V CZ 156/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 156/11
POSTANOWIENIE
Dnia 22 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w Warszawie
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 22 marca 2012 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 5 września 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 16 grudnia 2010 r. oddalił powództwo J. K.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń SA w Warszawie o zapłatę
100 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę.
Po rozpoznaniu apelacji powódki zaskarżającej wyrok Sądu Okręgowego
w całości Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2011 r. zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w ten sposób, że zasądził na rzecz powódki kwotę 15 000 zł;
w pozostałym zakresie apelację powódki oddalił.
W skardze kasacyjnej na wyrok Sądu Apelacyjnego powódka zawarła
wniosek o zwolnienie jej od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi. W oświadczeniu
o stanie majątkowym podała, że utrzymuje się z emerytury w kwocie 1 060 zł
miesięcznie i nie ma nikogo na utrzymaniu. Postanowieniem z dnia 18 lipca 2011 r.
Sąd Apelacyjny zwolnił powódkę od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi
kasacyjnej ponad kwotę 1000 zł; w pozostałym zakresie jej wniosek oddalił.
Oceniając, czy sytuacja materialna powódki pozwala jej ponieść opłatę od skargi
kasacyjnej bez uszczerbku w zakresie koniecznego utrzymania i przyjmując,
że może tę opłatę ponieść do wysokości 1000 zł, Sąd Apelacyjny miał na względzie
także zasądzoną tytułem zadośćuczynienia na jej rzecz prawomocnym
i wykonalnym wyrokiem kwotę 15 000 zł.
Ponieważ w terminie tygodniowym od dnia doręczenia adwokatowi powódki
odpisu postanowienia z dnia 18 lipca 2011 r. (art. 112 ust. 3 ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych) opłata w wysokości 1000 zł od skargi kasacyjnej
powódki nie została uiszczona, Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 5 września
2011 r. odrzucił tę skargę na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Skarżąc zażaleniem postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 5 września
2011 r. (o odrzuceniu skargi kasacyjnej) powódka wniosła na podstawie art. 380
k.p.c. o rozpoznanie przez Sąd Najwyższy także postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 lipca 2011 r. (o częściowym zwolnieniu od obowiązku uiszczenia
3
opłaty od skargi kasacyjnej). W zażaleniu powódka, odwołując się do znaczenia
terminu „zadośćuczynienie” w języku potocznym oraz jego sensu religijnego
i psychologicznego, kwestionuje dopuszczalność uwzględniania zasądzonego
zadośćuczynienia przy ocenie możliwości ponoszenia opłat sądowych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Twierdzenie skarżącej, że środki uzyskane tytułem zadośćuczynienia nie
mogą być w ogóle brane pod uwagę przy ocenie możliwości poniesienia przez
stronę opłaty sądowej, nie ma usprawiedliwionych podstaw. Przy ocenie tej sąd
powinien mieć na względzie wszelkie dochody strony, a istota tej oceny sprowadza
się do pytania, czy i w jakim zakresie - uwzględniając konkretną sytuację - strona
może przeznaczyć znajdujące się w jej dyspozycji środki majątkowe na pokrycie
opłaty sądowej bez uszczerbku w zakresie koniecznego utrzymania jej i najbliższej
rodziny (art. 101 i 102 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych). Z tego punktu
widzenia rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego, uznające – na tle całokształtu sytuacji
powódki - za możliwe użycie przez powódkę jedynie pewnego ułamka otrzymanej
sumy zadośćuczynienia (1/15) na pokrycie opłaty od skargi kasacyjnej, nie nasuwa
zastrzeżeń (por. w związku z poruszaną problematyką np. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 16 czerwca 2008 r., P 37/07, OTK-A 2008, nr 5, poz. 80).
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji
(art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 22 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
SSN Anna Owczarek
w sprawie z powództwa J. K.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w Warszawie
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 22 marca 2012 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 5 września 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 16 grudnia 2010 r. oddalił powództwo J. K.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń SA w Warszawie o zapłatę
100 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę.
Po rozpoznaniu apelacji powódki zaskarżającej wyrok Sądu Okręgowego
w całości Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2011 r. zmienił wyrok Sądu
Okręgowego w ten sposób, że zasądził na rzecz powódki kwotę 15 000 zł;
w pozostałym zakresie apelację powódki oddalił.
W skardze kasacyjnej na wyrok Sądu Apelacyjnego powódka zawarła
wniosek o zwolnienie jej od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi. W oświadczeniu
o stanie majątkowym podała, że utrzymuje się z emerytury w kwocie 1 060 zł
miesięcznie i nie ma nikogo na utrzymaniu. Postanowieniem z dnia 18 lipca 2011 r.
Sąd Apelacyjny zwolnił powódkę od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi
kasacyjnej ponad kwotę 1000 zł; w pozostałym zakresie jej wniosek oddalił.
Oceniając, czy sytuacja materialna powódki pozwala jej ponieść opłatę od skargi
kasacyjnej bez uszczerbku w zakresie koniecznego utrzymania i przyjmując,
że może tę opłatę ponieść do wysokości 1000 zł, Sąd Apelacyjny miał na względzie
także zasądzoną tytułem zadośćuczynienia na jej rzecz prawomocnym
i wykonalnym wyrokiem kwotę 15 000 zł.
Ponieważ w terminie tygodniowym od dnia doręczenia adwokatowi powódki
odpisu postanowienia z dnia 18 lipca 2011 r. (art. 112 ust. 3 ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych) opłata w wysokości 1000 zł od skargi kasacyjnej
powódki nie została uiszczona, Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 5 września
2011 r. odrzucił tę skargę na podstawie art. 3986
§ 2 k.p.c.
Skarżąc zażaleniem postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 5 września
2011 r. (o odrzuceniu skargi kasacyjnej) powódka wniosła na podstawie art. 380
k.p.c. o rozpoznanie przez Sąd Najwyższy także postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 lipca 2011 r. (o częściowym zwolnieniu od obowiązku uiszczenia
3
opłaty od skargi kasacyjnej). W zażaleniu powódka, odwołując się do znaczenia
terminu „zadośćuczynienie” w języku potocznym oraz jego sensu religijnego
i psychologicznego, kwestionuje dopuszczalność uwzględniania zasądzonego
zadośćuczynienia przy ocenie możliwości ponoszenia opłat sądowych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Twierdzenie skarżącej, że środki uzyskane tytułem zadośćuczynienia nie
mogą być w ogóle brane pod uwagę przy ocenie możliwości poniesienia przez
stronę opłaty sądowej, nie ma usprawiedliwionych podstaw. Przy ocenie tej sąd
powinien mieć na względzie wszelkie dochody strony, a istota tej oceny sprowadza
się do pytania, czy i w jakim zakresie - uwzględniając konkretną sytuację - strona
może przeznaczyć znajdujące się w jej dyspozycji środki majątkowe na pokrycie
opłaty sądowej bez uszczerbku w zakresie koniecznego utrzymania jej i najbliższej
rodziny (art. 101 i 102 ustawy o kosztach w sprawach cywilnych). Z tego punktu
widzenia rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego, uznające – na tle całokształtu sytuacji
powódki - za możliwe użycie przez powódkę jedynie pewnego ułamka otrzymanej
sumy zadośćuczynienia (1/15) na pokrycie opłaty od skargi kasacyjnej, nie nasuwa
zastrzeżeń (por. w związku z poruszaną problematyką np. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 16 czerwca 2008 r., P 37/07, OTK-A 2008, nr 5, poz. 80).
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji
(art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
jw