Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 70/12
POSTANOWIENIE
Dnia 27 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
w sprawie z powództwa S. J.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego i Dyrektorowi Zakładu
Karnego
o ochronę dóbr osobistych i o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 27 września 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie o kosztach zawarte
w wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 kwietnia 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację
powoda S. J. od wyroku Sądu pierwszej instancji oddalającego powództwo
przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego i Dyrektorowi Zakładu
Karnego o ochronę dóbr osobistych i zadośćuczynienie w kwocie 80 000 zł za
naruszenie dóbr osobistych powoda przez nie zapewnienie mu w czasie
siedmiomiesięcznego pobytu w zakładzie karnym możliwości odbywania spacerów
wyłącznie z osobami niepalącymi papierosów oraz nie zapewnienie poparcia
wniosku powoda o przerwę w karze z uwagi na stan zdrowia. Sąd Apelacyjny
zasądził też od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 2 970 zł tytułem zwrotu
kosztów postępowania apelacyjnego na podstawie art. 98 w zw. z art. 108 § 1 i art.
391 § 1 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
apelacyjnego powód zarzucił naruszenie art. 102 k.p.c. przez niezastosowanie,
mimo jego trudnej sytuacji materialnej i życiowej, która stała się podstawą
zwolnienia go od kosztów sądowych i nie obciążenia kosztami postępowania przed
Sądem pierwszej instancji, który zastosował art. 102 k.p.c.
Wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i nieobciążenie go kosztami
postępowania apelacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył. co następuje:
Przepis art. 102 k.p.c. przewiduje wyjątek od zasady odpowiedzialności
strony przegrywającej sprawę za koszty procesu należne przeciwnikowi (art. 98 § 1
k.p.c.) i jako wyjątkowy podlega wykładni ścisłej. Jak wielokrotnie wskazywał Sąd
Najwyższy, przepis ten nie konkretyzuje „wypadków szczególnie uzasadnionych”,
pozwalających na nie obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu, a zatem
ich kwalifikacja należy do sądu, który ma swobodę oceny w tym przedmiocie
i, uwzględniając całokształt okoliczności sprawy, zarówno podmiotowych
jak i przedmiotowych, powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości
(porównaj między innymi postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia
2007 r. I CZ 110/07, z dnia 11 lutego 2010 r. I CZ 112/09 i z dnia 27 maja 2010 r.
II PK 359/09, niepubl.).
3
Wiek strony, jak również fakt, że została ona zwolniona od kosztów
sądowych, nie prowadzą automatycznie do oceny, iż zachodzi „wypadek
szczególnie uzasadniony” w rozumieniu art. 102 k.p.c. (porównaj między innymi
postanowienia Sądu Najwyższego 27 stycznia 2010 r. II CZ 88/09 i z dnia
27 stycznia 2010 r., niepubl.). Okoliczności przedmiotowe sprawy mogą bowiem nie
uzasadniać odstąpienia od obciążenia strony przegrywającej kosztami procesu.
W rozpoznawanej sprawie brak jakichkolwiek wyjątkowych okoliczności
przedmiotowych, pozwalających na uznanie, że zachodzi „wypadek szczególnie
uzasadniony”. Także obecna sytuacja osobista i majątkowa powoda nie uzasadnia
takiej oceny, a jak wskazano wyżej, sam fakt, że został on w chwili wszczęcia
postępowania zwolniony od kosztów sądowych, przede wszystkim z uwagi na pobyt
wówczas w zakładzie karnym, nie wystarcza do uznania, iż zachodzą przesłanki
art. 102 k.p.c. do nieobciążania go kosztami procesu, które poniosła strona
pozwana, wygrywająca sprawę.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw.
z art. 3942
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie.

III CZ 70/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia