IV CZ 14/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 14/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
ze skargi pozwanych
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 października 2006 r.,
w sprawie z powództwa Banku Polska Kasa Opieki Spółki Akcyjnej w W.
Oddziału w L.
przeciwko B. M., W. M. i R. M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia pozwanych
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 września 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 6 września 2011 r. odrzucił skargę B.
M., W. M. i R. M. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
wyrokiem tego Sądu z dnia 25 października 2006 r. w sprawie z powództwa Banku
PKO S.A. o zapłatę solidarnie przez skarżących kwoty 2 113 242,44 zł z odsetkami
ustawowymi. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że skarga
nie została należycie opłacona.
Wszyscy skarżący zostali zwolnieni od opłaty od skargi o wznowienie
postępowania ponad kwotę 700 zł. Przewodniczący zarządzeniem z dnia
16 czerwca 2011 r. wezwał skarżących do uiszczenia po 700 zł tytułem opłaty od
skargi. W dniu 7 lipca 2011 r. przelana została na rachunek Sądu tytułem opłaty od
skargi kwota 700 zł.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, każdy ze skarżących po częściowym
zwolnieniu od opłaty powinien wnieść, zgodnie z art. 4 ust. 1 zdanie drugie ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.
U.2010.90.594 ze zm. – dalej: „u.k.s.c.”), tytułem opłaty kwotę 700 zł. Uiszczając
jedną opłatę w wysokości 700 zł skarżący nie wywiązali się prawidłowo
z obowiązku opłacenia wniesionej skargi o wznowienie postępowania.
W konsekwencji należało skargę na podstawie art. 409 w związku z art. 187 § 1
i art. 1262
k.p.c. odrzucić.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 września 2011 r.
skarżący zakwestionowali zasadność odrzucenia wniesionej przez nich skargi
o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Według art. 4 ust. 1 u.k.s.c., odnoszącego się zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 8
lit.a także do skargi o wznowienie postępowania, pismo wnoszone przez kilka osób
podlega jednej opłacie (zdanie pierwsze); jeżeli jednak przedmiotem sprawy są
roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju oparte na jednakowej podstawie
faktycznej oraz prawnej (współuczestnictwo formalne), każdy współuczestnik
uiszcza opłatę oddzielnie, stosownie do swojego roszczenia lub zobowiązania
(zdanie drugie). To czy skarżący powinni wnieść jedną opłatę, czy też każdy z nich
powinien wnieść odrębną opłatę, zależy zatem od rodzaju występującego między
3
nimi współuczestnictwa: czy ma ono charakter materialny (art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c.),
czy też formalny (art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c.).
Według art. 72 § 1 k.p.c., współuczestnictwo kilku osób po jednej stronie
procesu ma charakter materialny, gdy przedmiot sporu stanowią prawa lub
obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej,
a charakter formalny - gdy przedmiot sporu stanowią roszczenia lub zobowiązania
jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej. W świetle
przytoczonej regulacji, o materialnym lub formalnych charakterze
współuczestnictwa rozstrzyga więc treść żądania pozwu i jego ocena w świetle
właściwych przepisów prawa materialnego.
Skarżący w postępowaniu, wznowienia którego się domagają, mieli – jak
wynika z pozwu i orzeczeń, które zapadły w toku tego postępowania, status
dłużników solidarnych. Status ten zachowali także w postępowaniu wywołanym
wniesieniem skargi o wznowienie postępowania. Przedmiot postępowania
wywołanego wniesieniem skargi o wznowienie jest bowiem ze względu na treść art.
412 § 1 i 2 k.p.c. taki sam, jak postępowania prawomocnie zakończonego, którego
skarga o wznowienie dotyczy (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
26 stycznia 2000 r., III CZ 173/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 144, z dnia 5 grudnia
2001 r., I CZ 163/01, OSNC 2002, nr 9, poz. 115, z dnia 27 stycznia 2005 r., V CZ
171/04, LEX nr 148176).
Według jednolitego stanowiska piśmiennictwa oraz orzecznictwa (por. np.
uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2005 r., III CZP 13/05, OSNC 2006,
nr 3, poz. 46, oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2009 r.,
I CZ 44/09, niepubl.), osoby pozwane w charakterze dłużników solidarnych są
współuczestnikami materialnymi ze względu na łączącą się z solidarnością bierną
wspólność obowiązków dłużników.
W konsekwencji przyjęta przez Sąd Apelacyjny kwalifikacja skarżących jako
współuczestników formalnych była nieprawidłowa. Skarżący, pozwani
w charakterze dłużników solidarnych i prawomocnie zobowiązani do zapłaty
solidarnie zasądzonej kwoty, są współuczestnikami materialnymi, w związku
z czym ma do nich zastosowanie art. 4 ust. 1 zdanie pierwsze u.k.s.c., a nie – jak
błędnie przyjął Sąd Apelacyjny - art. 4 ust. 1 zdanie drugie u.k.s.c.
4
Zaskarżone postanowienie nie byłoby zresztą prawidłowe także wtedy,
gdyby skarżący byli współuczestnikami formalnymi. Jeżeli bowiem w zakreślonym
terminie uiszczona została kwota 700 zł, to Sąd Apelacyjny przyjmując takie
założenie powinien był ustalić, w imieniu którego ze skarżących została ona
wpłacona, i odrzucić skargę jako nieopłaconą tylko względem pozostałych
skarżących.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 6 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
ze skargi pozwanych
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 października 2006 r.,
w sprawie z powództwa Banku Polska Kasa Opieki Spółki Akcyjnej w W.
