Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2013 r. w Lublinie

sprawy B. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w R.

od wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu

z dnia 14 stycznia 2013 r. sygn. akt VI U 1270/12

zmienia częściowo zaskarżony wyrok w ten sposób, że datę początkową prawa do emerytury B. G. ustala na dzień 1 stycznia 2013 roku.

Sygn. akt III AUa 215/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. decyzją z dnia 25 lipca 2012 roku odmówił B. G. prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponieważ wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu złożonym od tej decyzji B. G. domagając się jej zmiany i ustalenia prawa do emerytury podniósł, że pracę w warunkach szczególnych wykonywał przez co najmniej 15 lat, między innymi z tytułu zatrudnienia w Hucie (...) SA w K. na stanowisku spawacza i w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych.

Ponadto wskazał, że błędne jest stanowisko organu rentowego w zakresie nieuwzględnienia okresu zatrudnienia w (...) Spółdzielni (...) w B. do ogólnego stażu ubezpieczenia.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację wskazaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 14 stycznia 2013 roku B. G. ograniczył swoje żądanie i wniósł o uznanie jako pracy w warunkach szczególnych okresu od 2 października 1975 roku do 30 czerwca 1977 roku i od 9 marca 1979 roku do 31 grudnia 1998 roku z tytułu zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2013 roku Sąd Okręgowy w Radomiu zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał B. G. prawo do emerytury od dnia 28 czerwca 2012 roku.

Sąd ustalił, że B. G., urodzony (...), w dniu 26 czerwca 2012 roku złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury, przedkładając na tę okoliczność stosowne dokumenty. Zaskarżoną decyzją z dnia 25 lipca 2012 roku organ rentowy przyjął za udowodnione na dzień 1 stycznia 1999 roku okresy ubezpieczenia w łącznym wymiarze 27 lat 5 miesięcy 4 dni, stwierdzając jednocześnie, iż wnioskodawca nie udowodnił na dzień 1 stycznia 1999 roku wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych, ponadto nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy z ostatnim pracodawcą. Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 2 października 1975 roku do 30 czerwca 1977 roku i od 9 marca 1979 roku do 31 grudnia 1998 roku w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) Sp. z o.o. w W. udowadnianego świadectwem pracy w warunkach szczególnych, bowiem charakter zatrudnienia nie został określony zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów .

Sąd powołując się na dokumenty znajdujące się w aktach sprawy oraz zeznania świadków: J. R., M. Z. oraz zeznania wnioskodawcy, wskazał, że B. G. w okresie od 2 października 1975 roku do 30 czerwca 1977 roku i od 9 marca 1979 roku do 31 grudnia 1998 roku był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku kierowcy. Jeździł samochodami ciężarowymi marki T., S. i S.. Samochodami przewoził beton, konstrukcje stalowe na słupy i inne materiały potrzebne do montażu rozdzielni, słupy i sprzęt. Pracował w delegacjach na terenie całego kraju. B. G. powierzano dodatkowe czynności konwojenta, sporządzania dokumentacji i obsługi powierzonych pojazdów. Praca świadczona była stale, w pełnym wymiarze czasu pracy. Uprawnienia do prowadzenia (...) uzyskał w dniu 6 marca 1975 roku, a samochodów z naczepami w dniu 14 lipca 1978 roku.

Dokonując oceny tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca spełnia warunki do przyznania emerytury wynikające z art. 184 ust. 1 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 Nr 153, poz. 1227 j.t.) oraz w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), t.j. w § 2 ust. 1i § 4 ust. 1.

Sąd podkreślił, że poza sporem w niniejszej sprawie pozostaje fakt ukończenia przez wnioskodawcę wieku emerytalnego – 60 lat i udowodnienia wymaganego 25 letniego okresu zatrudnienia (Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyjął za udowodniony okres 27 lat 5 miesięcy 4 dni). B. G. przystąpił do OFE, złożył jednak wniosek o przekazanie środków na dochody budżetu państwa. Obecnie pobiera zasiłek przedemerytalny.

Sporną kwestią pozostaje ustalenie, czy wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w wykazie A w wymiarze co najmniej 15 lat i czy staż ten osiągnął przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Sąd wskazał, że ze świadectw pracy wystawionych przez Przedsiębiorstwo Budownictwa (...) Sp. z o.o. w W. wynika, iż w okresie od 2 października 1975 roku do 30 czerwca 1977 roku i od 9 marca 1979 roku do 31 grudnia 1998 roku B. G. był zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. Pracodawca wystawił także świadectwa pracy w warunkach szczególnych, z których wynika, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowisku wymienionym w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z 12 sierpnia 1983 roku, w dziale VIII poz. 2 pkt 2 wykazu A.

Sąd podkreślił, że z zeznań wnioskodawcy oraz świadków J. R. i M. Z. wynika, że B. G. był kierowcą samochodów ciężarowych, nie jeździł samochodami dostawczymi ani osobowymi. Zajmował się przewożeniem konstrukcji stalowych na słupy wysokiego napięcia, izolatorów, fundamentów w postaci grzybów. Pracę świadczył w delegacjach na terenie całej Polski. Jeździł samochodami marki S. (...), Kamazem, T., S. wywrotką z przyczepą. Nie pracował na innych stanowiskach.

