Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KRS 15/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maciej Pacuda
SSN Romualda Spyt
w sprawie z odwołania Ł. M.
od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa Nr … z dnia 10 stycznia 2012 roku w
przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego Sądu Rejonowego w /…/,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 czerwca 2012 r.,
oddala odwołanie.
Uzasadnienie
Referendarz sądowy Ł. M. wniósł odwołanie od uchwały Krajowej Rady
Sądownictwa z dnia 10 stycznia 2012 r., Nr …, podjętej na podstawie art. 3 ust. 1
pkt 2 i art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa
(Dz.U. Nr 126, poz. 714 ze zm.). Zaskarżoną uchwałą postanowiono, że spośród
26 kandydatów, którzy zgłosili się na jedno wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie
2
Rejonowym /…/, o którym obwieścił Minister Sprawiedliwości w Monitorze Polskim
z dnia 1 kwietnia 2011 r., Nr 25, poz. 271, z wnioskiem do Prezydenta RP o
powołanie na to stanowisko należy przestawić asystenta sędziego S. A. G.
W uzasadnieniu Rada stwierdziła, że w dniu 9 stycznia 2012 r. odbył
posiedzenie zespół członków Rady, na którym przygotował stanowisko do
rozpatrzenia i oceny przez Radę wszystkich kandydatów. W głosowaniu jawnym
zespół jednomyślnie (5 głosów „za”) zarekomendował kandydaturę S.A. G.,
uzasadniając szczegółowo jego wybór. Zespół odniósł się szczegółowo także do
kandydatury referendarza sądowego K. A. P., natomiast w odniesieniu do
pozostałych kandydatów stwierdzono, że zostały one szczegółowo rozpatrzone i że
spełniają wymagane kryteria, nie są jednak tak wyróżniające, jak kandydatura S.A.
G. Na posiedzeniu dnia 10 stycznia 2012 r. Rada podzieliła stanowisko zespołu.
W odniesieniu do S.A. G. Rada podniosła, że studia prawnicze na
Uniwersytecie /…/ ukończył w 2004 r. i uzyskał tytuł magistra prawa z wynikiem
bardzo dobrym. Po odbyciu aplikacji sądowej w 2007 r. złożył egzamin sędziowski z
oceną bardzo dobrą. Od 12 listopada 2007 r. jest zatrudniony na stanowisku
asystenta sędziego w Sądzie Apelacyjnym, obowiązki wykonuje w II Wydziale
Karnym. Oceny pracy S.A. G. dokonała sędzia wizytator ds. karnych Sądu
Okręgowego A. R.-T.. W jej ocenie kandydat jest bardzo dobrze przygotowany do
wykonywania pracy na stanowisku sędziego sądu rejonowego. Posiada on
wszechstronną wiedzę w zakresie prawa karnego materialnego, jak i procedury
karnej. Jego projekty orzeczeń są czytelne, spójne, staranne oraz przygotowane z
zachowaniem wszelkich zasad procedury karnej. Nabył on jednocześnie
umiejętności dostrzeżenia istoty zarzutów, właściwej oceny zgromadzonego
materiału dowodowego, logicznego rozumowania oraz podejmowania trafnych i
wyważonych decyzji. W ocenie wizytatora, jest on również, mimo młodego wieku,
bogaty w doświadczenie życiowe. W opinii Wiceprezesa Sądu Apelacyjnego,
Przewodniczącego II Wydziału Karnego oraz sędziów współpracujących z
kandydatem, jego praca zasługuje na bardzo dobrą ocenę. Na tle innych
asystentów kandydat wyróżnia się ugruntowaną wiedzą prawniczą, biegłą
znajomością orzecznictwa i literatury przedmiotu.
3
Kolegium Sądu Okręgowego /…/ na posiedzeniu w dniu 13 czerwca 2011 r.
pozytywnie zaopiniowało kandydaturę S.A. G. na stanowisko sędziego w Sądzie
Rejonowym /…/ przy 7 głosach „za”. Na posiedzeniu Zgromadzenia Przedstawicieli
Sędziów okręgu Sądu Okręgowego w dniu 20 czerwca 2011 r. oddano na tego
kandydata 25 głosów „za”, 38 „przeciw”, przy 9 głosach „nieważnych”.
Minister Sprawiedliwości w opinii z dnia 26 września 2011 r., mając na
uwadze pozytywną ocenę pracy S.A. G., a także to, że spełnione zostały warunki z
art. 65 ust. 3 pkt 2 i ust. 7 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole
Sądownictwa i Prokuratury (Dz.U. Nr 26, poz. 157 ze zm.), powyższą kandydaturę
zaopiniował pozytywnie.
