IV CZ 122/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CKN 919/98 II Cz 143/04 V Cz 45/04
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 122/11
POSTANOWIENIE
Dnia 16 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa M. P.
przeciwko Z. U.
o ochronę dóbr osobistych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 lutego 2012 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 lutego 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
pozwanego Z. U., wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 28 stycznia 2010
r. (k. 290 i n. akt). Sąd ten uznał, że Sąd Okręgowy bezpodstawnie przywrócił
pozwanemu termin do wniesienia tego środka odwoławczego, ponieważ nie
sposób przyjąć, iż pozwany ten uchybił terminowi bez swojej winy (art. 68 § 1
k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie pozwany wnosił o przywrócenie terminu
do wniesienia zażalenia oraz kwestionował zasadność rozstrzygnięcia zawartego
w postanowieniu Sądu Apelacyjnego z dnia 9 lutego 2011 r. (k. 840 i nast.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pozwanemu Z. U. doręczono odpis zaskarżonego postanowienia w dniu 22
lutego 2011 r. (k. 301 akt) i wystąpił on z wnioskiem o ustanowienie adwokata z
urzędu w celu wniesienia zażalenia w dniu 28 lutego 2011 r. (k. 307). Ustanowiony
pełnomocnik z urzędu (k. 322 akt) wniósł zażalenie na postanowienie z dnia 9
lutego 2011 r. Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
zawarty w treści tego zażalenia wniosek pozwanego o przywrócenie mu terminu do
wniesienia zażalenia jako bezprzedmiotowy (k. 357 akt).
Kwestionując zasadność przyjęcia przez Sąd Apelacyjny, że pozwanemu
można jednak przypisać winę w naruszeniu terminu do wniesienia apelacji,
skarżący nie podważa ustalonych przez Sąd okoliczności takiego naruszenia.
W nagłówku środka odwoławczego (apelacji) pozwany adresował go do Sądu
Apelacyjnego za pośrednictwem Sądu Okręgowego (k. 233 akt). Apelacja ta
wpłynęła do Biura Podawczego Sądu Apelacyjnego w dniu 4 marca 2010 r., a Sąd
ten przesłał ją 5 marca 2010 r. Sądowi Okręgowemu (k. 239 akt). Kopertę
z apelacją do Sądu Apelacyjnego adresowała żona pozwanego (k. 259-260 akt).
Apelację wnosi się do Sądu, który wydał zaskarżony wyrok w terminie
dwóch tygodni od doręczenia stronie skarżącej orzeczenia wraz z uzasadnieniem
(art. 369 § 1 k.p.c). W orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowane jest już
stanowisko, że w razie wniesienia środka odwoławczego do niewłaściwego sądu
3
termin zaskarżenia orzeczenia zachowany zostaje tylko wówczas, gdy środek
odwoławczy zostanie przed upływem tego terminu przekazany Sądowi, który wydał
zaskarżone orzeczenie. Decydujące znaczenie dla oceny, czy strona zachowała
termin określony w art. 369 k.p.c. ma okoliczność, do jakiego sądu strona wnosiła
(adresowała) środek odwoławczy (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21
grudnia1998 r., II CKN 919/98, Prokuratura i Prawo 1999, nr 9, poz. 37). Posłużenie
się przez stronę skarżącą inną osobą (np. członkiem rodziny) nie wyłącza
w zasadzie winy tej strony postępowania w rozumieniu art. 168 § 1 k.p.c. Należy
podzielić stanowisko Sądu Apelacyjnego, że zarzut uzyskania błędnej
(niewłaściwej) informacji przez stronę (lub członka rodziny strony) co do wniesienia
środka zaskarżenia (apelacji) powinien być wykazany w przekonywający sposób
w zależności od okoliczności uzyskania takiej informacji. Bieg terminu do
wniesienia środka odwoławczego ma charakter bezwzględny, a zainteresowana
strona powinna co najmniej uprawdopodobnić okoliczności świadczące o braku jej
zawinienia wniesienia środka zaskarżenia w terminie ustawowym (art. 169 § 2
k.p.c.). Procesowe konsekwencje braku takiego uprawdopodobnienia ponosi
strona skarżąca (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2004 r., II Cz
143/04, niepubl.).
Należy jeszcze stwierdzić, że kwestionowanie przez Sąd drugiej instancji,
w ramach uprawnień przewidzianych w art. 373 k.p.c, postanowienia Sądu
pierwszej instancji o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji powinno nastąpić
wówczas, gdy nie ulega wątpliwości to, że warunek uprawdopodobnienia
okoliczności uzasadniających wniosek strony o przywrócenie terminu nie został
spełniony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V Cz 45/04,
niepubl.). Sąd Apelacyjny - wydając zaskarżone postanowienie - miał uzasadnione
podstawy do sformułowania oceny, że uchybienie terminowi do wniesienia apelacji
nie nastąpiło bez winy skarżącego (art. 168 § 1 k.p.c.).
