III CSK 121/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CSK 121/12
POSTANOWIENIE
Dnia 26 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z wniosku U. K.
przy uczestnictwie D. P., Ł. P. i A. F.
o stwierdzenie nabycia spadku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 czerwca 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawczyni
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 17 listopada 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
2
Wnioskodawczyni U. K. wniosła skargę kasacyjną od postanowienia Sądu
Okręgowego z dnia 17 listopada 2011 r., podnosząc jako okoliczności
uzasadniające przyjęcie jej do rozpoznania potrzebę wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości, a związanych z występowaniem w sprawie
zagadnienia prawnego dotyczącego kwestii „zachowania przez uczestnika
postępowania możliwości powołania okoliczności faktycznych, czy środków
dowodowych we wniosku o zmianę prawomocnego postanowienia o stwierdzenie
nabycia spadku, mimo iż nie zostały one wykryte dopiero po prawomocnym
zakończeniu sprawy spadkowej (art. 679 § 1 k.p.c.), a nadto to, wg jakich
kryteriów, czy okoliczności należy ocenić możliwość ich powołania przez uczestnika
w postępowaniu spadkowym”.
Skarżąca powołała się także na przesłankę przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania w postaci jej oczywistej zasadności wynikającej z naruszenia
przepisów postępowania wskazanych w podstawach skargi poprzez uznanie przez
sąd drugiej instancji apelacji za nieuzasadnioną, mimo nierozpoznania wszystkich
zarzutów apelacyjnych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Jeżeli skarżący
wskazuje jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, to powinien
sformułować to zagadnienie, przytoczyć argumenty prowadzące do niejednolitych
wniosków oraz uzasadnić jego istotny charakter. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że
zagadnienie prawne jest istotne, gdy ma znaczenie dla rozwoju prawa lub
znaczenie precedensowe dla rozstrzygnięcia podobnych spraw. Pojęcie istotności
oznacza bowiem jego doniosłość, która wyraża się rangą zawierającego się w nim
problemu prawnego oraz jego znaczeniem wykraczającym poza potrzeby
rozstrzygnięcia jednostkowej sprawy (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
3
10 grudnia 2003 r., V CZ 123/03, niepubl., z dnia 7 stycznia 2005 r., I CZ 183/04,
niepubl., z dnia 23 października 2002 r., II CK 12/02, niepubl.).
Zagadnienie sformułowane w skardze kasacyjnej nie jest istotne, nie ma
bowiem doniosłego znaczenia dla rozwoju nauki prawa i praktyki orzeczniczej.
W postanowieniu z dnia 4 lutego 2000 r., II CKN 740/98 (nie publ.) Sąd Najwyższy
stwierdził, że przez uczestnictwo w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku
należy rozumieć formalny udział w postępowaniu, a nie stopień aktywności,
bierności, czy nawet całkowitą bezczynność zainteresowanego występującego
w sprawie.
W sprawie nie zachodzi także potrzeba wykładni art. 679 § 1 k.p.c. Sąd
Najwyższy w uchwale z dnia 27 kwietnia 1982 r., III CZP 15/82 (OSNC 1982, nr 8-
9, poz. 118) dostatecznie wyjaśnił, że ten kto był uczestnikiem postępowania o
stwierdzenie nabycia spadku może złożyć wniosek na podstawie powołanego
przepisu w terminie jednego roku od dnia, w którym uzyskał możliwość wskazania
podstawy uzasadniającej dokonanie zmiany postanowienia, jeżeli nie mógł jej
powołać w trakcie postępowania spadkowego.
Należy także zauważyć, że w skardze kasacyjnej wnioskodawczyni zachodzi
sprzeczność argumentacyjna, gdyż powołała się ona także na oczywistą zasadność
skargi jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie jej do rozpoznania, jednak
występowanie tej przesłanki przedsądu jest w zasadzie wyłączone, gdy skarżący
powołuje się na występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego. Istotne
zagadnienie prawne występuje w sytuacji, w której na tle rozpoznawanej sprawy
wyłania się abstrakcyjny problem prawny istotny dla rozwoju judykatury i
jurysprudencji i z tego względu wymagający wypowiedzi Sądu Najwyższego.
