Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 299/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 września 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Romualda Spyt
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania R. S.
przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
z udziałem zainteresowanego P. Ż.
o ubezpieczenie społeczne rolników,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 13 września 2011 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 kwietnia 2010 r.,
oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 29
czerwca 2007 r. oddalił odwołania R. S. od decyzji Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
2
Społecznego Oddziału Regionalnego: 1) z dnia 24 stycznia 2007 r., wydanej w
stosunku do A. S., w której organ rentowy uchylił na podstawie art. 154 § 1 w
związku z art. 154 § 2 k.p.a. decyzję z dnia 22 maja 2006 r. stwierdzającą ustanie
ubezpieczenia społecznego rolników w stosunku do R. S. od 1 kwietnia 1999 r. do
20 sierpnia 2003 r., 2) z dnia 2 marca 2007 r., wydaną w stosunku do P. Ż., w której
organ rentowy, na podstawie art. 156 § 1 w związku z art. 157 § 1 i 2 k.p.a.,
stwierdził nieważność decyzji z dnia 28 lutego 2006 r. o ustaniu ubezpieczenia
społecznego rolników R. S. – jako domownika rolnika – od 1 kwietnia 1999 r. do 20
sierpnia 2003 r., 3) z dnia 20 marca 2007 r., wydanej w stosunku do P. Ż. i R. S., z
powołaniem się na art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu
społecznym rolników (jednolity tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) w
związku z art. 83 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) i
art. 4779
§ 2 k.p.c., uchylającej decyzję z dnia 24 stycznia 2007 r. stwierdzającą
nieważność decyzji z dnia 22 maja 2006 r., stwierdzającej nieważność decyzji z
dnia 28 lutego 2006 r. – wobec uznania odwołania od decyzji z dnia 24 stycznia
2007 r. za zasadne, 4) z dnia 20 marca 2007 r., wydanej w stosunku do R. S., z
powołaniem się na art. 52 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w
związku z art. 83 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 4779
§ 2
k.p.c., uchylającej decyzję z dnia 28 listopada 2006 r., uchylającą decyzję z dnia 28
lutego 2006 r., stwierdzającą ustanie ubezpieczenia społecznego rolników R. S. od
21 sierpnia 2003 r. do 17 października 2004 r. – wobec uznania odwołania od
decyzji z dnia 28 listopada 2006 r. za zasadne, 5) z dnia 20 marca 2007 r., wydanej
w stosunku do R. S., z powołaniem się na art. 52 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników w związku z art. 83 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych i art. 4779
§ 2 k.p.c., uchylającej decyzję z dnia 28 lutego 2006 r. o
ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników R. S. od 21 sierpnia 2003 r. do 17
października 2004 r.
W odwołaniu od decyzji ad 1) ubezpieczony zarzucił jej nieważność, gdyż nie
została ona skierowana do niego, a ponadto na podstawie uchylonych tą decyzją
decyzji ubezpieczony nabył prawo do ubezpieczenia społecznego rolników, przy
czym Sąd Okręgowy stwierdził, że istnieją wątpliwości, czy odwołanie to nie
3
dotyczy decyzji z dnia 24 stycznia 2007 r. wydanej w stosunku do P. Ż., w której
organ rentowy uchylił na podstawie art. 154 § 1 w związku z art. 154 § 2 k.p.a.
decyzję z dnia 22 maja 2006 r. stwierdzającą ustanie ubezpieczenia społecznego
rolników R. S. od dnia 18 października 2004 r. W odwołaniu od decyzji ad 2)
podniesiono, że stwierdzono nieważność decyzji, która nie była decyzją ostateczną.
W odwołaniu od decyzji ad 3) skarżący wskazał, że nie oznaczono w niej
sygnatury. W odwołaniu od decyzji ad 4) ubezpieczony stwierdził, że zawieszenie
postępowania nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a ponadto
wydał ją niewłaściwy organ – Oddział Regionalny–, zamiast Placówki Terenowej. W
odwołaniu od decyzji ad 5) podniesiono, że w związku z jej treścią R. S. jest nadal
ubezpieczony na podstawie decyzji wydanej w stosunku do osoby zmarłej. We
wszystkich tych odwołaniach skarżący domagał się uchylenia zaskarżonych
decyzji.
