Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 170/11
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka
.
w sprawie z powództwa B. Spółki z o.o.
przeciwko Miastu W.
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 3 lutego 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie zawarte w punkcie II
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 września 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę w tym zakresie
przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i
orzeczenia o kosztach postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
W wyroku z 16 września 2011 r. Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony apelacją
pozwanej wyrok Sądu pierwszej instancji i umorzył postępowanie w sprawie z
uwagi – jak przyjął – na zbędność orzekania co do istoty. Postanowieniem
zawartym w punkcie II tego wyroku, Sąd Apelacyjny zasądził od pozwanej na rzecz
powoda 47.990 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i
kasacyjnego. Uzasadniając te rozstrzygnięcia Sąd Apelacyjny wskazał, że w innym
postępowaniu powód uzyskał prawomocne orzeczenie ustalające obowiązek
uiszczania przez niego opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w
wysokości 1% wartości nieruchomości od 1 stycznia 2006 r. W konsekwencji,
ponieważ w rozpoznawanej sprawie powód dochodził ustalenia tej opłaty również w
wysokości 1% wartości użytkowanej nieruchomości ale od 1 stycznia 2007 r., to
jego roszczenie zostało pochłonięte przez wcześniejsze orzeczenie odnoszące się
do okresu uiszczania opłaty od 1 stycznia 2006 r. Stanowisko to miało być
konsekwencją poglądu wyrażonego w sprawie przez Sąd Najwyższy w wyroku z 24
marca 2011 r., I CSK 451/10 (nie publ.) o braku tożsamości roszczeń
dochodzonych w obu postępowaniach.
Sąd Apelacyjny uznał za zbędne orzekanie co do stawki opłaty rocznej za
użytkowanie wieczyste gruntu za okres od 1 stycznia 2007 r., stwierdzając, że
ponieważ stawka opłaty rocznej została ustalona w innym procesie zgodnie
z żądaniem powoda, to wygrał on także niniejszy proces, a tym samym przysługuje
mu roszczenie o zwrot kosztów od pozwanej.
W zażaleniu na postanowienie co do kosztów postępowania pozwana
zarzuciła, że Sąd Apelacyjny niepoprawne określił stronę wygrywającą
i przegrywającą sprawę, z odwołaniem się jedynie do wyniku postępowania
drugoinstancyjnego, nie zaś na podstawie ogólnego wyniku procesu, w którym nie
uwzględniono roszczenia powoda. Pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania, względnie o jego zmianę i zasądzenie na jej rzecz kosztów
postępowania od powoda, w każdym zaś wypadku – o zasądzenie kosztów
postępowania zażaleniowego.
3
Powód wniósł o oddalenie zażalenia i zasądzenie kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne. Sąd Apelacyjny prawidłowo uznał, że
rozstrzygnięcie o kosztach postępowania odwoławczego powinno uwzględniać
zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, ale w nieprawidłowy sposób tę
zasadę zastosował. Sąd Apelacyjny założył, że możliwe jest wskazanie strony
wygrywającej i przegrywającej rozpoznawaną sprawę w rozumieniu art. 98 § 1
k.p.c. z odwołaniem się do rozstrzygnięcia wydanego w innym postępowaniu.
Rozumowanie to w istocie rzeczy polegało na ocenie wyniku rozpoznawanej
sprawy z perspektywy orzeczenia wydanego w odrębnym postępowaniu toczącym
się pomiędzy tymi samymi stronami co do odmiennego roszczenia (co stwierdził
Sąd Najwyższy w powołanym wyżej wyroku z 24 marca 2011 r., I CSK 451/10,
nie publ.). Postępowania w obu zestawionych ze sobą sprawach zostały wszczęte
z inicjatywy powoda, który na podstawie art. 81 ustawy z 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.; dalej –
u.g.n.), domagał się ustalenia stawki opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste
oddanego mu w użytkowanie wieczyste gruntu na niższym niż dotychczas
poziomie. Odrębnie zgłoszone przez powoda żądania dotyczyły lat 2006 i 2007 i nie
zostały uwzględnione w postępowaniu przed samorządowym kolegium
odwoławczym, co spowodowało wystąpienie przez powoda ze sprzeciwem
rozpoznawanym w postępowaniu cywilnym. Wyrok wydany po rozpoznaniu
sprzeciwu od orzeczenia samorządowego kolegium odwoławczego dotyczącego
stawki opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste w ramach stosunku użytkowania
wieczystego ma charakter prawokształtujący. Z takimi skutkami orzeczenia
oczywiście musiały liczyć się obie strony postępowania. Powód uznał jednak, że
istnieją podstawy do dochodzenia obniżenia stawki opłaty rocznej co do 2006 r.
i odrębnie co do 2007 r., a żądania te odrębnie uzasadniał.
Podstawa faktyczna rozstrzygnięcia o kosztach postępowania musi się
odnosić jedynie do okoliczności występujących w ramach tej sprawy, która była
przedmiotem rozpoznania sądu, a przede wszystkim do zakresu uwzględnienia
roszczenia procesowego dochodzonego w niej przez powoda, bez względu na
4
ewentualne orzeczenia wydane z udziałem choćby tych samych stron, ale w innych
postępowaniach. Wynik postępowania w sprawie dotyczącej odrębnego – z uwagi
na okoliczności faktyczne i stosowaną w odniesieniu do nich podstawę prawną –
roszczenia nie może z oczywistych względów wpływać na określenie strony
wygrywającej i przegrywającej w sprawie, w której rozpoznawane jest kolejne,
samodzielne roszczenie i pozostaje całkowicie irrelewantny z perspektywy
zastosowanego przez Sąd Apelacyjny art. 98 § 1 k.p.c.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3
k.p.c. orzeczono jak w postanowieniu.
md