V KK 9/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-03-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KK 9/12
W Y R O K
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Józef Dołhy
SSN Rafał Malarski (sprawozdawca)
w sprawie Barbary C.
skazanej z art. 286 § 1 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w dniu 3 lutego 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanej
od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 23 stycznia 2007 r., zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 15 maja 2006 r.,
I. uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej zobowiązania
Barbary C., na podstawie art. 72 § 2 k.k., do naprawienia szkody;
II. obciąża Skarb Państwa wydatkami związanymi z rozpoznaniem
kasacji.
U Z A S A D N I E N I E
2
Sąd Rejonowy wyrokiem z 15 maja 2006 r., przypisał Barbarze C.
popełnienie dwóch przstępstw – jednego na szkodę spółki z o.o. W. w P. (art.
286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.), drugiego na szkodę
spółki I. L. P. (art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.), wymierzył jej
jednostkowe kary pozbawienia wolności i grzywny, orzekł karę łączną 2 lat
pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wysokości 100 stawek
dziennych (każda w kwocie 30 zł), a wykonanie kary łącznej pozbawienia
wolności warunkowo zawiesił na okres próby 5 lat.
Sąd Okręgowy po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2007 r. apelacji
prokuratora i oskarżyciela posiłkowego (ten ostatni domagał się nałożenia na
oskarżoną obowiązku naprawienia szkody), zmienił pierwszoinstancyjny wyrok
w ten sposób, że zobowiązał m.in. Barbarę C., na podstawie art. 72 § 2 k.k., do
zapłaty na rzecz spółki z o.o. W. w P. kwoty 304.961,32 zł, a w pozostałej
części utrzymał go w mocy.
Kasację od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego, w części
dotyczącej zobowiązania skazanej na mocy art. 72 § 2 k.k. do naprawienia
szkody, na jej korzyść, złożył w trybie art. 521 § 1 k.p.k. Prokurator Generalny.
Zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie art.
415 § 5 k.p.k., polegające na zobowiązaniu Barbary C., na podstawie art. 72 § 2
k.k., do naprawienia szkody na rzecz spółki z o.o. W. w P., mimo że roszczenie
wynikające z przestępstwa było już przedmiotem postępowania cywilnego,
wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w zaskarżonej części.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja z racji swej oczywistej zasadności zasługiwała w całości na
uwzględnienie na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.).
Przepis art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k. wyraźnie stanowi, że obowiązku
naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia
przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym
prawomocnie orzeczono. Wskazana tu tzw. klauzula antykumulacyjna wymaga
3
dla swego zastosowania zarówno tożsamości przedmiotowej, jak i tożsamości
podmiotowej. W judykaturze od dawna obecne jest zapatrywanie, że zakaz
wynikający z art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k. odnosi się do każdego określonego w
ustawie wypadku orzekania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody, a
więc także określonego w art. 72 § 2 k.k. (zob. wyroki SN z 23 listopada 2006
r., IV KK 328/06, OSNKW 2007, z. 2 poz. 14; z 18 czerwca 2009 r., IV KK
145/09, OSNKW 2009, z. 9, poz. 77).
Skoro zatem w postępowaniu cywilnym Sąd Okręgowy – wyrokiem z 19
czerwca 2001 r. (sygn. Akt [...]), który uprawomocnił się bez postępowania
odwoławczego w dniu 11 lipca 2001 r. i który znany był sądowi ad quem –
zasądził od Barbary C. na rzecz spółki z o.o. W. w P. kwotę 472,526,24 zł
tytułem rekompensaty za szkodę wyrządzoną wyłudzeniem przedmiotu leasingu
w postaci linii technologicznej do produkcji brojlera kurzego, za co sąd a quo
wymierzył skazanej jednostkową karę roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności
i grzywnę w ilości 50 stawek dziennych, to sądowi odwoławczemu nie było
wolno orzec wnioskowanego przez oskarżyciela posiłkowego w apelacji
obowiązku naprawienia szkody. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia kasacyjnego
pozostawała zarówno różnica istniejąca między sumą zasądzoną w procesie
cywilnym a kwotą podaną w wyroku sądu drugiej instancji (ta pierwsza była
wyższa od drugiej o kilkadziesiąt tysięcy złotych), bowiem tożsamość
roszczenia nie budziła wątpliwości, jak i niemożność wyegzekwowania przez
pokrzywdzoną spółkę określonej w wyroku cywilnym należności.
Dlatego orzeczono jak w dyspozytywnej części wyroku (art. 537 § 2
k.p.k.).
O wydatkach poniesionych przez Skarb Państwa, związanych z
rozpoznaniem kasacji, orzeczono po myśli art. 638 k.p.k.
4
W Y R O K
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 3 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Józef Dołhy
SSN Rafał Malarski (sprawozdawca)
w sprawie Barbary C.
skazanej z art. 286 § 1 k.k. i in.,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.,
w dniu 3 lutego 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanej
od wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 23 stycznia 2007 r., zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego
z dnia 15 maja 2006 r.,
I. uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej zobowiązania
Barbary C., na podstawie art. 72 § 2 k.k., do naprawienia szkody;
II. obciąża Skarb Państwa wydatkami związanymi z rozpoznaniem
kasacji.
U Z A S A D N I E N I E
2
Sąd Rejonowy wyrokiem z 15 maja 2006 r., przypisał Barbarze C.
popełnienie dwóch przstępstw – jednego na szkodę spółki z o.o. W. w P. (art.
286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.), drugiego na szkodę
spółki I. L. P. (art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.), wymierzył jej
jednostkowe kary pozbawienia wolności i grzywny, orzekł karę łączną 2 lat
pozbawienia wolności i karę łączną grzywny w wysokości 100 stawek
dziennych (każda w kwocie 30 zł), a wykonanie kary łącznej pozbawienia
wolności warunkowo zawiesił na okres próby 5 lat.
Sąd Okręgowy po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2007 r. apelacji
prokuratora i oskarżyciela posiłkowego (ten ostatni domagał się nałożenia na
oskarżoną obowiązku naprawienia szkody), zmienił pierwszoinstancyjny wyrok
w ten sposób, że zobowiązał m.in. Barbarę C., na podstawie art. 72 § 2 k.k., do
zapłaty na rzecz spółki z o.o. W. w P. kwoty 304.961,32 zł, a w pozostałej
części utrzymał go w mocy.
Kasację od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego, w części
dotyczącej zobowiązania skazanej na mocy art. 72 § 2 k.k. do naprawienia
szkody, na jej korzyść, złożył w trybie art. 521 § 1 k.p.k. Prokurator Generalny.
Zarzucając rażące i mające istotny wpływ na treść orzeczenia naruszenie art.
415 § 5 k.p.k., polegające na zobowiązaniu Barbary C., na podstawie art. 72 § 2
k.k., do naprawienia szkody na rzecz spółki z o.o. W. w P., mimo że roszczenie
wynikające z przestępstwa było już przedmiotem postępowania cywilnego,
wniósł o uchylenie wyroku Sądu Okręgowego w zaskarżonej części.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja z racji swej oczywistej zasadności zasługiwała w całości na
uwzględnienie na posiedzeniu bez udziału stron (art. 535 § 5 k.p.k.).
Przepis art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k. wyraźnie stanowi, że obowiązku
naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia
przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym
prawomocnie orzeczono. Wskazana tu tzw. klauzula antykumulacyjna wymaga
3
dla swego zastosowania zarówno tożsamości przedmiotowej, jak i tożsamości
podmiotowej. W judykaturze od dawna obecne jest zapatrywanie, że zakaz
wynikający z art. 415 § 5 zd. 2 k.p.k. odnosi się do każdego określonego w
ustawie wypadku orzekania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody, a
więc także określonego w art. 72 § 2 k.k. (zob. wyroki SN z 23 listopada 2006
r., IV KK 328/06, OSNKW 2007, z. 2 poz. 14; z 18 czerwca 2009 r., IV KK
145/09, OSNKW 2009, z. 9, poz. 77).
Skoro zatem w postępowaniu cywilnym Sąd Okręgowy – wyrokiem z 19
czerwca 2001 r. (sygn. Akt [...]), który uprawomocnił się bez postępowania
odwoławczego w dniu 11 lipca 2001 r. i który znany był sądowi ad quem –
zasądził od Barbary C. na rzecz spółki z o.o. W. w P. kwotę 472,526,24 zł
tytułem rekompensaty za szkodę wyrządzoną wyłudzeniem przedmiotu leasingu
w postaci linii technologicznej do produkcji brojlera kurzego, za co sąd a quo
wymierzył skazanej jednostkową karę roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności
i grzywnę w ilości 50 stawek dziennych, to sądowi odwoławczemu nie było
wolno orzec wnioskowanego przez oskarżyciela posiłkowego w apelacji
obowiązku naprawienia szkody. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia kasacyjnego
pozostawała zarówno różnica istniejąca między sumą zasądzoną w procesie
cywilnym a kwotą podaną w wyroku sądu drugiej instancji (ta pierwsza była
wyższa od drugiej o kilkadziesiąt tysięcy złotych), bowiem tożsamość
roszczenia nie budziła wątpliwości, jak i niemożność wyegzekwowania przez
pokrzywdzoną spółkę określonej w wyroku cywilnym należności.
Dlatego orzeczono jak w dyspozytywnej części wyroku (art. 537 § 2
k.p.k.).
O wydatkach poniesionych przez Skarb Państwa, związanych z
rozpoznaniem kasacji, orzeczono po myśli art. 638 k.p.k.
4