Sygn. akt V CZ 6/12
POSTANOWIENIE
Dnia 9 maja 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. przeciwko A. O.
o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 maja 2012 r.,
zażalenia pozwanego na orzeczenie o kosztach, zawarte w pkt. 2 wyroku Sądu
Okręgowego w K.
z dnia 4 października 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Rejonowy w P. wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2011 r. oddalił powództwo o
pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Na skutek apelacji powódki, Sąd
Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 4 października 2011 r. zmienił zaskarżony wyrok i
powództwo uwzględnił i orzekł o kosztach procesu należnych powódce od
pozwanego, a nadto zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2557 zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu
rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd Okręgowy powołał się na wynik sprawy
wskazując jako podstawę prawną rozstrzygnięcia art. 98 k.p.c.
W zażaleniu na postanowienie o kosztach postępowania apelacyjnego,
powód zarzucił naruszenie art. 98 § 1 i 3 oraz art. 102 k.p.c. w związku z art. 328
i art. 391 k.p.c. i domagał się zmiany zaskarżonego postanowienia i odstąpienia
od obciążania go kosztami postępowania apelacyjnego albo uchylenia
postanowienia i przekazania sprawy we wskazanym zakresie Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione.
Zasadą, przy rozstrzyganiu o kosztach procesu jest, że strona przegrywająca
proces ma obowiązek zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty
niezbędne do celowego dochodzenia prawa i celowej obrony (art. 98 § 1 k.p.c.).
Wyjątek od tej zasady stanowi art. 102 k.p.c., w którym ustawodawca odwołuje się
do pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych". Takie sformułowanie opiera się
na zwrocie niedookreślonym co pozwala organowi stosującemu prawo dokonać we
własnym zakresie oceny czy należy zastosować zasadę ogólną czy odstąpić
od niej z powodu szczególnej sytuacji strony z uwzględnieniem okoliczności danej
sprawy. Ów margines swobody pozostawiony organowi stosującemu prawo
oznacza też, że nieuzasadniona jest nadmierna ingerencja w rozstrzygnięcia
co do zasadności bądź braku zasadności zastosowania art. 102 k.p.c.
Kontrola sprawowana przez Sąd Najwyższy musi być ograniczona do zwalczania
orzeczeń dotkniętych poważnym błędem.
3
Przyjęta wykładnia art. 102 k.p.c. przemawia za oddaleniem zażalenia.
W uzasadnieniu zażalenia nie zostały przedstawione okoliczności i argumenty,
które usprawiedliwiałyby wniosek o potrzebie zastosowania art. 102 k.p.c. Skarżący
wskazał wprawdzie, że powinna być wzięta pod uwagę jego sytuacja życiowa,
w tym fakt, iż samodzielnie podjął się naprawienia szkód górniczych wyrządzonych
przez stronę powodową, jednakże z akt sprawy wynika, że za te prace uzyskał od
powódki w drodze ugody pozasądowej stosowne wynagrodzenie. Z akt sprawy, ani
też z treści zażalenia nie wynika przy tym, aby pozwany znajdował się w sytuacji
majątkowej, która nie pozwala mu na poniesienie kosztów postępowania
w wysokości określonej w zaskarżonym postanowieniu. Nie można zatem podzielić
zarzutu naruszenia art. 98 § 1 i art. 102 k.p.c.
Przepis art. 102 k.p.c. ma charakter wyjątkowy, stanowi odstępstwo od
zasady odpowiedzialności za wynik sprawy, dlatego też Sąd Okręgowy
uzasadniając zaskarżone orzeczenie nie był zobowiązany do wskazania przyczyn
nieodstąpienia od reguły wyrażonej w art. 98 k.p.c. Oznacza to, że zarzut
naruszenia art. 328 §2 w związku z art. 391 k.p.c. jest nieuzasadniony.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
jw