Oddziału w L.
przeciwko B. M., W. M. i R. M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 czerwca 2012 r.,
zażalenia pozwanych
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 6 września 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 6 września 2011 r. odrzucił skargę B.
M., W. M. i R. M. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
wyrokiem tego Sądu z dnia 25 października 2006 r. w sprawie z powództwa Banku
PKO S.A. o zapłatę solidarnie przez skarżących kwoty 2 113 242,44 zł z odsetkami
ustawowymi. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że skarga
nie została należycie opłacona.
Wszyscy skarżący zostali zwolnieni od opłaty od skargi o wznowienie
postępowania ponad kwotę 700 zł. Przewodniczący zarządzeniem z dnia
16 czerwca 2011 r. wezwał skarżących do uiszczenia po 700 zł tytułem opłaty od
skargi. W dniu 7 lipca 2011 r. przelana została na rachunek Sądu tytułem opłaty od
skargi kwota 700 zł.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, każdy ze skarżących po częściowym
zwolnieniu od opłaty powinien wnieść, zgodnie z art. 4 ust. 1 zdanie drugie ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.
U.2010.90.594 ze zm. – dalej: „u.k.s.c.”), tytułem opłaty kwotę 700 zł. Uiszczając
jedną opłatę w wysokości 700 zł skarżący nie wywiązali się prawidłowo
z obowiązku opłacenia wniesionej skargi o wznowienie postępowania.
W konsekwencji należało skargę na podstawie art. 409 w związku z art. 187 § 1
i art. 1262
k.p.c. odrzucić.
W zażaleniu na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 6 września 2011 r.
skarżący zakwestionowali zasadność odrzucenia wniesionej przez nich skargi
o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Według art. 4 ust. 1 u.k.s.c., odnoszącego się zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 8
lit.a także do skargi o wznowienie postępowania, pismo wnoszone przez kilka osób
podlega jednej opłacie (zdanie pierwsze); jeżeli jednak przedmiotem sprawy są
roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju oparte na jednakowej podstawie
faktycznej oraz prawnej (współuczestnictwo formalne), każdy współuczestnik
uiszcza opłatę oddzielnie, stosownie do swojego roszczenia lub zobowiązania
(zdanie drugie). To czy skarżący powinni wnieść jedną opłatę, czy też każdy z nich
powinien wnieść odrębną opłatę, zależy zatem od rodzaju występującego między
3
nimi współuczestnictwa: czy ma ono charakter materialny (art. 72 § 1 pkt 1 k.p.c.),
czy też formalny (art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c.).
Według art. 72 § 1 k.p.c., współuczestnictwo kilku osób po jednej stronie
procesu ma charakter materialny, gdy przedmiot sporu stanowią prawa lub
obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej,
a charakter formalny - gdy przedmiot sporu stanowią roszczenia lub zobowiązania
jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej. W świetle
przytoczonej regulacji, o materialnym lub formalnych charakterze
współuczestnictwa rozstrzyga więc treść żądania pozwu i jego ocena w świetle
właściwych przepisów prawa materialnego.
Skarżący w postępowaniu, wznowienia którego się domagają, mieli – jak
wynika z pozwu i orzeczeń, które zapadły w toku tego postępowania, status
dłużników solidarnych. Status ten zachowali także w postępowaniu wywołanym
wniesieniem skargi o wznowienie postępowania. Przedmiot postępowania
wywołanego wniesieniem skargi o wznowienie jest bowiem ze względu na treść art.
412 § 1 i 2 k.p.c. taki sam, jak postępowania prawomocnie zakończonego, którego
skarga o wznowienie dotyczy (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia
26 stycznia 2000 r., III CZ 173/99, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 144, z dnia 5 grudnia
2001 r., I CZ 163/01, OSNC 2002, nr 9, poz. 115, z dnia 27 stycznia 2005 r., V CZ
171/04, LEX nr 148176).
Według jednolitego stanowiska piśmiennictwa oraz orzecznictwa (por. np.
uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 kwietnia 2005 r., III CZP 13/05, OSNC 2006,
nr 3, poz. 46, oraz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 września 2009 r.,
I CZ 44/09, niepubl.), osoby pozwane w charakterze dłużników solidarnych są
współuczestnikami materialnymi ze względu na łączącą się z solidarnością bierną
wspólność obowiązków dłużników.
W konsekwencji przyjęta przez Sąd Apelacyjny kwalifikacja skarżących jako
współuczestników formalnych była nieprawidłowa. Skarżący, pozwani
w charakterze dłużników solidarnych i prawomocnie zobowiązani do zapłaty
solidarnie zasądzonej kwoty, są współuczestnikami materialnymi, w związku
z czym ma do nich zastosowanie art. 4 ust. 1 zdanie pierwsze u.k.s.c., a nie – jak
błędnie przyjął Sąd Apelacyjny - art. 4 ust. 1 zdanie drugie u.k.s.c.
4
Zaskarżone postanowienie nie byłoby zresztą prawidłowe także wtedy,
gdyby skarżący byli współuczestnikami formalnymi. Jeżeli bowiem w zakreślonym
terminie uiszczona została kwota 700 zł, to Sąd Apelacyjny przyjmując takie
założenie powinien był ustalić, w imieniu którego ze skarżących została ona
wpłacona, i odrzucić skargę jako nieopłaconą tylko względem pozostałych
skarżących.
Z przedstawionych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w sentencji.