II PK 303/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:19-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PK 303/11
POSTANOWIENIE
Dnia 19 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski
w sprawie z powództwa M. G.
przeciwko Prokuraturze Okręgowej w W.
o odszkodowanie i zadośćuczynienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 marca 2012 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 8 czerwca 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Powódka wniosła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z 8
czerwca 2011 r. Zarzucono naruszenie art. 943
§ 2 k.p. Jako okoliczność
uzasadniającą przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano na występowanie w
sprawie istotnego zagadnienia prawnego, które sformułowano w postaci pytania:
„czy przy ocenie zaistnienia zachowań noszących znamiona mobbingu, a w
szczególności w zakresie oceny uporczywości takich działań ma znaczenie ilość
incydentów, ich jednolitość lub różnorodność, konsekwentne ich realizowanie,
wprowadzanie kolejnych działań, a w szczególności czy zgodna z doświadczeniem
życiowym spójność działań jednej lub kilku osób, ukierunkowana na osiągniecie
określonego celu, nawet jeśli działania te są w części legalne, lub pozornie taką
legalność zachowują, gdy działania takie ukierunkowane są pośrednio lub
2
bezpośrednio na zdezawuowanie pracownika, wyeliminowanie z grona
pracowników, stanowią zachowania noszące znamiona mobbingu?".
Wskazano także na potrzebę wykładni art. 943
§ 2 k.p. Wątpliwości, które
powinien rozstrzygnąć Sąd Najwyższy dotyczą ustalenia: 1) „czy w świetle art. 943
§ 2 k.p. dla oceny uporczywości działań mobbera istotny jest fakt, iż działania te
podejmowane są nieregularnie, w odstępach czasowych wynikających wyłącznie z
przyczyn nieobecności pracownika w pracy, przy czym ich intensywność
uzależniona jest od formy i możliwości nawiązania kontaktu z pracownikiem, 2) czy
w świetle art. 943
§ 2 k.p., biorąc pod uwagi konieczność dokonywania
każdorazowej, indywidualnej oceny zachowań mobbera wobec pracownika, odbiór
tych zdarzeń w sposób subiektywny przez poszkodowanego pracownika ma wpływ
na wypracowanie obiektywnego wzorca ofiary rozsądnej, a w szczególności w
aspekcie celu, dla którego regulacja art. 943
k.p. postała wprowadzona do porządku
prawnego tj. ochrony pracownika jako indywidualnego podmiotu praw, a nie
pracowników jako pewnej zbiorowości".
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Instytucja mobbingu doczekała się licznych wypowiedzi Sądu Najwyższego,
sądów powszechnych i literatury przedmiotu. Przyjmuje się, że badanie i ocena
subiektywnych odczuć osoby mobbingowanej, nie może stanowić podstawy do
ustalania odpowiedzialności za mobbing. Badanie i ocena subiektywnych odczuć
osoby, która uważa, że znęca się nad nią jej przełożony, nie może stanowić
podstawy do ustalania odpowiedzialności za mobbing (wyrok SN z 7 maja 2009 r.,
III PK 2/09, LEX nr 510981). Ocena, czy nastąpiło nękanie i zastraszanie
pracownika oraz, czy działania te miały na celu i mogły lub doprowadziły do
zaniżonej oceny jego przydatności zawodowej, do jego poniżenia, ośmieszenia,
izolacji bądź wyeliminowania z zespołu współpracowników, musi opierać się na
obiektywnych kryteriach (wyrok SN z 14 listopada 2008 r., II PK 88/08, OSNP
2010/9-10/114).
W orzecznictwie można znaleźć także wskazówki co do pojęcia
uporczywości w rozumieniu art. 943
k.p. Zgodnie z wyrokiem SA w Katowicach z 15
3
grudnia 2006 r., III APa 170/05, LEX nr 310407, ocena uporczywości i
długotrwałości oddziaływania na pracownika w rozumieniu art. 943
§ 2 k.p. ma
charakter zindywidualizowany i musi być odnoszona do każdego, konkretnego
przypadku (podobnie SN w wyroku z 17 stycznia 2007 r., I PK 176/06, OSNP
2008/5-6/58).
W tym kontekście skarga nie nadaje się do przyjęcia do rozpoznania. Nie
można uznać za spełnione przesłanki przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 1 i 2 k.p.c. jeśli
wnoszący skargę nie uzasadni tego przez wykazanie, iż dotychczasowe
orzecznictwo i doktryna prawa nie dają w tym zakresie wystarczającego
rozwiązania (postanowienie SN z 27 maja 2010 r., II PK 66/10, niepubl.).
Istotne zagadnienie prawne występuje, gdy wskazywana kwestia prawna ma
niemałe znaczenie dla systemu i rozwoju prawa. Chodzi więc nie tylko o określoną
staranność i wysiłek w jego zredagowaniu ale przede wszystkim o jurydyczne
przedstawienie analizy stanu prawnego, orzecznictwa i wynikającego z tego
problemu prawnego o takiej wadze, który może być uznany za istotne zagadnienie
prawne (postanowienie SN z 15 listopada 2007 r., II PK 159/07, LEX nr 863976).
Sąd Najwyższy podkreślał również, że potrzeba wykładni przepisów prawnych jako
przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania nie może być rozumiana jako
dążenie do zastąpienia ogólnych klauzul (zwrotów niedookreślonych) przez opis
sytuacji wyczerpujących te klauzule (postanowienie SN z 5 listopada 2008 r., III SK
22/08, OSNP 2009/23-24/331).
Z tych względów, na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c., orzeczono jak w
sentencji postanowienia.