W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie strony pozwanej jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 16 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa M. P.
przeciwko Z. U.
o ochronę dóbr osobistych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 lutego 2012 r.,
zażalenia pozwanego
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 lutego 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 9 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił apelację
pozwanego Z. U., wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 28 stycznia 2010
r. (k. 290 i n. akt). Sąd ten uznał, że Sąd Okręgowy bezpodstawnie przywrócił
pozwanemu termin do wniesienia tego środka odwoławczego, ponieważ nie
sposób przyjąć, iż pozwany ten uchybił terminowi bez swojej winy (art. 68 § 1
k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie pozwany wnosił o przywrócenie terminu
do wniesienia zażalenia oraz kwestionował zasadność rozstrzygnięcia zawartego
w postanowieniu Sądu Apelacyjnego z dnia 9 lutego 2011 r. (k. 840 i nast.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Pozwanemu Z. U. doręczono odpis zaskarżonego postanowienia w dniu 22
lutego 2011 r. (k. 301 akt) i wystąpił on z wnioskiem o ustanowienie adwokata z
urzędu w celu wniesienia zażalenia w dniu 28 lutego 2011 r. (k. 307). Ustanowiony
pełnomocnik z urzędu (k. 322 akt) wniósł zażalenie na postanowienie z dnia 9
lutego 2011 r. Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2011 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
zawarty w treści tego zażalenia wniosek pozwanego o przywrócenie mu terminu do
wniesienia zażalenia jako bezprzedmiotowy (k. 357 akt).
Kwestionując zasadność przyjęcia przez Sąd Apelacyjny, że pozwanemu
można jednak przypisać winę w naruszeniu terminu do wniesienia apelacji,
skarżący nie podważa ustalonych przez Sąd okoliczności takiego naruszenia.
W nagłówku środka odwoławczego (apelacji) pozwany adresował go do Sądu
Apelacyjnego za pośrednictwem Sądu Okręgowego (k. 233 akt). Apelacja ta
wpłynęła do Biura Podawczego Sądu Apelacyjnego w dniu 4 marca 2010 r., a Sąd
ten przesłał ją 5 marca 2010 r. Sądowi Okręgowemu (k. 239 akt). Kopertę
z apelacją do Sądu Apelacyjnego adresowała żona pozwanego (k. 259-260 akt).
Apelację wnosi się do Sądu, który wydał zaskarżony wyrok w terminie
dwóch tygodni od doręczenia stronie skarżącej orzeczenia wraz z uzasadnieniem
(art. 369 § 1 k.p.c). W orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowane jest już
stanowisko, że w razie wniesienia środka odwoławczego do niewłaściwego sądu
3
termin zaskarżenia orzeczenia zachowany zostaje tylko wówczas, gdy środek
odwoławczy zostanie przed upływem tego terminu przekazany Sądowi, który wydał
zaskarżone orzeczenie. Decydujące znaczenie dla oceny, czy strona zachowała
termin określony w art. 369 k.p.c. ma okoliczność, do jakiego sądu strona wnosiła
(adresowała) środek odwoławczy (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21
grudnia1998 r., II CKN 919/98, Prokuratura i Prawo 1999, nr 9, poz. 37). Posłużenie
się przez stronę skarżącą inną osobą (np. członkiem rodziny) nie wyłącza
w zasadzie winy tej strony postępowania w rozumieniu art. 168 § 1 k.p.c. Należy
podzielić stanowisko Sądu Apelacyjnego, że zarzut uzyskania błędnej
(niewłaściwej) informacji przez stronę (lub członka rodziny strony) co do wniesienia
środka zaskarżenia (apelacji) powinien być wykazany w przekonywający sposób
w zależności od okoliczności uzyskania takiej informacji. Bieg terminu do
wniesienia środka odwoławczego ma charakter bezwzględny, a zainteresowana
strona powinna co najmniej uprawdopodobnić okoliczności świadczące o braku jej
zawinienia wniesienia środka zaskarżenia w terminie ustawowym (art. 169 § 2
k.p.c.). Procesowe konsekwencje braku takiego uprawdopodobnienia ponosi
strona skarżąca (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2004 r., II Cz
143/04, niepubl.).
Należy jeszcze stwierdzić, że kwestionowanie przez Sąd drugiej instancji,
w ramach uprawnień przewidzianych w art. 373 k.p.c, postanowienia Sądu
pierwszej instancji o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji powinno nastąpić
wówczas, gdy nie ulega wątpliwości to, że warunek uprawdopodobnienia
okoliczności uzasadniających wniosek strony o przywrócenie terminu nie został
spełniony (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V Cz 45/04,
niepubl.). Sąd Apelacyjny - wydając zaskarżone postanowienie - miał uzasadnione
podstawy do sformułowania oceny, że uchybienie terminowi do wniesienia apelacji
nie nastąpiło bez winy skarżącego (art. 168 § 1 k.p.c.).
W tej sytuacji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie strony pozwanej jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.).