Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 12/11
POSTANOWIENIE
Dnia 25 sierpnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski
w sprawie skargi Banku Zachodniego WBK S.A. z siedzibą we W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Rejonowego z dnia 13 września 2010 r.,
wydanego w sprawie upadłościowej Laboratorium Frakcjonowania Osocza Spółki z
o.o. z siedzibą w M. w przedmiocie zażalenia wierzyciela
Skarbu Państwa – Ministra Finansów na postanowienie wydane na skutek
rozpoznania zarzutów wierzyciela Banku Zachodniego WBK S.A. z siedzibą
we W. do plan podziału sum uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości
i ruchomości obciążonych rzeczowo,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 sierpnia 2011 r.,
odrzuca skargę i zasądza od Banku Zachodniego WBK S.A.
z siedzibą we W. na rzecz Skarbu Państwa – Ministra Finansów
zastępowanego przez Prokuratorię Generalną kwotę 5400 (pięć
tysięcy czterysta) złotych tytułem kosztów zastępstwa
procesowego.
2
Uzasadnienie
Wierzyciel Bank Zachodni WBK S.A. wniósł w dniu 23 września 2010 r. skargę
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Rejonowego z dnia 13 września 2010 r., którym zmienione zostało
postanowienie sędziego komisarza z dnia 21 czerwca 2010 r. w ten sposób, że zarzuty
Banku co do planu podziału sum uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości i
ruchomości obciążonych rzeczowo oddalił.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest
środkiem wyjątkowym. Zasadą bowiem jest, że prawomocność, tworzy nowy stan
prawny pomiędzy stronami albo erga omnes, jak też sanuje wszelkie ewentualne
naruszenia prawa; którymi orzeczenie ewentualnie jest dotknięte. Z tego względu
wszystkie jej wymagania konstrukcyjne określone w art. 4245
§ 1 k.p.c. należy
interpretować ściśle.
Do omawianej kategorii wymagań należy uprawdopodobnienie wyrządzenia
szkody spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego dotyczy (art. 4245
§ 1
pkt 4). Uwzględnienie bowiem skargi i stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie jest
niezgodne z prawem, ma charakter prejudykatu, gdyż stwarza możliwość dochodzenia
od państwa odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez jego wydanie. Spełnienie
tego wymagania polega na wskazaniu rodzaju i rozmiaru szkody. Wywód ten powinien
także zawierać informację dotyczącą czasu jej powstania i określać związek
przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem. Nie jest spełnieniem
tego wymagania odwołanie się do szkody niesprecyzowanej, hipotetycznej, czy też
mogącej powstać w przyszłości (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11
sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006 nr 1, poz. 16, z dnia 31 stycznia 2006 r., IV
CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141 i z dnia 27 października 2005 r., V CNP
28/05 niepublikowane). W skardze odwołano się do szkody, która jeszcze nie
wystąpiła, a więc szkody przyszłej i w rezultacie nie zostało spełnione wymaganie
określone w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.).
3
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia –
stosownie do treści art. 4241
§ 1 k.p.c. w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia
22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U.
Nr 155, poz. 1037, dalej „ustawa nowelizująca”), która weszła w życie w dniu
25 września 2010 r. przysługuje od prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji
kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie została
wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących
stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. W wyjątkowych sytuacjach,
określonych w § 2 powołanego przepisu, skarga przysługuje od prawomocnego
wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie,
jeżeli strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, chyba że jest
możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie
środków prawnych.
Powołany przepis określa zatem precyzyjnie, jakie orzeczenie wydane
w postępowaniu cywilnym może zostać zaskarżone tym środkiem zaskarżenia.
Skarga nie przysługuje bowiem od każdego orzeczenia, jakie zostało wydane przez
sąd, a jedynie od tych, które w przepisach wyraźnie zostały określone. Tym samym,
ten szczególny środek przysługuje od prawomocnych wyroków sądu drugiej
instancji (art. 4241
§ 1 k.p.c.), w sytuacjach wyjątkowych także od wyroków sądu
pierwszej instancji (4241
§ 2 k.p.c.) oraz od postanowień wydanych w postępowaniu
nieprocesowym, które zostały objęte hipotezą unormowania zawartego w art. 5192
k.p.c.
Poza tym zgodnie ze znowelizowanymi art. 33 i 223 p.u.n., skarga
o stwierdzenie niezgodności z prawem nie przysługuje od orzeczeń wydawanych
w toku postępowania upadłościowego. Przepisy procesowe ustawy nowelizującej
zgodnie z zasadą bezpośredniego stosowania ustawy nowej należy stosować
bezpośrednio. W uzasadnieniu projektu (Sejm IV Kadencji, druk 2525) wprost
stwierdzono, że mają one zastosowanie także do orzeczeń sądowych wydanych
przed jej wejściem w życie.
4
Mając na względzie treść art. 4241
§ 1 k.p.c. w powołanym wyżej brzmieniu
należy stwierdzić, że orzeczenie zaskarżone skargą o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia nie mieści się w dyspozycji tego przepisu,
a w konsekwencji wniesienie tego środka zaskarżenia w zastanej sytuacji
procesowej nie mogło być skuteczne (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.).