I UK 363/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I UK 363/11
POSTANOWIENIE
Dnia 28 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z odwołania L. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanego K. K. - F.H. "C."
o podleganie ubezpieczeniom z tytułu pracy nakładczej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 lutego 2012 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 maja 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Skarga kasacyjna jest środkiem zaskarżenia o charakterze szczególnym, co
potwierdza przepis art. 3981
§ 1 i § 2 k.p.c. oraz reprezentatywne piśmiennictwo.
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, gdy w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, a ponadto, gdy zachodzi
nieważność postępowania lub gdy skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Przytoczone przesłanki ustawowe stanowią, więc obligatoryjny i nieodzowny
element oceny w tym stadium postępowania kasacyjnego. Badanie ich na
podstawie i w zakresie, przedstawionego w skardze kasacyjnej, uzasadnienia
wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania doprowadziło Sąd Najwyższy do konkluzji,
2
że w sprawie nie wystąpiła żadna z przesłanek wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c.
W szczególności nie formułuje ona w istocie zagadnienia prawnego w sposób, jaki
oczekiwałby tego Sąd Najwyższy, nie jest też w świetle wywodów skargi kwestią
wymagającą rozstrzygnięcia ani wykładnia wskazanych przepisów ani zasady ich
stosowania. W sprawie nie występują także wymagające rozstrzygnięcia
zagadnienia proceduralne. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd drugiej
instancji należy uznać za prawidłowe. Zarzuty skargi kasacyjnej dotyczą w istocie
własnej wersji stanu faktycznego i są jedynie polemiką z ustaleniami Sądu drugiej
instancji. Ponadto skarga ta nie wskazuje w dostatecznym stopniu naruszenia
wyrokiem Sądu drugiej instancji prawa; uzasadnienie tego wyroku odpowiada
wymaganiom art. 328 § 2 k.p.c. - wyjaśnia podstawę faktyczna i prawną
rozstrzygnięcia.
Oceniając skargę kasacyjną Sąd Najwyższy nie dopatruje się występowania
przesłanek pozwalających na przyjęcie skargi tej do rozpoznania. Powołane w
skardze kasacyjnej istotne zagadnienie prawne było już przedmiotem rozpoznania
Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 9 stycznia 2008 r. (III UK 73/07, M.P.Pr.
2008/2/58) Sąd Najwyższy zajął się kwestią prawnej dopuszczalności zastosowania
art. 83 § 1 k.c. w kontekście ustalenia Sądu drugiej instancji, z którego wynikało, że
jakaś część (znikoma) postanowień umowy o pracę nakładczą była jednak
realizowana i stwierdził, że okoliczność ta nie wyklucza uznania tej umowy za
pozorną. Skład orzekający w tamtej sprawie wyjaśnił także, iż „przepis § 3
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie
uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą stanowi, iż w
umowie o pracę nakładczą strony określają minimalną miesięczną ilość pracy,
której wykonanie należy do obowiązków wykonawcy. Minimalna ilość pracy
powinna być tak ustalona, aby jej wykonanie zapewniało uzyskanie co najmniej
50% najniższego wynagrodzenia określonego przez Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej na podstawie art. 774
pkt 1 k.p., zwanego dalej „najniższym
wynagrodzeniem". Przepis ten stanowi warunek konieczny (konstrukcyjny) umowy
o pracę nakładczą, odróżniający ją w sposób zdecydowany od pozostałych umów
cywilnoprawnych - właśnie z uwagi na cel normodawcy upodobnienia sytuacji
prawnej wykonawców do sytuacji prawnej pracowników. Zatem istotnym
3
elementem umowy o pracę nakładczą jest określenie minimalnej miesięcznej ilości
pracy, a tym samym zapewnienie wykonawcy określonego wynagrodzenia. Jeśli
zatem strony umowy o pracę nakładczą zawierają ją z zamiarem niedotrzymania
tego warunku, w istocie ich świadczenia woli dotknięte są pozornością. Pod
pozorem umowy o pracę nakładczą strony zawierają umowę o dzieło (art. 627 k.c.)
bądź umowę o świadczenie usług (art. 750 k.c. w związku z art. 734 k.c.).” Nie
wymaga też interpretacji art. 58 § 1 i § 2 k.c., zawierający przesłankę dokonania
czynności prawnej w celu obejścia prawa oraz klauzulę generalną odnoszącą się
do zasad współżycia społecznego. Rozstrzygnięcie kwestii dotyczącej
zastosowania w sprawie tego rodzaju przepisów zależy od całokształtu
występujących w niej konkretnych okoliczności, indywidualnie ocenianych i dlatego
nie może służyć do uogólniającego ujęcia zagadnienia prawnego (por. uchwała SN
z dnia 17 stycznia 1974 r., III PZP 34/73, LEX nr 7384; postanowienie SN z dnia 11
kwietnia 2003 r., I PK 558/02, OSNP 2004, nr 16, poz. 283).