Według Sądu zeznania powyższe zasługiwały na wiarę albowiem były ze sobą zbieżne, poparte aktami osobowymi ze spornego okresu zatrudnienia. Świadkowie pracowali razem z wnioskodawcą, zatem ich zeznania oparte są na własnych obserwacjach, są obiektywne i stanowią miarodajny dowód w sprawie. W konsekwencji, zdaniem Sądu pierwszej instancji, nie ma wątpliwości, iż B. G. w okresie od 2 października 1975 roku do 30 czerwca 1977 roku (1 rok 8 miesięcy 29 dni) i od 9 marca 1979 roku do 31 grudnia 1998 roku (19 lat 9 miesięcy 22 dni) stale i w pełnym wymiarze czasu był zatrudniony jako kierowca samochodów ciężarowych wskazanym w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) dział VIII poz. 2 – prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych, pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

W ocenie Sądu nie znajduje uzasadnienia zarzut organu rentowego, iż pracodawca w świadectwie pracy w warunkach szczególnych powołał się na błędne zarządzenie resortowe.

Reasumując powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał, że spełnione zostały przesłanki określone w art. 32 w związku z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśl art. 129 ust. 1 ww. ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. Wniosek w sprawie niniejszej wpłynął do organu rentowego 26 czerwca 2012 roku, wiek 60 lat B. G. osiągnął w dniu 28 czerwca 2012 roku, tym samym przesłanki nabycia prawa do emerytury spełnił z dniem 28 czerwca 2012 roku. Z tych względów i w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 kpc Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

Apelację od tego wyroku złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.. Zaskarżają go w części dotyczącej daty przyznania prawa do emerytury zarzucił mu naruszenie przepisów prawa materialnego, t.j. art. 100 ust. 1 w związku z art. 184 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) poprzez przyznanie prawa do emerytury od dnia 28 czerwca 2012 roku, t.j. od dnia ukończenia wieku 60 lat podczas, gdy z akt wynika, że wnioskodawca nie rozwiązał stosunku pracy.

Wskazując na powyższe apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie prawa do emerytury od 1 stycznia 2013 roku, t.j. od daty zmiany art. 184 ustawy polegającej na pominięciu rozwiązania stosunku pracy jako warunku nabycia prawa do emerytury.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje;

Apelacja zasługuje na uwzględnienie albowiem usprawiedliwiony jest podniesiony w niej zarzut naruszenia prawa materialnego. W rozpoznawanej sprawie przedmiotem kontroli Sądu Okręgowego była decyzja organu rentowego odmawiająca B. G. prawa do emerytury z dnia 25 lipca 2012 roku wobec niespełnienia przez niego warunków określonych w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a mianowicie nielegitymowania się na dzień 1 stycznia 1999 roku wymaganym okresem pracy w szczególnych warunkach oraz nierozwiązania stosunku pracy.

Oznacza to, że rzeczą Sądu była ocena prawidłowości zaskarżonej decyzji według stanu faktycznego i prawnego istniejącego na dzień jej wydania. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, zasadą postępowania sądowego, co trafnie zauważa apelujący, jest badanie legalności decyzji na dzień jej wydania. Nie oznacza to jednak, iż wyłączone jest stosowanie art. 316 § 1 k.p.c..W sytuacji bowiem, kiedy jeden z warunków koniecznych dla ustalenia prawa do świadczenia zostanie spełniony po wydaniu decyzji - w trakcie postępowania odwoławczego przed sądem - nie ma przeszkód, aby sąd, stwierdziwszy spełnienie pozostałych przesłanek tego prawa, przyznał świadczenie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 roku, II UK 235/11- LEX nr 1216853).

W takiej sytuacji, prawo do świadczenia zgodnie z zasadą określoną w art. 100 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Odnosząc powyższe wywody do rozpoznawanej sytuacji faktycznej stwierdzić należy, że wnioskodawca nie mógł nabyć prawa do emerytury od dnia 28 czerwca 2012 roku, kiedy to ukończył 60 rok życia, albowiem w tej dacie stosownie do obowiązującego wówczas art. 184 ust. 2 ustawy, jednym z warunków nabycia prawa do spornego świadczenia było rozwiązanie stosunku pracy. Tymczasem jak wynika z treści znajdującego się w aktach rentowych zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z dnia 18 czerwca 2012 roku B. G. nadal pozostawał w zatrudnieniu u J. N.. Stosunku pracy nie rozwiązał także, co trafnie podnosi apelujący, także w dacie zaskarżonego wyroku. Zważywszy jednak na zmianę od dnia 1 stycznia 2013 roku unormowania art. 184 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych polegającą na wyeliminowaniu „rozwiązania stosunku pracy” jako przesłanki nabycia prawa do emerytury, z powyższą datą wnioskodawca spełnił wszystkie wymagane warunki do nabycia przedmiotowego prawa. Z tych względów zaskarżony wyrok podlegał zmianie w sposób wnioskowany w apelacji.

Mając powyższe względy na uwadze i z mocy art. 386 § 1 kpc Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.