Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 198/11
POSTANOWIENIE
Dnia 5 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSN Marian Kocon
w sprawie z powództwa Małgorzaty D. – Z., Renaty S.,
Dariusza B. i Jerzego M.
przeciwko Jolancie W. i Ryszardowi W.
o naruszenie posiadania,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 5 kwietnia 2012 r.,
zażalenia pozwanych
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 12 sierpnia 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 12 sierpnia 2011 r. Sąd Okręgowy odrzucił, jako
niedopuszczalną, skargę kasacyjną pozwanych Jolanty W. i Ryszarda W.
wniesioną od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 22 czerwca 2011 r., w sprawie […].
Sąd wskazał na kwotowe i przedmiotowe ograniczenia dopuszczalności skargi
kasacyjnej. W ocenie sądu, dokonanej w oparciu o analizę treści pozwu i pism
procesowych stron, przedmiotem postępowania w sprawie była ochrona
naruszonego posiadania służebności. W zażaleniu skarżący zarzucili naruszenie
art. 3982
§ 1 i § 2 pkt 1 k.p.c. wskazując, że przedmiotowa sprawa nie dotyczy
naruszenia posiadania, lecz roszczenie wywodzone jest z ochrony prawa własności
– ochrony służebności przechodu. Ponadto zarzucono naruszenie art. 48 § 1 pkt 1
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W ocenie strony skarżącej ocena charakteru sprawy jako sprawy
o naruszenie posiadania jest bezpodstawna, gdyż została dokonana „przez sądy
dwóch instancji z przyczyn jedynie znanych tym sądom orzekającym w oderwaniu
od pozwu”. Dokonana przez Sąd Okręgowy ocena charakteru sprawy, wiążąca się
z niedopuszczalnością skargi kasacyjnej jest, zdaniem skarżącego, „dalszym
ciągiem manipulacji stanem prawnym i faktycznym w oderwaniu od treści zarzutów
zawartych w skardze kasacyjnej pozwanych nie zaskarżania posiadania, bo nie
było roszczenia o naruszenie posiadania z art. 344 § 1 k.c. na tle art. 336 k.c.,
art. 45 k.c. lecz [przedmiotem ochrony była] ochrona prawa własności z art. 222 § 2
k.c. w zw. z art. 251 k.c., czego Sądy dwóch instancji nie rozróżniają w skutkach”.
W pozwie o ochronę służebności przechodu powodowie wnosili o nakazanie
pozwanym demontażu samowolnie zamontowanej kraty – bramy w bramie
przejazdowej, jak również ogrodzenia postawionego na działce w miejscu
przebiegu służebności przechodu i przywrócenia do stanu poprzedniego a także
zakazanie pozwanym dalszych naruszeń (k. – 3). Na rozprawie w dniu 9 marca
2010 r. pełnomocnik powodów sprecyzował, że podstawą żądania powodów jest
3
ochrona posesoryjna. Wyrokiem z dnia 17 marca 2011 r. Sąd Rejonowy uwzględnił
powództwo, odnosząc się do sprecyzowane żądania. Sąd Okręgowy w pełni
podzielił przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy ocenę zgromadzonych w sprawie
dowodów, zaakceptował poczynione ustalenia faktyczne. Podzielono także co do
zasady ocenę prawną, w wyniku której sąd nakazał pozwanym przywrócić
powodom naruszone posiadanie służebności przechodu.
Sprawą o naruszenie posiadania jest sprawa, w której powód domaga się
ochrony stanu swego posiadania i żądanie pozwu oraz okoliczności faktyczne je
uzasadniające formułuje w sposób nawiązujący do przesłanek przewidzianych
w przepisie art. 344 § 1 k.c. i art. 478 k.p.c. O tym czy sprawa jest „sprawą
o naruszenie posiadania” w rozumieniu art. 3982
§ 2 pkt 1 k.p.c. decyduje
podstawa faktyczna dochodzonego roszczenia. Warto zaznaczyć, że nawet
okoliczność, iż stronie przysługuje w stosunku do spornej nieruchomości prawo
własności, nie wpływa na ocenę charakteru (przedmiotu) sprawy oraz
dopuszczalności skargi kasacyjnej. Zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
23 marca 2000 r., III CZ 46/00, OSNC 2000, nr 9, poz. 171, postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2001 r., III CZ 14/01, niepubl.
Trafnie zaznaczył Sąd Okręgowy, że wprawdzie strona powodowa
pierwotnie swoje roszczenie oznaczyła jako pozew o ochronę służebności
przechodu, lecz z przywołanych w treści pozwu okoliczności faktycznych, a także
z treści sprecyzowanego w dniu 9 marca 2010 r. żądania, a ponadto z ustaleń
faktycznych poczynionych przez Sądy pierwszej i drugiej instancji jednoznacznie
wynika, że intencją powodów było uzyskanie ochrony naruszonego posiadania
służebności przechodu. Orzeczenie sądu pierwszej instancji dotyczyło ochrony
naruszonego posiadania i taki przedmiot sporu był rozpoznany przez sąd drugiej
instancji. Wskazane w skardze kasacyjnej podstawy zaskarżenia nie mają wpływu
na zmianę przedmiotu sporu, który był przedmiotem rozpoznania przez sądy obu
instancji. Zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2005 r.,
IV CZ 84/05, niepubl.
Zgodnie z art. 3982
k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna m. in.
w sprawach o naruszenie posiadania. Użyte w tym przepisie sformułowanie
4
„sprawy o naruszenie posiadania” obejmuje zarówno sprawy o przywrócenie stanu
poprzedniego, jak i sprawy o zaniechanie naruszeń. Tymczasowa – jak się
powszechnie określa prowizoryczna – ochrona posiadania nie uzasadnia
angażowania instancji kasacyjnej w sprawach o naruszenie posiadania.
Przesądzenie charakteru sprawy z powództwa Małgorzaty D.-Z., Renaty S.,
Dariusza B. i Jerzego M. przeciwko Jolancie W. i Ryszardowi W., jako „sprawy
niekasacyjnej” oznacza, że wszystkie dalsze zarzuty podniesione w zażaleniu są
bezprzedmiotowe.
Z tych względów zażalenie podlegało oddaleniu stosownie do art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.

II CZ 198/11

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia