26/11
POSTANOWIENIE
Dnia 2 sierpnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku K. G.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział we W.
o rentę z tytułu niezdolności do pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 2 sierpnia 2011 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 31 stycznia 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Powód K. G. 19 listopada 2010 r. wniósł skargę o wznowienie postępowania
zakończonego wyrokiem Sąd Apelacyjnego z 19 grudnia 2005 r. (… 2896/04),
którym oddalono jego apelację od wyroku oddalającego odwołanie od decyzji
odmawiającej przyznania mu renty z braku niezdolności do pracy. W skardze
wskazano na podstawę wznowienia z art. 403 § 2 k.p.c. i twierdzenie, że żądanie
wznowienia postępowania wynika z naruszenia art. 47710
§ 2 k.p.c., gdyż Sąd
rozpoznał sprawę nieuwzględniając dowodów złożonych po decyzji i których nie
przekazał pozwanemu. W takiej sytuacji skarżący na podstawie art. 47714a
k.p.c.
wniósł o uchylenie wyroków Sądów drugiej i pierwszej instancji oraz decyzji
pozwanego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z 31 stycznia 2011 r. odrzucił skargę, gdyż
powoływała się na dowody z poprzedniego postępowania, zatem została złożona
ze znacznym przekroczeniem trzymiesięcznego terminu, skoro postępowanie
zakończono wyrokiem z 19 grudnia 2005 r. Wobec złożenia skargi po terminie nie
było konieczne badanie czy skarga opiera się na ustawowej podstawie wznowienia
postępowania. Z tej przyczyny skarga została odrzucona na podstawie art. 407 § 1
k.p.c. w związku z art. 410 § 1 k.p.c.
W zażaleniu zarzucono naruszenie: 1. art. 410 § 1 k.p.c. w związku z art.
407 § 1 k.p.c. przez ustalenie, że skarga została złożona z przekroczeniem
trzymiesięcznego terminu; 2. art. 410 § 2 k.p.c. przez odrzucenie skargi na
posiedzeniu niejawnym, co uniemożliwiało powodowi uprawdopodobnienie
okoliczności stwierdzających zachowanie trzymiesięcznego terminu do wniesienia
skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne. Skarga został odrzucona tylko ze względu na
termin z art. 407 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny początek terminu do wniesienia skargi
powiązał z zakończeniem sprawy wyrokiem z 19 grudnia 2005 r. Nie oceniał samej
podstawy z art. 403 § 2 k.p.c., choć jednocześnie zauważył, że skarżący powołuje
się na dowody z poprzedniego postępowania, co w ogóle dyskwalifikowałoby
skargę nie tylko ze względu na termin, skoro w podstawie z art. 403 § 2 k.p.c.
chodzi o późniejsze (czyli dopiero po wyroku) wykrycie okoliczności faktycznych lub
środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których
strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
Przepis art. 410 § 2 k.p.c. nie miał zastosowania, gdyż Sąd nie miał żadnych
wątpliwości co do początku terminu do wniesienia skargi. Wyraźnie wszak
stwierdził, że podstawą skargi są dowody z poprzedniego postępowania
zakończonego wyrokiem z 19 grudnia 2005 r. Zatem skarga z 19 listopada 2010 r.
