Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 74/12
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie ze skargi M. R.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnej ugody
zawartej w dniu 19 listopada 2009 r. przed Sądem Rejonowym w Z.
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko M.R.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 lipca 2012 r.,
zażalenia pozwanej (skarżącej)
na postanowienie Sądu Rejonowego
z dnia 8 grudnia 2011 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy w Z. postanowieniem z dnia 8 grudnia 2011 r. odrzucił
zażalenie M. R. z dnia 23 sierpnia 2011 r. na postanowienie tegoż Sądu z dnia 5
sierpnia 2011 r. w przedmiocie odrzucenia zażalenia na postanowienie z dnia 20
czerwca 2011 r. w przedmiocie odrzucenia skargi o stwierdzenie niegodności z
prawem prawomocnego orzeczenia - wobec nieuzupełnienia w wyznaczonym
terminie braków zażalenia poprzez dołączenie jego odpisu.
Bezsporne jest że M. R. w piśmie procesowym z dnia 29 stycznia 2011 r.
sporządzonym osobiście zgłosiła żądanie „uchylenia i stwierdzenia niezgodności
orzeczenia - ugody sądowej" zawartej w dniu 19 listopada 2009 r. przed Sądem
Rejonowym. Pismo powyższe Sąd zakwalifikował jako skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i postanowieniem z dnia 20
czerwca 2011 r. odrzucił ją w braku zdolności postulacyjnej pozwanej. W zażaleniu
na powyższe postanowienie skarżąca zarzuciła, że „nie zgadza się z zawartą
ugodą" i wnosi o „uznanie skargi i swoich w pełni uzasadnionych roszczeń". W
związku z odrzuceniem zażalenia z powodu nieuzupełnienia braków formalnych
skarżąca zarzuciła, że w terminie złożyła zażalenie z odpisami w wymaganej ilości
ale nie jest w stanie określić co się z nimi stało i złożyła wymagany odpis dla strony
przeciwnej.
Sąd Najwyższy zważył:
Postępowanie ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia jest postępowaniem szczególnym, toczącym się przed
Sądem Najwyższym, nie mieszczącym się w toku postępowania instancyjnego,
co wynika ze szczególnego charakteru tej skargi. Przewidziany w art. 871
§ 1 k.p.c.
przymus adwokacko-radcowski dotyczy każdego postępowania przed Sądem
Najwyższym, w tym podejmowanego przed sądem niższej instancji, a więc także
zainicjowanego skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku i toczącego się w jego ramach postępowania zażaleniowego.
W postępowaniu powyższym obowiązują jednakże ogólne zasady dotyczące
wnoszenia pism procesowych i uzupełniania ich braków formalnych. Nie ulega
wątpliwości, że braki formalne zażalenia, mimo wezwania nie zostały usunięte
3
w zakreślonym terminie. Ich uzupełnienie na etapie postępowania odwoławczego
należy uznać za spóźnione, co skutkuje oddaleniem zażalenia jako pozbawionego
uzasadnionych podstaw na mocy art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. i art.
42412
k.p.c.
Niemniej zauważyć trzeba, że zasadnicze wątpliwości, z uwagi na treść
wniosku i jego uzasadnienie, budzi kwalifikacja punktu 1) pisma M. R. z dnia 29
stycznia 2011 r., wyłączonego z akt sprawy I C …., jako skargi o stwierdzenie
niegodności z prawem prawomocnego orzeczenia i nadanie jej biegu właściwego
dla wskazanego nadzwyczajnego środka procesowego. Pismo powyższe, złożone
w sprawie sygn. akt I C …. o odszkodowanie i zapłatę, zostało zatytułowane jako
„Wniosek dowodowy w sprawie ze stwierdzeniem niezgodności orzeczenia - ugody
sądowej z dnia 19 listopada 2009 r.", w punkcie pierwszym zawierało wniosek o
„uchylenie i stwierdzenie niezgodności orzeczenia - ugody sądowej". W
następstwie ugody, zawartej w sprawie sygn. akt I C …. Sąd Rejonowy w Z.
postanowieniem z dnia 19 listopada 2009 r. uchylił nakaz zapłaty z dnia 29 lipca
2009 r., wydany w postępowaniu nakazowym i umorzył postępowanie. Wskazane
postanowienie nie zostało zaskarżone w toku instancji i jest prawomocne.
Pozwana M. R. działała w powyższej sprawie samodzielnie co, i w braku podjęcia
przez Sąd czynności zmierzających do udzielenia pouczeń co do podejmowanych
przez nią czynności procesowych, mogło lec u podstaw nieadekwatnego
posługiwania się zwrotami języka prawnego w złożonym piśmie procesowym. W
szczególności budzi wątpliwości, czy rzeczywistym zamiarem skarżącej nie było
wniesienie zażalenia na wskazane postanowienie bądź uzasadnienie podstawy
faktycznej i prawnej powództwa wytoczonego przez nią w sprawie sygn. akt I C ….,
skoro jednocześnie powoływała się na częściowe wykonanie ugody i istnienie
wzajemnych roszczeń dotyczących nieruchomości. W załączonych aktach znajduje
się ponadto pismo M. R. z dnia 9 października 2010 r. oznaczone jako
„Oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli" zawartego
we wskazanej ugodzie z powołaniem na wadę oświadczenia woli w postaci błędu.
Okoliczności powyższe nie powinny ujść uwadze Sądu i wymagają wyjaśnienia po
zwrocie akt.
jw