Sąd Okręgowy uznał odwołania od powyższych decyzji za nieuzasadnione,
bowiem wszystkie one (poza decyzją ad 2) wydane zostały na żądanie R. S.
Decyzja ad 1) była zgodna z prawem, bowiem na jej podstawie ani ubezpieczony,
ani A. S. nie nabyli żadnych praw, ani też ich nie utracili. Co do decyzji ad 2) Sąd
stwierdził, że - wbrew zarzutom odwołania - jest ona ostateczna, bowiem nie
zostało wniesione od niej odwołanie. Decyzja ad 3) wydana została dlatego, że
uchylona w niej decyzja była wydana z rażącym naruszeniem prawa, a brak
oznaczenia sygnatury w tej decyzji jej nie dyskwalifikuje. Natomiast decyzja ad 4)
została wydana dlatego, że uchylona nią decyzja zapadła pomimo braku
prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie toczącej się przed sądem a dotyczącego
decyzji z dnia 28 lutego 2006 r. Również decyzja ad 5) jest prawidłowa, bowiem
uchyliła decyzję wydaną z rażącym uchybieniem prawa.
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych– w wyniku apelacji
ubezpieczonego - postanowieniem z dnia 24 lutego 2009 r. uchylił wyrok Sądu
pierwszej instancji i umorzył postępowanie.
W pisemnych motywach rozstrzygnięcia Sąd ten stwierdził, że, po pierwsze,
zaskarżenie określonej decyzji do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych nie stoi na
przeszkodzie temu, aby organ rentowy wydał decyzję uwzględniającą w całości lub
w części żądanie odwołującego się (art. 47713
k.p.c.). Po drugie, żądanie uchylenia
4
decyzji organu rentowego przez ten sąd nie znajduje oparcia w przepisach
Kodeksu postępowania cywilnego. W niniejszej sprawie istota sporu sprowadza się
do rozstrzygnięcia kwestii podlegania R. S. ubezpieczeniu społecznemu rolników
od 1 kwietnia 1999 r. do 20 sierpnia 2003 r., jako domownika u A. S., od 21 sierpnia
2003 r. do 17 kwietnia 2004 r., jako domownika u nieżyjącej obecnie W. S., od 18
października 2004 r. - u P. Ż. Ponadto organ rentowy w dniu 20 lipca 2007 r. wydał
decyzję niezawierającą już żadnych wad formalnych w kwestii ustania
ubezpieczenia społecznego rolników P. S. w wyżej wskazanych okresach, która
również została zaskarżona. Rozpatrzenie tego odwołania pozwoli na merytoryczne
rozstrzygnięcie sporu. Biorąc zatem także pod uwagę zasady ekonomii procesowej,
Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. w związku z art. 355 k.p.c. orzekł
jak w sentencji.
W skardze kasacyjnej od powyższego postanowienia, opartej na drugiej
podstawie kasacyjnej, ubezpieczony, powołując się na przepis art. 379 pkt 2 k.p.c.
w związku z art. 382 k.p.c. zarzucił nieważność postępowania apelacyjnego, z tego
powodu że pozwana Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nie miała
organu powołanego do jej reprezentowania przed Sądem drugiej instancji.
Skarżący uzasadnił ten zarzut tym, że na początku postępowania pozwany organ
rentowy reprezentował Oddział Regionalny Kasy w B., który występował „imieniem
podległej mu Placówki Terenowej w W.”. Z początkiem roku 2008 Oddział ten
został zlikwidowany i w jego miejscu pozostała jedynie Placówka Terenowa w B.,
która powiadamiana była o terminach rozpraw w postępowaniu apelacyjnym. Nie
był o nich natomiast powiadamiany Oddział Regionalny w K., któremu podlega
teraz Placówka Terenowa w W. Ponadto nieważność postępowania polegać miała
także na tym, że w charakterze pełnomocnika procesowego organu rentowego w
postępowaniu apelacyjnym występował pełnomocnik, który tym pełnomocnikiem nie
mógł być, bowiem - wobec zlikwidowania Oddziału Regionalnego w B.- przed
Sądem Apelacyjnym nie mógł występować przedstawiciel Placówki Terenowej w B.
