Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 211/12
POSTANOWIENIE
Dnia 29 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy (przewodniczący)
SSN Rafał Malarski (sprawozdawca)
SSN Dariusz Świecki
Protokolant Monika Sieczko
w sprawie A. P.
skazanego z art. 280 § 2 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
w dniu 29 sierpnia 2012 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od postanowienia Sądu Rejonowego
z dnia 16 stycznia 2012 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Okręgowego z 5 października 2009 r., zmienionym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z 16 grudnia 2009 r., A. P. skazany został za
popełnienie rozboju kwalifikowanego z art. 280 § 2 k.k. na karę 2 lat pozbawienia
wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 4 lat, w
którym oddano go pod dozór kuratora sądowego. Wobec popełnienia przez
skazanego w okresie próby podobnego przestępstwa umyślnego, za które
orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności, pojawiła się potrzeba
zarządzenia wykonania zawieszonej wcześniej kary.
Sąd Rejonowy, postanowieniem z 16 stycznia 2012 r., zarządził – na
podstawie art. 75 § 1 k.k. – wykonanie orzeczonej w sprawie kary 2 lat pozbawienia
wolności. Postanowienie to nie zostało zaskarżone i uprawomocniło się w dniu 28
stycznia 2012 r.
Kasację od wymienionego postanowienia w całości na korzyść skazanego
złożył, w trybie art. 521 § 1 k.p.k., Prokurator Generalny. Zarzucając rażące
naruszenie art. 3 § 1 k.k.w. w zw. z art. 178 § 1 k.k.w. poprzez wydanie przez Sąd
Rejonowy postanowienia o zarządzeniu wykonania kary pozbawienia wolności,
podczas gdy właściwym do jego wydania był Sąd Okręgowy, co stanowi
bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 4 k.p.k., wniósł o
uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu
do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja zasługiwała na uwzględnienie w całości na posiedzeniu bez udziału
stron z racji swej oczywistej zasadności (art. 535 § 5 k.p.k.).
Według treści obowiązującego do dnia 1 stycznia 2012 r. art. 178 § 1 k.k.w.,
w sprawie zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary w stosunku do
osoby skazanej przez sąd powszechny pozostającej pod dozorem właściwy był sąd
rejonowy, w którego okręgu dozór był lub miał być wykonywany. Rozwiązania tego
w znowelizowanym art. 178 § 1 k.k., który z mocy ustawy z 16 września 2011 r. (Dz.
U. Nr 240, poz. 1431) wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2012 r., nie powtórzono.
Oznacza to, że od tej daty kwestię właściwości funkcjonalnej sądu w zakresie
orzekania w przedmiocie wykonania orzeczeń i warunkowego zawieszenia
wykonania kary określa art. 3 § 1 k.k.w., statuujący zasadę, że sąd, który wydał
orzeczenie w pierwszej instancji, jest właściwy również w postępowaniu
dotyczącym wykonania tego orzeczenia.
Jakkolwiek nowela z 16 września 2011 r. nie zawiera przepisów
intertemporalnych normujących postępowania wykonawcze w sprawach będących
w toku i niezakończonych do 1 stycznia 2012 r., to jednak w oparciu o treść art. 10
ust. 1 tej noweli („Przepisu w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się
również przy wykonywaniu orzeczeń, które stały się wykonalne przed dniem jej
wejścia w życie”) wolno przyjąć, że ustawodawca wskazał tu na zasadę, według
której nowe prawo karne wykonawcze, regulujące ostatnią fazę postępowania
karnego sensu largo, „chwyta w locie” sprawy będące w toku w chwili jego wejścia
w życie. Ten punkt widzenia znajduje silne wsparcie w treści art. 10 ust. 2 noweli,
przewidującym wyjątek od reguły stosowania ustawy nowej; przepis ten mówi, że w
sprawach zakończonych prawomocnym orzeczeniem, w których grzywna,
należności sądowe lub pieniężna kara porządkowa nie zostały wykonane, do
wykonania orzeczenia w tym zakresie stosuje się przepisy dotychczasowe.
W podsumowaniu należało zatem stwierdzić: zgodnie z art. 3 § 1 k.k.w.,
regulującym właściwość funkcjonalną sądu w toku wykonania kary, w
sprawach zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary wobec
skazanego pozostającego pod dozorem właściwy jest od dnia 1 stycznia 2012
r. sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji, a więc zależnie od
właściwości rzeczowej sąd rejonowy lub sąd okręgowy; naruszenie tej reguły,
polegające na rozpoznaniu sprawy w tej kwestii przez sąd rejonowy, mimo że
właściwym był sąd okręgowy, stanowi uchybienie przewidziane w art. 439 § 1
pkt 4 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.
Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, trzeba odnotować: skoro w
pierwszej instancji wyrok w stosunku do A. P. wydał Sąd Okręgowy, to i ten sąd był
w dniu 16 stycznia 2012 r. właściwy funkcjonalnie do orzekania w przedmiocie
zarządzenia wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności. Fakt
pozostawania skazanego pod dozorem nie miał już w tym czasie tu nic do rzeczy.
W tych warunkach, wobec zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej
określonej w art. 439 § 1 pkt 4 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w., Sąd Najwyższy orzekł
jak w dyspozytywnej części postanowienia (art. 537 § 2 k.p.k.).