IV CZ 81/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:19-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CZ 142/10 I CZ 110/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 81/11
POSTANOWIENIE
Dnia 17 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSA Agnieszka Piotrowska
w sprawie z powództwa T. M.
przeciwko Polskiemu Towarzystwu Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 listopada 2011 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie III wyroku
Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 kwietnia 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony
wyrok Sądu Okręgowego o tyle, że ustalił początkowy termin biegu odsetek
ustawowych od dnia 20 kwietnia 2007 r., oddalił apelację pozwanego w pozostałej
części i apelację powoda w całości, a także odstąpił od obciążania powoda na
rzecz pozwanego kosztami procesu w instancji odwoławczej. Orzeczenie o
kosztach postępowania uzasadnił trudną sytuacją materialną i osobistą powoda
spowodowaną wypadkiem, w związku z którym powód domagał się
zadośćuczynienia. O kosztach procesu w instancji odwoławczej postanowiono
zgodnie z art. 102 w związku z art. 108 § 1 k.p.c.
Przytoczone rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zaskarżył zażaleniem
pozwany zarzucając, że jest ono niedopuszczalne, ponieważ zastosowanie art. 102
k.p.c. jest możliwe jedynie w sytuacjach zupełnie wyjątkowych. Zdaniem
skarżącego niedopuszczalne jest przerzucanie kosztów postępowania na
pozwanego, który wygrywa postępowanie w instancji odwoławczej wywołane
niezasadną apelacją powoda tylko dlatego, że pozwanym jest przedsiębiorca,
a powodem osoba fizyczna. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia
o kosztach i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu
w instancji odwoławczej w kwocie 5.417 zł, a także zasądzenie od powoda
na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego według norm
przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd
może w ogóle nie obciążyć kosztami strony przegrywającej. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego podkreśla się, że o nieobciążeniu strony przegrywającej kosztami
procesu sąd orzeka na podstawie okoliczności konkretnej sprawy uzasadniających
ocenę, że chodzi o „wypadek szczególnie uzasadniony". Skorzystanie z możliwości
zastosowania tego przepisu, ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu.
Jak wskazał Sąd Najwyższy (m. in. postanowienia SN z dnia 3 grudnia 2007 r.,
I CZ 110/07 i z dnia 1 października 2010, I CZ 142/10 nie publikowane) kwestia
3
trafności i zasadności skorzystania z tego uprawnienia, co do zasady podlega
kontroli sądu odwoławczego, jednak ewentualna zmiana zaskarżonego orzeczenia
o kosztach powinna mieć w takim wypadku charakter wyjątkowy, do czego - na tle
motywów zaskarżonego postanowienia oraz uzasadnienia wniesionego zażalenia -
brak jest podstaw.
Z tych względów na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. art. 3941
§ 3 k.p.c.
orzeczono jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 17 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSA Agnieszka Piotrowska
w sprawie z powództwa T. M.
przeciwko Polskiemu Towarzystwu Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w W.
o zapłatę i ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 listopada 2011 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie III wyroku
Sądu Apelacyjnego
z dnia 29 kwietnia 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2011 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony
wyrok Sądu Okręgowego o tyle, że ustalił początkowy termin biegu odsetek
ustawowych od dnia 20 kwietnia 2007 r., oddalił apelację pozwanego w pozostałej
części i apelację powoda w całości, a także odstąpił od obciążania powoda na
rzecz pozwanego kosztami procesu w instancji odwoławczej. Orzeczenie o
kosztach postępowania uzasadnił trudną sytuacją materialną i osobistą powoda
spowodowaną wypadkiem, w związku z którym powód domagał się
zadośćuczynienia. O kosztach procesu w instancji odwoławczej postanowiono
zgodnie z art. 102 w związku z art. 108 § 1 k.p.c.
Przytoczone rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zaskarżył zażaleniem
pozwany zarzucając, że jest ono niedopuszczalne, ponieważ zastosowanie art. 102
k.p.c. jest możliwe jedynie w sytuacjach zupełnie wyjątkowych. Zdaniem
skarżącego niedopuszczalne jest przerzucanie kosztów postępowania na
pozwanego, który wygrywa postępowanie w instancji odwoławczej wywołane
niezasadną apelacją powoda tylko dlatego, że pozwanym jest przedsiębiorca,
a powodem osoba fizyczna. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia
o kosztach i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu
w instancji odwoławczej w kwocie 5.417 zł, a także zasądzenie od powoda
na rzecz pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego według norm
przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd
może w ogóle nie obciążyć kosztami strony przegrywającej. W orzecznictwie Sądu
Najwyższego podkreśla się, że o nieobciążeniu strony przegrywającej kosztami
procesu sąd orzeka na podstawie okoliczności konkretnej sprawy uzasadniających
ocenę, że chodzi o „wypadek szczególnie uzasadniony". Skorzystanie z możliwości
zastosowania tego przepisu, ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu.
Jak wskazał Sąd Najwyższy (m. in. postanowienia SN z dnia 3 grudnia 2007 r.,
I CZ 110/07 i z dnia 1 października 2010, I CZ 142/10 nie publikowane) kwestia
3
trafności i zasadności skorzystania z tego uprawnienia, co do zasady podlega
kontroli sądu odwoławczego, jednak ewentualna zmiana zaskarżonego orzeczenia
o kosztach powinna mieć w takim wypadku charakter wyjątkowy, do czego - na tle
motywów zaskarżonego postanowienia oraz uzasadnienia wniesionego zażalenia -
brak jest podstaw.
Z tych względów na podstawie art. 39814
k.p.c. w zw. art. 3941
§ 3 k.p.c.
orzeczono jak w sentencji.