Z powyższych motywów Sąd Najwyższy - na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c. -
odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
POSTANOWIENIE
Dnia 28 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Roman Kuczyński
w sprawie z odwołania L. B.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanego K. K. - F.H. "C."
o podleganie ubezpieczeniom z tytułu pracy nakładczej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 lutego 2012 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 maja 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Skarga kasacyjna jest środkiem zaskarżenia o charakterze szczególnym, co
potwierdza przepis art. 3981
§ 1 i § 2 k.p.c. oraz reprezentatywne piśmiennictwo.
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, gdy w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, a ponadto, gdy zachodzi
nieważność postępowania lub gdy skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Przytoczone przesłanki ustawowe stanowią, więc obligatoryjny i nieodzowny
element oceny w tym stadium postępowania kasacyjnego. Badanie ich na
podstawie i w zakresie, przedstawionego w skardze kasacyjnej, uzasadnienia
wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania doprowadziło Sąd Najwyższy do konkluzji,
2
że w sprawie nie wystąpiła żadna z przesłanek wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c.
W szczególności nie formułuje ona w istocie zagadnienia prawnego w sposób, jaki
oczekiwałby tego Sąd Najwyższy, nie jest też w świetle wywodów skargi kwestią
wymagającą rozstrzygnięcia ani wykładnia wskazanych przepisów ani zasady ich
stosowania. W sprawie nie występują także wymagające rozstrzygnięcia
zagadnienia proceduralne. Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd drugiej
instancji należy uznać za prawidłowe. Zarzuty skargi kasacyjnej dotyczą w istocie
własnej wersji stanu faktycznego i są jedynie polemiką z ustaleniami Sądu drugiej
instancji. Ponadto skarga ta nie wskazuje w dostatecznym stopniu naruszenia
wyrokiem Sądu drugiej instancji prawa; uzasadnienie tego wyroku odpowiada
wymaganiom art. 328 § 2 k.p.c. - wyjaśnia podstawę faktyczna i prawną
rozstrzygnięcia.
Oceniając skargę kasacyjną Sąd Najwyższy nie dopatruje się występowania
przesłanek pozwalających na przyjęcie skargi tej do rozpoznania. Powołane w
skardze kasacyjnej istotne zagadnienie prawne było już przedmiotem rozpoznania
Sądu Najwyższego. W wyroku z dnia 9 stycznia 2008 r. (III UK 73/07, M.P.Pr.
2008/2/58) Sąd Najwyższy zajął się kwestią prawnej dopuszczalności zastosowania
art. 83 § 1 k.c. w kontekście ustalenia Sądu drugiej instancji, z którego wynikało, że
jakaś część (znikoma) postanowień umowy o pracę nakładczą była jednak
realizowana i stwierdził, że okoliczność ta nie wyklucza uznania tej umowy za
pozorną. Skład orzekający w tamtej sprawie wyjaśnił także, iż „przepis § 3
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie
uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą stanowi, iż w
umowie o pracę nakładczą strony określają minimalną miesięczną ilość pracy,
której wykonanie należy do obowiązków wykonawcy. Minimalna ilość pracy
powinna być tak ustalona, aby jej wykonanie zapewniało uzyskanie co najmniej
50% najniższego wynagrodzenia określonego przez Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej na podstawie art. 774
pkt 1 k.p., zwanego dalej „najniższym
wynagrodzeniem". Przepis ten stanowi warunek konieczny (konstrukcyjny) umowy
o pracę nakładczą, odróżniający ją w sposób zdecydowany od pozostałych umów
cywilnoprawnych - właśnie z uwagi na cel normodawcy upodobnienia sytuacji
prawnej wykonawców do sytuacji prawnej pracowników. Zatem istotnym
3
elementem umowy o pracę nakładczą jest określenie minimalnej miesięcznej ilości
pracy, a tym samym zapewnienie wykonawcy określonego wynagrodzenia. Jeśli
zatem strony umowy o pracę nakładczą zawierają ją z zamiarem niedotrzymania
tego warunku, w istocie ich świadczenia woli dotknięte są pozornością. Pod
pozorem umowy o pracę nakładczą strony zawierają umowę o dzieło (art. 627 k.c.)
bądź umowę o świadczenie usług (art. 750 k.c. w związku z art. 734 k.c.).” Nie
wymaga też interpretacji art. 58 § 1 i § 2 k.c., zawierający przesłankę dokonania
czynności prawnej w celu obejścia prawa oraz klauzulę generalną odnoszącą się
do zasad współżycia społecznego. Rozstrzygnięcie kwestii dotyczącej
zastosowania w sprawie tego rodzaju przepisów zależy od całokształtu
występujących w niej konkretnych okoliczności, indywidualnie ocenianych i dlatego
nie może służyć do uogólniającego ujęcia zagadnienia prawnego (por. uchwała SN
z dnia 17 stycznia 1974 r., III PZP 34/73, LEX nr 7384; postanowienie SN z dnia 11
kwietnia 2003 r., I PK 558/02, OSNP 2004, nr 16, poz. 283).
Z powyższych motywów Sąd Najwyższy - na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c. -
odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.