Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 85/12
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lipca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie z powództwa T. B. – G. i M. K.
przeciwko M. S. i M. S.
o wydanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 lipca 2012 r.,
zażalenia powódek
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 28 grudnia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
2
Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 28 grudnia 2011 r. odrzucił skargę
kasacyjną powódek T. B. – G. i M. K. od wyroku Sądu Okręgowego w S. z dnia 21
września 2011 r. jako niedopuszczalną.
W uzasadnieniu wskazał, że przedmiotem żądania powódek w sprawie było
wydanie nieruchomości, zatem wartość przedmiotu sporu, a następnie zaskarżenia
powinna zostać określona zgodnie z zasadami wskazanymi w przepisie art. 232
k.p.c. Skarżące wartość przedmiotu zaskarżenia określiły na kwotę 1500 zł,
co czyni przedmiotową skargę niedopuszczalną. W ocenie Sądu za
dopuszczalnością skargi kasacyjnej nie przemawia także argument dotyczący
rozgraniczenia nieruchomości, gdyż nie było to przedmiotem rozstrzygnięcia,
ponadto sprawy o rozgraniczenie rozpoznawane są w trybie postępowania
nieprocesowego.
W zażaleniu na to postanowienie skarżące zarzuciły naruszenie art. 3982
§ 1
k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że sprawa ma charakter
majątkowy, podczas gdy powództwo oparte jest na art. 36 Prawa geodezyjnego
i kartograficznego, stąd dochodzone roszczenie ma także charakter niemajątkowy;
art. 350 w zw. z art. 391 §1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie,
że zaistniała oczywista omyłka pisarska w treści komparycji wyroku sądu drugiej
instancji uzasadniająca jej sprostowanie. W konkluzji wniosły o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w całości i rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest zasadne.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że przedmiotowa sprawa dotyczyła
wydania przez pozwanych terenu położonego na styku działek nr 435 i 436
i rozgraniczenia tych nieruchomości. Jakkolwiek pierwotne żądanie powódki
oznaczyły wprost jako „o wydanie” to wskazywały na związaną z tym
konieczność rozgraniczenia z uwagi na spór co do przebiegu granicy. W wyroku
zaocznym Sądu pierwszej instancji przedmiot sprawy został oznaczony jako
„o wydanie i rozgraniczenie”, podobnie w wyroku Sądu Okręgowego, z nieznanych
3
przyczyn z urzędu sprostowanego na „o wydanie”. W uzasadnieniach wyroków
sądów obu instancji wskazywano, że istota sporu dotyczy przebiegu granic, a
dalsze kwestie mają charakter pochodny. Powódki wywodziły żądanie z art. 222 § 1
k.c. i art. 36 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.
U. Nr 193, poz. 1287), stanowiącego, że sąd, przed którym toczy się sprawa o
własność lub o wydanie nieruchomości albo jej części, jest właściwy również do
przeprowadzenia rozgraniczenia, jeżeli ustalenie przebiegu granic jest potrzebne
do rozstrzygnięcia rozpatrywanej sprawy. W tym wypadku sąd w orzeczeniu
zamieszcza również rozstrzygnięcie o rozgraniczeniu nieruchomości.
W orzecznictwie sądowym wcześniej doszło do rozbieżności co do
dopuszczalności wniesienia skargi kasacyjnej (kasacji) w sprawach, w których
rozpoznawano roszczenie windykacyjne i połączone z nim żądanie rozgraniczenia.
Za pomocniczym charakterem tego ostatniego i w konsekwencji uzależnieniem
dopuszczalności od wartości przedmiotu zaskarżenia opowiedział się Sąd
Najwyższy m.in. w postanowieniu z dnia 26 lipca 2000 r., I CZ 73/00, nie publ.,
postanowieniu z dnia 20 listopada 2001 r., III CZ 119/01, nie publ.
Obecnie dominuje jednak pogląd odmienny (por. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 28 stycznia 2009 r., IV CNP 114/08, postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 22 maja 2002 r., II CZ 147/01, nie publ. CZ 73/00, nie publ., postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2002 r., II CZ 147/01, nie publ.), za którym
opowiada się Sąd Najwyższy rozpoznający przedmiotowe zażalenie. Zgodzić się
należy ze skarżącymi, że jakkolwiek orzeczenia te odnoszą się do spraw, w których
doszło do rozgraniczenia, pogląd w nich wyrażony zachowuje w sprawach,
w których Sąd wydał rozstrzygnięcia o charakterze negatywnym.
Z tych względów na podstawie art. 39815
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
orzeczono jak w postanowieniu.
jw