Zdolność sądową ma jedynie oddział regionalny KRUS, a nie jego placówka
terenowa, gdyż stosownie do § 28 pkt 3 ust. 13 Regulaminu organizacyjnego KRUS
do wyłącznych uprawnień oddziału należy reprezentowanie Kasy w postępowaniu
sądowym w sprawie z odwołań od jej decyzji. Oddział Regionalny w B. przestał
5
istnieć w dniu 6 września 2007 r., przekształcony został w Placówkę Terenową w B.
, podległą Oddziałowi Regionalnemu w C.
Kolejny zarzut skargi dotyczył naruszenia art. 383 § 3 k.p.c. w związku z art.
355 § 1 k.p.c. w związku z art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 316 § 1 k.p.c. w
związku z art. 382 k.p.c. - poprzez niesłuszne przyjęcie, że zachodzi w niniejszej
sprawie podstawa do umorzenia postępowania, albowiem wydanie wyroku było
niedopuszczalne, przy braku jakiegokolwiek uzasadnienia tego stanowiska.
Ponadto, skoro Sąd drugiej instancji uznał, że apelacja jest nieuzasadniona, to nie
mógł uchylić wyroku Sądu pierwszej instancji i umorzyć postępowania, bowiem
popadł w swojej argumentacji we wzajemną sprzeczność. Skarżący zarzucił też
naruszenie art. 316 § 1 k.p.c. w związku z art. 361 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c.
- poprzez wydanie wyroku wbrew stanowi rzeczy istniejącemu w chwili zamknięcia
rozprawy, „z którego wynikały zasadności odwołań” od wydanych decyzji, a
mianowicie „podnoszenie przez niego niedopuszczalności prawnej stosowania
przez pozwanego w trakcie toczenia się postępowania przed Sądem Okręgowym
przepisu art. 4779
§ 2 k.p.c., wydanie dwóch zaskarżonych decyzji sprzecznie z art.
107 § 1 k.p.a., gdyż te nie zawierały sygnatury sprawy oraz w dwóch przypadkach
po wydaniu decyzji przez pozwanego, mimo złożenia od nich odwołań przez
pozwanego, działające przez obecnego pełnomocnika do dziś nie nadali biegu
sprawie”.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 14 stycznia 2010 r. uchylił
zaskarżone postanowienie, przekazując sprawę Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy za nieusprawiedliwiony uznał zarzut nieważności
postępowania sprowadzający się do tego, że w postępowaniu apelacyjnym strona
pozwana nie miała organu powołanego do jej reprezentowania oraz że
pełnomocnik strony pozwanej nie był należycie umocowany (art. 379 pkt 2 k.p.c.).
Odnosząc się natomiast do pozostałych zarzutów wskazał, że naruszenie
przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki
wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, więc także w tym
aspekcie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie są przez ten sąd
stosowane. W związku z tym jest oczywiste, że wśród przewidzianych w art. 4779
§
6
3 k.p.c., art. 47710
§ 2 k.p.c. i art. 47714
k.p.c. sposobów rozpoznania odwołania
przez sąd nie przewidziano stwierdzania nieważności decyzji organu rentowego,
nawet przy odpowiednim stosowaniu art. 180 § 1 k.p.a. Postępowanie toczące się
w trybie art. 158 k.p.a. jest jednym z trybów pozaodwoławczych; nie jest
kontynuacją rozpoznawania sprawy będącej przedmiotem decyzji administracyjnej,
lecz sprawą „w przedmiocie stwierdzenia nieważności" tej decyzji, które - z mocy
art. 16 § 1 zdanie drugie k.p.a. - może nastąpić tylko w przypadkach
przewidzianych w tym Kodeksie lub w ustawach szczególnych. Postępowanie w
sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest więc samodzielnym
postępowaniem administracyjnym ograniczającym się do ustalenia, czy decyzja
dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a.
Odwołania od wskazanych na wstępie decyzji zawierały zarzuty dotyczące
wad decyzji administracyjnych i powoływały się bądź na naruszenie art. 107 § 1
k.p.a., bądź na nieważność decyzji, natomiast nie podnosiły zarzutów
merytorycznych w kwestii podlegania R. S. ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Tylko w kontekście tych zarzutów należało dokonać oceny zasadności tych
odwołań. Błędnie natomiast przyjął Sąd Apelacyjny, iż żądanie uchylenia
powyższych decyzji, nieznajdujące oparcia w przepisach Kodeksu postępowania
cywilnego oraz wydanie ostatecznie przez organ rentowy w dniu 20 lipca 2007 r.
decyzji, niezawierającej już żadnych wad formalnych, w kwestii ustania
ubezpieczenia społecznego rolników R. S. od 1 kwietnia 1999 r. do 20 sierpnia
2003 r., jako domownika A. S., od 21 sierpnia 2003 r. do 17 kwietnia 2004 r., jako
domownika nieżyjącej obecnie Wiktorii S., od 18 października 2004 r., jako
domownika P. Ż., stanowi podstawę do umorzenia postępowania. W niniejszej
sprawie nie miał także zastosowania przepis art. 47713
k.p.c., gdyż przed
rozstrzygnięciem sprawy przez Sąd nie nastąpiła zmiana przez organ zaskarżonej
decyzji – przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub części żądanie
strony. Taką decyzja nie jest przecież decyzja z dnia 20 lipca 2007 r. W tym
zakresie uzasadniony był zatem zarzut naruszenia art. 386 § 3 k.p.c. w związku z
art. 355 § 1 k.p.c.
Za zupełnie niezrozumiały – w kontekście jego uzasadnienia – Sąd
Najwyższy uznał natomiast zarzut naruszenia art. 316 § 1 k.p.c. w związku z art.
7
361 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. - poprzez wydanie wyroku wbrew stanowi
rzeczy istniejącemu w chwili zamknięcia rozprawy.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 29
kwietnia 2010 r. oddalił apelację R. S. od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 29
czerwca 2007 r., podnosząc że wobec rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy o
bezzasadności zarzutów zawartych w odwołaniach oraz apelacji dotyczących wad
zaskarżonych decyzji jako decyzji administracyjnych (żądania ich uchylenia bądź
stwierdzenia nieważności) przedmiot sporu w sprawie został ograniczony do
zbadania merytorycznej trafności decyzji, tj. kwestii podlegania przez
wnioskodawcę ubezpieczeniu społecznemu rolników: od 1 kwietnia 1999 r. do 20
sierpnia 2003 r. jako domownika u A. S., od 21 sierpnia 2003 r. do 17 kwietnia 2004
r. jako domownika u W. S. i od 17 października 2004 r. – u P. Ż. Kwestię
podlegania w tych okresach ubezpieczeniu rolniczemu Sąd odwoławczy
rozstrzygnął na niekorzyść apelującego, wskazując że pozostawanie przez niego w
stosunku pracy od 1 marca 1999 r. do 18 kwietnia 1999 r. spowodowało przerwę w
ubezpieczeniu rolniczym, którym był objęty od 1 lipca 1996 r. jako domownik A. S.,
a tym samym brak możliwości objęcia go (przy uwzględnieniu prowadzenia
pozarolniczej działalności gospodarczej) tym ubezpieczeniem na podstawie art. 5a
ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Według
Sądu drugiej instancji, tego stanu rzeczy nie zmieniły zaskarżone w niniejszej
sprawie decyzje organu rentowego (zapadające na jego wniosek i uwzględniające
w całości żądania odnośnie do ich uchylenia lub stwierdzenia nieważności). Miały
one bowiem na celu jedynie doprowadzenie do takiego stanu, jaki istniał przed
2006 r., tj. określonego decyzjami z dnia 13 października 2004 r. i z dnia 20 grudnia
2004 r.