Krajowa Rada Sądownictwa zważyła, że referendarz K. A. P. uzyskała
znaczące poparcie na Kolegium Sądu Okręgowego /…/ (7 głosów „za”, 0 głosów
„przeciw” i 0 głosów „wstrzymujących się”) i Zgromadzeniu Przedstawicieli Sędziów
okręgu Sądu Okręgowego (26 głosów „za”, 33 głosy „przeciw” przy braku głosów
„wstrzymujących się”). Rozważając jej kandydaturę Rada miała na uwadze
doświadczenie zawodowe, pełnione obowiązki zarówno na stanowisku asystenta
sędziego jak i referendarza sądowego, uzyskała ona jednak w porównaniu z S.A.
G. niższe oceny z ukończenia wyższych studiów prawniczych i z egzaminu
sędziowskiego (oceny dobre). Rada zwróciła jednocześnie uwagę na kandydaturę
referendarza M. D.-O., która wyróżnia się wysokim poparciem środowiska
sędziowskiego zarówno na Kolegium Sądu Okręgowego /…/ (7 głosów „za”, 0
głosów „przeciw” i 0 głosów „wstrzymujących się”), jak i podczas Zgromadzenia
Przedstawicieli Sędziów okręgu Sądu Okręgowego (25 głosów „za”, 36 głosów
„przeciw” przy braku głosów „wstrzymujących się”). Rada uznała jednak, że jej
kandydatura ustępuje wobec lepszej kandydatury S.A. G. z uwagi na niższą ocenę
(ocenę dobrą) z egzaminu sędziowskiego.
Następnie, po wymienieniu wszystkich kandydatów, Rada stwierdziła, że są
oni dobrymi kandydatami, a część z nich posiada już stosunkowo długi staż pracy.
Jednak osoby te nie uzyskały jednocześnie wystarczająco wysokiego poparcia
środowiska sędziowskiego, wyróżniającej opinii o pracy, a także bardzo dobrych
ocen z ukończenia studiów i egzaminu kończącego aplikację. W końcowej części
uzasadnienia, także w odniesieniu do wszystkich kandydatów, Rada przedstawiła
4
wyniki głosowania. Uczestnicy niniejszego postępowania uzyskali następujące
wyniki: na kandydaturę S. A. G. oddano 15 głosów „za”, 1 głos „przeciw”, przy 1
głosie „wstrzymującym się”, zaś na kandydaturę Ł. M. nie oddano głosów „za”,
oddano 4 głosy „przeciw”, przy 13 głosach „wstrzymujących się”.
W odwołaniu od tej uchwały Ł. M. zarzucił naruszenie art. 35 ust.2 w związku
z art. 42 ust. 1 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa w związku z art. 57 § 3 i art.
58 § 1-3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz.U. Nr 98 poz. 1070 ze zm.) poprzez przeprowadzenie postępowania w sposób
uniemożliwiający kandydatom weryfikację przebiegu działań Rady i faktu
uwzględnienia (bądź nie) wszystkich ustawowych przesłanek oceny kandydatów,
co mogło skutkować nieuzasadnionym przyjęciem przez Radę, że brak jest
podstaw do przedstawienia Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej kandydatury
odwołującego się, a także nie pozwoliło kandydatom na sprawdzenie prawidłowości
przebiegu głosowań na Kolegium Sędziów i Zgromadzeniu Przedstawicieli
Sędziów. Zdaniem skarżącego istnieje duże prawdopodobieństwo, że wyniki
głosowania Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów są skutkiem nieprzestrzegania
procedury i źle były przygotowane karty do głosowania. Rada nie odniosła się do
tego i nie wyjaśniła, dlaczego uzyskał on 9 głosów nieważnych. W uzasadnieniu
Rada powinna szczegółowo ocenić wszystkich kandydatów, wskazując także w
odniesieniu do każdego z nich, ile głosów uzyskali na Kolegium i Zgromadzeniu
Sędziów, co umożliwiałoby kandydatom weryfikację działań Rady.
W odpowiedzi na odwołanie Krajowa Rada Sądownictwa wniosła o jego
oddalenie. Rada podniosła, że skarżący nie uzyskał wystarczającego poparcia
środowiska sędziowskiego, albowiem Kolegium zaopiniowało jego kandydaturę
negatywnie (1 głos „za” i 6 głosów „przeciw”), a Zgromadzenie udzieliło mu tylko 5
głosów poparcia przy 57 głosach przeciwnych i 10 głosach nieważnych. Oceny
Kolegium i Zgromadzenia nie są wiążące dla Rady, niepodanie wyników
głosowania nad kandydaturą skarżącego nie świadczy o pominięciu przez nią tego
podstawowego kryterium. Rada podjęła zaskarżoną uchwałę po wszechstronnym
rozważeniu wszystkich okoliczności dotyczących wszystkich kandydatów. Rada nie
ma możliwości szczegółowego przedstawienia w uzasadnieniu wszystkich
5
dokumentów znajdujących się w aktach kandydatów. Są one badane przez Radę i
uprzednio przez zespół i stanowią jeden z elementów podejmowania decyzji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Odwołanie jest nieuzasadnione.
Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy o KRS uczestnik postępowania może
odwołać się do Sądu Najwyższego z powodu sprzeczności uchwały Rady z
prawem. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto jednolicie, że ocena
kandydatów należy do Rady, zaś Sąd Najwyższy kontroluje, czy Rada nie
przekroczyła granic swobodnego uznania i czy nie naruszyła reguł postępowania w
stopniu mogącym mieć wpływ na treść zaskarżonej uchwały.
Zarzut naruszenia art. 42 ust. 1 ustawy o KRS przez sporządzenie
uzasadnienia zaskarżonej uchwały w sposób uniemożliwiający poznanie motywów
jej podjęcia, jest nieuzasadniony. Przepis ten stanowi, że uchwały Rady w
sprawach indywidualnych wymagają uzasadnienia. Nie określa on zatem
wymaganej treści uzasadnienia. Trzeba więc kierować się w tym zakresie zdrowym
rozsądkiem mając w szczególności na uwadze jego funkcje i cele. Z punktu
widzenia prawnej ochrony interesów poszczególnych kandydatów trzeba przyjąć,
że Rada nie ma obowiązku szczegółowego opisywania każdego z nich,
wystarczające jest dokładne przedstawienie kandydatów wybranych przez Radę.
Każdy pozostały kandydat zna własną sytuację (oceny egzaminacyjne, wyniki
głosowania w sądzie i opinie), może zatem porównać ją z osiągnięciami
kandydatów wybranych przez Radę. Może więc samodzielnie ocenić, czy
niewybranie go przez Radę było uzasadnione. Dla ochrony interesów tych
kandydatów nie jest konieczne posiadanie szczegółowych informacji dotyczących
innych kandydatów niewybranych przez Radę. Kandydat może bowiem wnieść
odwołanie tylko z zarzutem, że to on został bezpodstawnie pominięty przez Radę, a
nie może skarżyć uchwały zarzucając pominięcie innego kandydata. Nadto, nie ma
podstaw do uznania słuszności tezy, że skoro Rada nie zamieściła w uzasadnieniu
szczegółowej charakterystyki kandydata, to tym samym nie dokonała wnikliwej
analizy jego kandydatury, biorąc przy tym pod uwagę także stanowisko zespołu.
6
Nie przemawiają za tym bowiem ani reguły wnioskowania logicznego, ani żadne
domniemanie faktyczne.
Na omawiany zarzut można patrzeć także z punktu widzenia informacyjno-
edukacyjnej funkcji uzasadnienia. Przedstawienie szczegółowych danych
wszystkich kandydatów umożliwiałoby każdemu – czyli także osobom
nieuczestniczącym w postępowaniu – samodzielną ocenę poszczególnych
kandydatów. Prawomocne uchwały są bowiem zamieszczane w Biuletynie
Informacji Publicznej Krajowej Rady Sądownictwa, a nieprawomocne – na jej
stronie internetowej (§ 24 uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 22 lipca
2011 r. w sprawie szczegółowego trybu działania KRS, M.P. Nr 72, poz. 712).
Zarzut naruszenia art. 42 ust. 1 ustawy o KRS w zakresie odnoszącym się do
niespełnienia przez uzasadnienie funkcji informacyjno-edukacyjnej nie może być
brany pod uwagę jako podstawa uchylenia zaskarżonej uchwały. Do odwołania
uczestnika postępowania od uchwały Rady stosuje się bowiem przepisy o skardze
kasacyjnej (art. 44 ust. 3 ustawy o KRS), te zaś stanowią (art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.),
że podstawą skargi kasacyjnej może być tylko takie naruszenie przepisów
postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik postępowania. Oznacza to,
że nieprzedstawienie w uzasadnieniu uchwały szczegółowej charakterystyki
kandydatów, których Rada postanowiła nie przedstawiać Prezydentowi RP z
wnioskiem o powołanie na stanowisko sędziego, nie narusza art. 42 ust. 1 w
związku z art. 44 ust. 3 ustawy o KRS.
Wskazane z odwołaniu przepisy Prawa o ustroju sądów powszechnych (art.
57 § 3 i art. 58 § 1-3) dotyczą oceny kandydatów na sędziów, wyrażanej w drodze
głosowania przez kolegium i zgromadzenie ogólne sędziów właściwego sądu.
Skarżący zarzuca, że postępowanie przed Radą nie pozwoliło na sprawdzenie
prawidłowości przebiegu głosowań. Kwestia prawidłowości przebiegu głosowania
nie podlega ocenie Sądu Najwyższego, zwłaszcza, że wątpliwości skarżącego nie
są poparte dowodami.
Z względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 39814
k.p.c. w
związku z art. 44 ust. 3 ustawy o KRS.