Oczywista zasadność skargi kasacyjnej zachodzi natomiast wtedy, gdy w
konkretnej sprawie doszło do oczywistego, rażącego i widocznego „na pierwszy
rzut oka” naruszenia przepisów prawa materialnego lub procesowego, tj. gdy
zarzuty sformułowane w skardze kasacyjnej są zasadne i nie ma potrzeby
rozstrzygać jakichkolwiek, a zawłaszcza istotnych zagadnień prawnych.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 3989
§ 2 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 26 czerwca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jacek Gudowski
w sprawie z wniosku U. K.
przy uczestnictwie D. P., Ł. P. i A. F.
o stwierdzenie nabycia spadku,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 czerwca 2012 r.,
na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawczyni
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 17 listopada 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Uzasadnienie
2
Wnioskodawczyni U. K. wniosła skargę kasacyjną od postanowienia Sądu
Okręgowego z dnia 17 listopada 2011 r., podnosząc jako okoliczności
uzasadniające przyjęcie jej do rozpoznania potrzebę wykładni przepisów prawnych
budzących poważne wątpliwości, a związanych z występowaniem w sprawie
zagadnienia prawnego dotyczącego kwestii „zachowania przez uczestnika
postępowania możliwości powołania okoliczności faktycznych, czy środków
dowodowych we wniosku o zmianę prawomocnego postanowienia o stwierdzenie
nabycia spadku, mimo iż nie zostały one wykryte dopiero po prawomocnym
zakończeniu sprawy spadkowej (art. 679 § 1 k.p.c.), a nadto to, wg jakich
kryteriów, czy okoliczności należy ocenić możliwość ich powołania przez uczestnika
w postępowaniu spadkowym”.
Skarżąca powołała się także na przesłankę przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania w postaci jej oczywistej zasadności wynikającej z naruszenia
przepisów postępowania wskazanych w podstawach skargi poprzez uznanie przez
sąd drugiej instancji apelacji za nieuzasadnioną, mimo nierozpoznania wszystkich
zarzutów apelacyjnych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Jeżeli skarżący
wskazuje jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, to powinien
sformułować to zagadnienie, przytoczyć argumenty prowadzące do niejednolitych
wniosków oraz uzasadnić jego istotny charakter. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że
zagadnienie prawne jest istotne, gdy ma znaczenie dla rozwoju prawa lub
znaczenie precedensowe dla rozstrzygnięcia podobnych spraw. Pojęcie istotności
oznacza bowiem jego doniosłość, która wyraża się rangą zawierającego się w nim
problemu prawnego oraz jego znaczeniem wykraczającym poza potrzeby
rozstrzygnięcia jednostkowej sprawy (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
3
10 grudnia 2003 r., V CZ 123/03, niepubl., z dnia 7 stycznia 2005 r., I CZ 183/04,
niepubl., z dnia 23 października 2002 r., II CK 12/02, niepubl.).
Zagadnienie sformułowane w skardze kasacyjnej nie jest istotne, nie ma
bowiem doniosłego znaczenia dla rozwoju nauki prawa i praktyki orzeczniczej.
W postanowieniu z dnia 4 lutego 2000 r., II CKN 740/98 (nie publ.) Sąd Najwyższy
stwierdził, że przez uczestnictwo w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku
należy rozumieć formalny udział w postępowaniu, a nie stopień aktywności,
bierności, czy nawet całkowitą bezczynność zainteresowanego występującego
w sprawie.
W sprawie nie zachodzi także potrzeba wykładni art. 679 § 1 k.p.c. Sąd
Najwyższy w uchwale z dnia 27 kwietnia 1982 r., III CZP 15/82 (OSNC 1982, nr 8-
9, poz. 118) dostatecznie wyjaśnił, że ten kto był uczestnikiem postępowania o
stwierdzenie nabycia spadku może złożyć wniosek na podstawie powołanego
przepisu w terminie jednego roku od dnia, w którym uzyskał możliwość wskazania
podstawy uzasadniającej dokonanie zmiany postanowienia, jeżeli nie mógł jej
powołać w trakcie postępowania spadkowego.
Należy także zauważyć, że w skardze kasacyjnej wnioskodawczyni zachodzi
sprzeczność argumentacyjna, gdyż powołała się ona także na oczywistą zasadność
skargi jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie jej do rozpoznania, jednak
występowanie tej przesłanki przedsądu jest w zasadzie wyłączone, gdy skarżący
powołuje się na występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego. Istotne
zagadnienie prawne występuje w sytuacji, w której na tle rozpoznawanej sprawy
wyłania się abstrakcyjny problem prawny istotny dla rozwoju judykatury i
jurysprudencji i z tego względu wymagający wypowiedzi Sądu Najwyższego.
Oczywista zasadność skargi kasacyjnej zachodzi natomiast wtedy, gdy w
konkretnej sprawie doszło do oczywistego, rażącego i widocznego „na pierwszy
rzut oka” naruszenia przepisów prawa materialnego lub procesowego, tj. gdy
zarzuty sformułowane w skardze kasacyjnej są zasadne i nie ma potrzeby
rozstrzygać jakichkolwiek, a zawłaszcza istotnych zagadnień prawnych.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji (art. 3989
§ 2 k.p.c.).