We wniesionej od wyroku Sądu Apelacyjnego skardze kasacyjnej odwołujący
się zarzucił:
1. naruszenie art. 4779
§ 2 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. „przez błędne
ustalenie, że na tej podstawie prawnej mógł pozwany wydawać nowe
decyzje w sprawie, podczas gdy sprawa była już przekazana do rozpoznania
Sądowi Okręgowemu i tamże toczyły się już postępowania do sygnatur /…/,
a ponadto w dwóch przypadkach pozwany nie przekazał, jak ustala
8
zaskarżony wyrok, w ogóle odwołań wnioskodawcy do Sądu Okręgowego,
zaś w pozostałych dwóch przypadkach decyzje nie posiadają sygnatury
sprawy, tak więc w sprawie, jak ustala zaskarżony wyrok, pozwany wydał 22
decyzje, podczas gdy jak wynika z załączonej decyzji po wydaniu
zaskarżonego wyroku wydał z kolei dwudziestą trzecią decyzję również
zaskarżoną przez wnioskodawcę, w związku z czym, po myśli art. 4779
§ 2
k.p.c., było prawnie niedopuszczalne wydawanie nowych decyzji w sprawie,
gdyż tenże przepis prawny jedynie zezwala na uchylanie zaskarżonych
decyzji w przypadku przychylenia się do odwołania, a przed przekazaniem
akt sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu, a nie w przypadku, gdy
przed tym sądem toczy się w tym samym zakresie dziewięć spraw
dotyczących 22 decyzji pozwanego, w tym dwóch bez sygnatur, a po
wydaniu zaskarżonego wyroku pozwany wydaje z kolei dwudziestą trzecią
decyzję również zaskarżoną przez wnioskodawcę”;
2. naruszenie art. 316 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. „przez wydanie
zaskarżonego wyroku wbrew stanowi rzeczy istniejącemu w chwili
zamknięcia rozprawy, z którego wynikały zasadności odwołań wnioskodawcy
od wydanych decyzji w sprawie, a mianowicie podnoszenie przez niego
niedopuszczalności prawnej stosowania przez pozwanego w trakcie toczenia
się postępowania przed Sądem Okręgowym przepisu art. 4779
§ 2 k.p.c.,
wydanie dwóch zaskarżonych decyzji sprzecznie z art. 107 § 1 k.p.a., gdyż
te nie zawierały sygnatury sprawy oraz w dwóch przypadkach po wydaniu
decyzji przez pozwanego, mimo złożenia od nich odwołań przez pozwanego,
działającego przez obecnego pełnomocnika do dziś nie nadali sprawie
biegu”;
3. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. „przez dokonanie
oceny wiarygodności i mocy dowodowej bez wszechstronnego rozważenia
zebranego materiału”;
4. nieważność postępowania „w zakresie dotyczącym postępowania
apelacyjnego stosownie do art. 379 pkt 2 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c.,
gdyż w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym pozwana Kasa Rolniczego
9
Ubezpieczenia Społecznego nie miała organu powołanego do jej
reprezentowania”.
Opierając skargę na takich podstawach, skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku, zniesienie postępowania przed Sądem Apelacyjnym i
przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 39813
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w
granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw. Jest więc związany granicami
skargi kasacyjnej wyznaczonymi jej podstawami, co oznacza, że nie może
uwzględniać naruszenia żadnych innych przepisów niż wskazane przez
skarżącego. Sąd Najwyższy nie jest bowiem uprawniony do samodzielnego
dokonywania konkretyzacji zarzutów lub też stawiania hipotez co do tego, jakiego
aktu prawnego (przepisu) dotyczy podstawa skargi. Nie może także zastąpić
skarżącego w wyborze podstawy kasacyjnej, jak również w przytoczeniu przepisów,
które mogłyby być naruszone przy wydawaniu zaskarżonego orzeczenia. Sąd
Najwyższy może zatem skargę kasacyjną rozpoznawać tylko w ramach tej
podstawy, na której ją oparto, odnosząc się jedynie do przepisów, których
naruszenie zarzucono.