została wniesiona po terminie i podlegała odrzuceniu na posiedzeniu niejawnym
zgodnie z art. 410 § 1 k.p.c. Natomiast uprawdopodobnienie okoliczności
stwierdzających zachowanie terminu do jej wniesienia byłoby aktualne, gdyby
termin do wniesienia skargi był wątpliwy, a tego ze względu na podstawę skargi
oraz argumentację zażalenia nie można stwierdzić. Z uzasadnienia skargi o
3
wznowienie postępowania wynika, że wskazana w niej podstawa dowodowa była
znana skarżącemu w poprzednim postępowaniu sądowym. W takiej sytuacji jego
zażalenie nie jest zasadne, gdyż odwołuje się do faktów i okoliczności z
poprzedniego postępowania w sprawie o rentę. To, że powód dowiedział się o
oddaleniu przez Sąd Najwyższy postanowieniem z 10 listopada 2010 r. (II UZ
29/10) jego zażalenia na odrzucenie poprzedniej skargi o wznowienie
postępowania, nie może powodować wątpliwości co do terminu do wniesienia
kolejnej skargi o wznowienie postępowania. Wszak o tym każdorazowo decyduje
tylko ściśle określona podstawa skargi. Istota pretensji, na której opiera się
zażalenie i skarga, wyraża się w twierdzeniu, że Sąd nie mógł orzekać na
podstawie zgłoszonych nowych dowodów w sprawie o rentę i ujawnionych nowych
okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji. Potwierdza to, że skarżący ma
na uwadze dowody i okoliczności znane mu w postępowaniu sądowym, co w ogóle
podważałoby także samą podstawę wznowienia w świetle art. 403 § 2 k.p.c., gdyby
tak ją oceniono w postanowieniu o odrzuceniu skargi.
Skarżący tak rozumianą podstawę wznowienia postępowania z art. 403 § 2
k.p.c. niezasadnie łączy również z regulacjami z art. 47710
§ 2 k.p.c. i art. 47714a
k.p.c., gdyż w sprawie z zażalenia na odrzucenie skargi o wznowienie
postępowania wniesionej po terminie nie można oceniać czy Sąd Apelacyjny wydał
wyrok niezgodny z prawem, w tym w szczególności z naruszeniem przepisów art.
47710
§ 2 k.p.c. i art. 47714a
k.p.c. Wykracza to poza zakres przedmiotu sprawy
wynikającej z zażalenia, która ma na uwadze termin do wniesienia skargi. Niemniej
odwołanie się do art. 47710
§ 2 k.p.c., który za przedmiot ma zgłoszenie nowego
żądania w postępowaniu sądowym, potwierdzałoby jedynie, że czasowo jest to
zdarzenie sprzed wyrokowania, a więc nie wykraczające poza przyjęty przez Sąd
termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania. Natomiast przepis art.
47714a
k.p.c. w tej sprawie z zażalenia na odrzucenie skargi jest bezprzedmiotowy,
gdyż może mieć zastosowanie tylko w sprawie głównej.
Czym innym jest też regulacja z art. 114 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach, która nie jest tożsama ze skargą o wznowienie
postępowania w rozumieniu art. 399 k.p.c. i nast. Ze względu na przedmiot kontroli
4
nie podlega również ocenie, czy Sąd powinien pouczyć powoda o możliwości
wznowienia postępowania na podstawie art. 114 ust. 1.
Wbrew intencji skarżącego nie są to „okoliczności faktyczne lub środki
dowodowe”, które ma na uwadze przepis art. 403 § 2 k.p.c. Chodzi w nim o sferę
faktów a nie o stosowanie prawa, na co zwrócono już uwagę przy rozpoznawaniu
poprzedniej skargi powoda o wznowienie postępowania (wyżej wskazana sprawa II
UZ 29/10).
Do przesłanek z art. 403 § 2 k.p.c. nie należy też wyrok Sądu Najwyższego z
20 maja 2004 r., II UK 395/03 i dlatego termin do wniesienia skargi nie mógł
rozpocząć biegu od zapoznania się skarżącego z tym wyrokiem.
Podstawy wznowienia nie stanowi również dokumentacja lekarska, którą
strona dysponowała w poprzednim postępowaniu sądowym (art. 403 § 2 k.p.c.).
Skarżący nie może w argumentacji zażalenia odwoływać się do nieważności
postępowania, gdyż skarga o wznowienie postępowania nie opierała na
podstawach z art. 401 k.p.c., niezależnie od tego, że ta podstawa wznowienia
postępowania nie obejmuje okoliczności podanych w zażaleniu.
Z powyższych motywów orzeczono jak w sentencji, stosownie do art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.