POSTANOWIENIE
Dnia 19 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski
w sprawie z powództwa M. G.
przeciwko Prokuraturze Okręgowej w W.
o odszkodowanie i zadośćuczynienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 marca 2012 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Apelacyjnego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 8 czerwca 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
Powódka wniosła skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z 8
czerwca 2011 r. Zarzucono naruszenie art. 943
§ 2 k.p. Jako okoliczność
uzasadniającą przyjęcie skargi do rozpoznania wskazano na występowanie w
sprawie istotnego zagadnienia prawnego, które sformułowano w postaci pytania:
„czy przy ocenie zaistnienia zachowań noszących znamiona mobbingu, a w
szczególności w zakresie oceny uporczywości takich działań ma znaczenie ilość
incydentów, ich jednolitość lub różnorodność, konsekwentne ich realizowanie,
wprowadzanie kolejnych działań, a w szczególności czy zgodna z doświadczeniem
życiowym spójność działań jednej lub kilku osób, ukierunkowana na osiągniecie
określonego celu, nawet jeśli działania te są w części legalne, lub pozornie taką
legalność zachowują, gdy działania takie ukierunkowane są pośrednio lub
2
bezpośrednio na zdezawuowanie pracownika, wyeliminowanie z grona
pracowników, stanowią zachowania noszące znamiona mobbingu?".
Wskazano także na potrzebę wykładni art. 943
§ 2 k.p. Wątpliwości, które
powinien rozstrzygnąć Sąd Najwyższy dotyczą ustalenia: 1) „czy w świetle art. 943
§ 2 k.p. dla oceny uporczywości działań mobbera istotny jest fakt, iż działania te
podejmowane są nieregularnie, w odstępach czasowych wynikających wyłącznie z
przyczyn nieobecności pracownika w pracy, przy czym ich intensywność
uzależniona jest od formy i możliwości nawiązania kontaktu z pracownikiem, 2) czy
w świetle art. 943
§ 2 k.p., biorąc pod uwagi konieczność dokonywania
każdorazowej, indywidualnej oceny zachowań mobbera wobec pracownika, odbiór
tych zdarzeń w sposób subiektywny przez poszkodowanego pracownika ma wpływ
na wypracowanie obiektywnego wzorca ofiary rozsądnej, a w szczególności w
aspekcie celu, dla którego regulacja art. 943
k.p. postała wprowadzona do porządku
prawnego tj. ochrony pracownika jako indywidualnego podmiotu praw, a nie
pracowników jako pewnej zbiorowości".
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Instytucja mobbingu doczekała się licznych wypowiedzi Sądu Najwyższego,
sądów powszechnych i literatury przedmiotu. Przyjmuje się, że badanie i ocena
subiektywnych odczuć osoby mobbingowanej, nie może stanowić podstawy do
ustalania odpowiedzialności za mobbing. Badanie i ocena subiektywnych odczuć
osoby, która uważa, że znęca się nad nią jej przełożony, nie może stanowić
podstawy do ustalania odpowiedzialności za mobbing (wyrok SN z 7 maja 2009 r.,
III PK 2/09, LEX nr 510981). Ocena, czy nastąpiło nękanie i zastraszanie
pracownika oraz, czy działania te miały na celu i mogły lub doprowadziły do
zaniżonej oceny jego przydatności zawodowej, do jego poniżenia, ośmieszenia,
izolacji bądź wyeliminowania z zespołu współpracowników, musi opierać się na
obiektywnych kryteriach (wyrok SN z 14 listopada 2008 r., II PK 88/08, OSNP
2010/9-10/114).
W orzecznictwie można znaleźć także wskazówki co do pojęcia
uporczywości w rozumieniu art. 943
k.p. Zgodnie z wyrokiem SA w Katowicach z 15
3
grudnia 2006 r., III APa 170/05, LEX nr 310407, ocena uporczywości i
długotrwałości oddziaływania na pracownika w rozumieniu art. 943
§ 2 k.p. ma
charakter zindywidualizowany i musi być odnoszona do każdego, konkretnego
przypadku (podobnie SN w wyroku z 17 stycznia 2007 r., I PK 176/06, OSNP
2008/5-6/58).
W tym kontekście skarga nie nadaje się do przyjęcia do rozpoznania. Nie
można uznać za spełnione przesłanki przedsądu z art. 3989
§ 1 pkt 1 i 2 k.p.c. jeśli
wnoszący skargę nie uzasadni tego przez wykazanie, iż dotychczasowe
orzecznictwo i doktryna prawa nie dają w tym zakresie wystarczającego
rozwiązania (postanowienie SN z 27 maja 2010 r., II PK 66/10, niepubl.).
Istotne zagadnienie prawne występuje, gdy wskazywana kwestia prawna ma
niemałe znaczenie dla systemu i rozwoju prawa. Chodzi więc nie tylko o określoną
staranność i wysiłek w jego zredagowaniu ale przede wszystkim o jurydyczne
przedstawienie analizy stanu prawnego, orzecznictwa i wynikającego z tego
problemu prawnego o takiej wadze, który może być uznany za istotne zagadnienie
prawne (postanowienie SN z 15 listopada 2007 r., II PK 159/07, LEX nr 863976).
Sąd Najwyższy podkreślał również, że potrzeba wykładni przepisów prawnych jako
przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania nie może być rozumiana jako
dążenie do zastąpienia ogólnych klauzul (zwrotów niedookreślonych) przez opis
sytuacji wyczerpujących te klauzule (postanowienie SN z 5 listopada 2008 r., III SK
22/08, OSNP 2009/23-24/331).
Z tych względów, na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c., orzeczono jak w
sentencji postanowienia.