Uwzględniając powyższe wskazać należy, że w myśl art. 39820
k.p.c., Sąd,
któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania związany jest
wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Zgodnie z tym
artykułem strony natomiast nie mogą wnosić skargi kasacyjnej od ponownego
wyroku sądu drugiej instancji na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa
ustaloną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy. Stosownie do ukształtowanej praktyki
orzeczniczej w tym zakresie, także Sąd Najwyższy związany jest wykładnią prawa
przyjętą uprzednio w tej samej sprawie. Z tej przyczyny brak jest jakichkolwiek
podstaw do uwzględnienia tych zarzutów skarżącego, które odnoszą się do
nieważności postępowania przed Sądem Apelacyjnym z tej samej przyczyny, którą
10
Sąd Najwyższy uznał już za nietrafną, nie uwzględniając poprzednio wydanym w tej
sprawie postanowieniem identycznie sformułowanego zarzutu nieważności.
Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. uchyla się
spod rozważań w postępowaniu kasacyjnym jako dotyczący bezpośrednio oceny
dowodów. Tymczasem, zgodnie z art. 3983
§ 3 k.p.c., podstawą skargi kasacyjnej
nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów. Wyklucza to
możliwość oparcia skargi kasacyjnej na zarzucie naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.,
który bezpośrednio i dosłownie dotyczy oceny dowodów.
Zupełnie niezrozumiały – w kontekście jego uzasadnienia – jest zarzut
naruszenia art. 316 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c. - poprzez wydanie wyroku
wbrew stanowi rzeczy istniejącemu w chwili zamknięcia rozprawy, przez co nie
poddaje się kontroli kasacyjnej.
Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 4779
§ 2 k.p.c. w związku
z art. 382 k.p.c. wskazać należy, że na podstawie jego uzasadnienia nie sposób
stwierdzić nawet tego, iż doszło do obrazy tego przepisu. Podstawa przewidziana w
art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c. wyróżnia się zaś cechami tylko jej właściwymi.
Rozstrzygającym jest - jak wskazuje brzmienie tego przepisu - nie zarzucany
sposób naruszenia, lecz jego skutki mierzone wpływem na wynik sprawy. Musi to
być wpływ istotny. Ustawa z góry eliminuje każdy inny - nie mający takiego
charakteru - wpływ. Oznacza to, że uwzględnienie skargi kasacyjnej opartej na
omawianej podstawie z art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c. wymaga, aby - poza naruszeniem
przepisów postępowania - skarżący w skardze wykazał, że następstwa
stwierdzonych wadliwości postępowania były tego rodzaju (lub skali), iż
kształtowały lub współkształtowały treść zaskarżonego w sprawie orzeczenia
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 1997 r., I CKN 57/96 - OSNC
1997 nr 6-7, poz. 82). Biorąc pod uwagę motywację rozstrzygnięcia sprawy przez
Sąd Apelacyjny, nie ma możliwości stwierdzenia, że skarżący sprostał temu
wymaganiu w odniesieniu do przytoczonego powyżej zarzutu. Niezależnie od tego,
podkreślić należy, że wbrew przekonaniu skarżącego, zmiana przez organ rentowy
zaskarżonej decyzji możliwa jest również już po wniesieniu odwołania do Sądu, co
wprost wynika z treści art. 47713
k.p.c., według którego zmiana przez organ rentowy
zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd – przez wydanie
11
decyzji uwzględniającej w całości lub w części odwołanie strony – powoduje
umorzenie postępowania w całości lub w części; poza tym zmiana lub wykonanie
decyzji nie ma wpływu na bieg sprawy.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji (art. 39814
k.p.c.).