I CNP 18/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-04-2013
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CNP 18/11
POSTANOWIENIE
Dnia 9 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie ze skargi Z. K. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Rejonowego
z dnia 27 października 2009 r., wydanego
w sprawie z wniosku G. G.
przy uczestnictwie Z. K.
o zniesienie współwłasności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 listopada 2011 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje wyłącznie w stosunku do prawomocnych
orzeczeń, których wzruszenie w drodze zwykłych środków odwoławczych nie było
i nie jest możliwe. W tej sprawie złożono skargę na postanowienie Sądu
Rejonowego o zniesieniu współwłasności majątku ze względu na rozwiązanie
spółki cywilnej. Od takiego orzeczenia przysługuje apelacja, skarżący jej jednak nie
złożył. W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem stwierdził, że wynika to
z faktu, iż dopiero po wszczęciu postępowania komorniczego względem niego
dowiedział się o wydanym przez Sąd Rejonowy wyroku. Rzeczywiście w toku
postępowania nie odebrał skierowanych do niego przesyłek z sądu, jednakże,
zgodnie z zasadami dotyczącymi doręczeń, zostały one uznane za skutecznie
doręczone. W skardze nie zawarto pogłębionego wywodu w tym zakresie, przez
co nie wyjaśniono i nie udowodniono, że nieodebranie przesyłek z sądu nie było
uchybieniem skarżącego. W tym stanie rzeczy nie można uznać, że miał miejsce
wyjątkowy wypadek, o jakim mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c., mimo, że teoretycznie
chodzi o prawo własności, a więc prawo chronione już na poziomie Konstytucji.
Należałoby jednak wykazać, że niezgodność z prawem wynika z naruszenia
podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw
człowieka i obywatela, czego w skardze nie uczyniono. Skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest instytucją prawną
o charakterze wyjątkowym, co przemawia przeciwko szerokiej interpretacji
dotyczących jej przepisów. „Wyjątkowe wypadki” z art. 4241
§ 2 k.p.c. muszą być
zatem szczególne i obiektywnie uzasadnione. Chodzi bowiem o wypadki, gdy
ocena aksjologiczna całej sprawy wyraźnie przemawia za tym, że w zaskarżonym
orzeczeniu naruszono prawo, a, ze szczególnych względów, poszkodowany nie
mógł bronić swoich racji w toku instancji. Zważyć bowiem trzeba, że skarga
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie doprowadzi
do zmiany treści kwestionowanego orzeczenia, a jedynie stanowi niezbędny
prejudykat do żądania odszkodowania od Skarbu Państwa. Dla dopuszczalności
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia na
3
podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. niezbędne jest zatem wykazanie przez skarżącego,
a w zasadzie usprawiedliwienie, dlaczego nie zaskarżył w zwykłym trybie
kwestionowanego orzeczenia. Tego zabrakło w badanej skardze, gdyż nie jest
skuteczne stwierdzenie, że nie doszło do skutecznego doręczenie tego orzeczenia.
Gdyby przyjąć stanowisko skarżącego, to podważono by sens przepisów
o doręczeniu, które mają fundamentalne znaczenie dla idei państwa prawa
i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Z podanych powodów skarga podlega
zatem odrzuceniu.
POSTANOWIENIE
Dnia 9 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski
w sprawie ze skargi Z. K. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Rejonowego
z dnia 27 października 2009 r., wydanego
w sprawie z wniosku G. G.
przy uczestnictwie Z. K.
o zniesienie współwłasności,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 listopada 2011 r.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje wyłącznie w stosunku do prawomocnych
orzeczeń, których wzruszenie w drodze zwykłych środków odwoławczych nie było
i nie jest możliwe. W tej sprawie złożono skargę na postanowienie Sądu
Rejonowego o zniesieniu współwłasności majątku ze względu na rozwiązanie
spółki cywilnej. Od takiego orzeczenia przysługuje apelacja, skarżący jej jednak nie
złożył. W skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem stwierdził, że wynika to
z faktu, iż dopiero po wszczęciu postępowania komorniczego względem niego
dowiedział się o wydanym przez Sąd Rejonowy wyroku. Rzeczywiście w toku
postępowania nie odebrał skierowanych do niego przesyłek z sądu, jednakże,
zgodnie z zasadami dotyczącymi doręczeń, zostały one uznane za skutecznie
doręczone. W skardze nie zawarto pogłębionego wywodu w tym zakresie, przez
co nie wyjaśniono i nie udowodniono, że nieodebranie przesyłek z sądu nie było
uchybieniem skarżącego. W tym stanie rzeczy nie można uznać, że miał miejsce
wyjątkowy wypadek, o jakim mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c., mimo, że teoretycznie
chodzi o prawo własności, a więc prawo chronione już na poziomie Konstytucji.
Należałoby jednak wykazać, że niezgodność z prawem wynika z naruszenia
podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw
człowieka i obywatela, czego w skardze nie uczyniono. Skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest instytucją prawną
o charakterze wyjątkowym, co przemawia przeciwko szerokiej interpretacji
dotyczących jej przepisów. „Wyjątkowe wypadki” z art. 4241
§ 2 k.p.c. muszą być
zatem szczególne i obiektywnie uzasadnione. Chodzi bowiem o wypadki, gdy
ocena aksjologiczna całej sprawy wyraźnie przemawia za tym, że w zaskarżonym
orzeczeniu naruszono prawo, a, ze szczególnych względów, poszkodowany nie
mógł bronić swoich racji w toku instancji. Zważyć bowiem trzeba, że skarga
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie doprowadzi
do zmiany treści kwestionowanego orzeczenia, a jedynie stanowi niezbędny
prejudykat do żądania odszkodowania od Skarbu Państwa. Dla dopuszczalności
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia na
3
podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. niezbędne jest zatem wykazanie przez skarżącego,
a w zasadzie usprawiedliwienie, dlaczego nie zaskarżył w zwykłym trybie
kwestionowanego orzeczenia. Tego zabrakło w badanej skardze, gdyż nie jest
skuteczne stwierdzenie, że nie doszło do skutecznego doręczenie tego orzeczenia.
Gdyby przyjąć stanowisko skarżącego, to podważono by sens przepisów
o doręczeniu, które mają fundamentalne znaczenie dla idei państwa prawa
i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Z podanych powodów skarga podlega
zatem odrzuceniu.