Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 29/12
POSTANOWIENIE
Dnia 21 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Marian Kocon
SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa „S.” sp. z o.o. w K.
przeciwko Energetyka Cieplna Miasta S. sp. z o.o.
w S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 czerwca 2012 r.,
zażalenia strony powodowej
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 20 stycznia 2012 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił zażalenie powódki
Przedsiębiorstwa „S.” Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. od
postanowienia tego Sądu oddalającego jej wniosek o uzupełnienie wyroku z dnia 2
grudnia 2011 r., przyjmując że jest niedopuszczalne. Z uzasadnienia tego
orzeczenia wynika, że powódka skierowała zażalenie do Sądu Okręgowego, a na
wezwanie do wskazania Sądu, który powinien je rozpoznać podała, że jest nim Sąd
Apelacyjny. Kwestionowane postanowienie wydane zostało przez Sąd drugiej
instancji, a zatem rozpoznane być powinno przez Sąd Najwyższy, co wynika z art.
3941
§ 1 k.p.c. Zażalenie wniesione do niewłaściwego Sądu jest niedopuszczalnym
środkiem odwoławczym.
W zażaleniu Spółka „S.” domagała się uchylenia wymienionego
postanowienia, zarzucając że zażalenie zostało wniesione do właściwego Sądu,
natomiast błędne oznaczenie Sądu właściwego do rozpoznania zażalenia nie może
powodować negatywnych dla strony skutków procesowych, a zatem bezpodstawne
było wzywanie strony do wskazania sądu rewizyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postępowanie przed sądem drugiej instancji, zainicjowane wniesieniem
zażalenia do Sądu Najwyższego ma charakter kontrolny i ograniczone jest do
badania przesłanek dopuszczalności tego środka zaskarżenia. Stosownie do art.
370 w związku z art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c. sąd drugiej instancji odrzuca
zażalenie, które wniesione zostało po upływie przepisanego terminu, nieopłacone
lub z innych przyczyn niedopuszczalne, jak też w przypadku nieuzupełnienia przez
stronę w wyznaczonym terminie braków zażalenia. Za zażalenie niedopuszczalne
z innych przyczyn uznaje się zażalenie wniesione od nieistniejącego orzeczenia
albo przez osobę, która nie ma legitymacji do wniesienia tego środka albo
z naruszeniem przepisów o obowiązkowym zastępowaniu strony przez adwokata
lub radcę prawnego. Motywacja Sądu Okręgowego, zaliczająca określenie
właściwości sądu do przesłanek dopuszczalności środka zaskarżenia nie zasługuje
3
na podzielenie. Wadliwe oznaczenie w zażaleniu sądu właściwego do jego
rozpoznania nie stanowi przeszkody do nadania pismu dalszego biegu
i rozpoznania zażalenia przez sąd właściwy (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 18 stycznia 2008 r., V CZ 131/07, niepubl. i z dnia 28 maja
2008r., II CZ 31/08, niepubl.). Przepis art. 369 §1 k.p.c., mający odpowiednie
zastosowanie w odniesieniu do zażalenia, na podstawie art. 397 § 2 k.p.c.,
w brzmieniu obowiązującym do dnia 2 maja 2012 r., przewiduje obowiązek
wnoszenia zażalenia do sądu, który wydał zaskarżone postanowienie. Podkreślenia
wymaga, że prawidłowo sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika pismo,
stanowiące zażalenie, powinno określać zarówno sąd, do którego jest wnoszone,
jak i sąd właściwy do rozpoznania tego środka, ale niedopełnienie tego ostatniego
wymogu nie stanowi przyczyny niedopuszczalności zażalenia.
Mimo uznania zarzutu żalącego się za uzasadniony, zażalenie podlegało
oddaleniu, ponieważ jest niedopuszczalne. Zaskarżalność postanowień
wydawanych przez sąd drugiej instancji dotyczy tylko tych, które zostały wskazane
w art. 3941
§ 1 i § 2 k.p.c., w brzmieniu obowiązującym do dnia 2 maja 2012 r.
Katalog tych postanowień jest zamknięty. Nie ma podstaw do przyjęcia, że
zaskarżone postanowienie należy do przewidzianych w art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c.
postanowień sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które nie były
przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Jest to bowiem szczególne
unormowanie, które nie podlega rozszerzającej wykładni, a dotyczy wydanych
przez sąd drugiej instancji pozytywnych lub negatywnych orzeczeń, zawierających
rozstrzygnięcie o obowiązku ponoszenia kosztów procesu związanych
z postępowaniem w drugiej instancji. Postanowienie sądu drugiej instancji
oddalające wniosek o uzupełnienie wyroku tego sądu w przedmiocie kosztów
postępowania apelacyjnego nie należy do kategorii postanowień kończących
postępowanie w sprawie, objętych art. 3941
§ 2 k.p.c. Na gruncie tego
unormowania za postanowienia kończące postępowanie w sprawie uznaje się te
orzeczenia, które kończąc postępowanie zainicjowane przez powoda lub
wnioskodawcę w formalnym znaczeniu, rozstrzygają o całości przedmiotu
poddanego pod osąd, przesądzając o prawach lub obowiązkach uczestników
postępowania. Nie kończą natomiast postępowania te orzeczenia, które dotyczą
4
jedynie kwestii wpadkowych lub ubocznych, nawet jeśli orzeczenie sądu drugiej
instancji daną kwestię rozstrzyga w sposób ostateczny. Rozstrzygnięcie o kosztach
procesu nie dotyczy istoty sprawy i ma charakter uboczny w stosunku do
postępowania w sprawie oraz orzeczenia o istocie łączącego uczestników
postępowania stosunku cywilnoprawnego. Zmierza ono do przesądzenia jedynie
o odpowiedzialności w odniesieniu do poniesionych przez uczestników kosztów
postępowania. Wyrazem ubocznego charakteru tego rozstrzygnięcia jest zarówno
przepis art. 351 § 2 i § 3 k.p.c., jak i wprowadzenie do art. 3941
§ 1 k.p.c. punktu 2,
umożliwiającego zaskarżenie postanowienia w przedmiocie kosztów postępowania.
Niedopuszczalność zażalenia z mocy ustawy nie podlega konwalidacji i powoduje
bezwzględną bezskuteczność podjętej czynności procesowej w postaci zaskarżenia
postanowienia. Wobec tego Sąd Najwyższy, dokonując oceny prawidłowości
zaskarżenia postanowienia Sądu Okręgowego z punktu widzenia legalności
i zasadności uznał, że już w obecnym stanie sprawy była sposobność do
stwierdzenia, że o dopuszczalności zażalenia nie mogłyby przekonać ewentualne
dalsze argumenty żalącego się, ponieważ nie mogłyby one wpłynąć na odmienną
interpretację powołanych przepisów.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku
z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie.