Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KZ 77/12
POSTANOWIENIE
Dnia 9 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski
w sprawie W. N.
skazanego z art. 190 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 9 października 2012 r.,
zażalenia skazanego
..........................................................................................................................
na zarządzenie z-cy przewodniczącego Wydziału Karnego Odwoławczego Sądu
Okręgowego
z dnia 10 lipca 2012 r.,
p o s t a n o w i :ł
utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie .
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 10 lipca 2012 r., w sprawie sygn. /…/ sędzia Wydziału
Karnego Odwoławczego Sądu Okręgowego odmówił przyjęcia kasacji skazanego
W. N. wobec braku uzupełnienia braku formalnego tego pisma w postaci
sporządzenia i podpisania go przez adwokata.
Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył zażaleniem sporządzonym osobiście
skazany W. N., wskazując na brak udzielenia mu głosu w toku rozprawy
apelacyjnej oraz kwestionując rozstrzygnięcia sądów orzekających w przedmiocie
przypisania mu czynów o znamionach określonych w art. 190 § 1 k.k. i w art. 216 §
1 k.k. Jednocześnie skarżący powołał się na błędne pouczenie go o podmiotach
uprawnionych do sporządzenia i podpisania kasacji. W konkluzji zażalenia, jego
2
autor zawarł postulat skierowany wprost do Sądu Najwyższego o „wnikliwe
zbadanie /…/ sprawy”, w której został niewinnie skazany.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Zażalenie skazanego W. N. nie okazało się zasadne, a zawarty w nim
wniosek – nie mógł zostać uwzględniony. Podstawy merytoryczne i warunki
formalne obowiązujące przy sporządzeniu i wnoszeniu kasacji są określone w
ustawie procesowej i ich przestrzeganie jest obowiązkiem wszystkich organów.
Przepisy rozdziału 55 Kodeksu postępowania karnego precyzują zasady procedury
kasacyjnej i ograniczenia przedmiotowo-podmiotowe w odniesieniu do tego
nadzwyczajnego środka zaskarżenia funkcjonujące na gruncie spraw karnych.
Jednym z takich wymagań formalnych jest obowiązek sporządzenia kasacji przez
adwokata, co w tej sprawie nie nastąpiło. Właśnie z uwagi na obowiązujący
przymus adwokacki oraz konieczność sprecyzowania konkretnych prawnych
zarzutów stawionych kwestionowanemu rozstrzygnięciu, bądź sposobowi
procedowania przy jego podejmowaniu, nie jest możliwe zrealizowanie postulatu
niejako globalnego zbadania sprawy, zamieszczonego przez skarżącego w
zażaleniu. Sąd Najwyższy może bowiem poddać kontroli kasacyjnej jedynie takie
sprawy, w których skarga została sporządzona i podpisana przez uprawnione
podmioty wymienione w art. 521 k.p.k., a także w art. 520 § 1 k.p.k. – ale w tym
ostatnim wypadku – z ograniczeniami wynikającymi z treści art. 526 § 2 k.p.k.
Skoro zatem w tej sprawie obowiązek sporządzenia i podpisania
nadzwyczajnego środka zaskarżenia przez adwokata nie został spełniony, to
ustawową konsekwencją takiego stanu rzeczy, było utrzymanie w mocy
zaskarżonego zarządzenia.
Natomiast skarżący ma niewątpliwie rację krytycznie oceniając dość
powierzchowny sposób traktowania prowadzonej z nim korespondencji oraz brak
precyzji udzielanych mu pouczeń. Istotnie, bezpodstawnie przyjęto, że nadesłane
przez skazanego pismo zostało złożone w administracji zakładu karnego, skoro nie
było podstaw do takiego ustalenia. Jednak powyższa usterka nie pozbawiła
skarżącego przysługujących mu uprawnień procesowych. Podobnie rzecz się miała
z pouczeniem o możliwości sporządzenia i wniesienia kasacji przez adwokata i
radcę prawnego. Treść tej informacji odpowiada regulacji zawartej w art. 526 § 2 in
fine k.p.k., gdzie jako uprawnionych do sporządzenia i podpisania nadzwyczajnego
środka zaskarżenia wymieniono „obrońcę lub pełnomocnika będącego adwokatem
3
albo radcą prawnym”. Unormowanie powyższe należy jednak odczytywać w
powiązaniu z art. 88 k.p.k. i oznacza ono, że radca prawny może sporządzić i
podpisać kasację w sytuacji, gdy jest reprezentantem prawnym innej niż oskarżony
strony procesowej i to mającej dodatkowo szczególne cechy, jak np. instytucji
państwowej, samorządowej lub społecznej, jednostek organizacyjnych nie
mających osobowości prawnej, podmiotów gospodarczych, ale tylko w zakresie
roszczeń majątkowych. W odniesieniu do osób fizycznych będących w procesie
karnym oskarżonymi lub skazanymi – wspomniany przymus oznacza konieczność
korzystania z pomocy obrońcy będącego adwokatem. Zatem, rzeczywiście
pouczenie udzielone początkowo skazanemu było do pewnego stopnia mylące,
skoro wymieniało radcę prawnego, jako uprawnionego do sporządzenia kasacji w
tej sprawie, chociaż w odniesieniu do skazanego W. N. taka możliwość nie istniała.
Usterka ta nie wywołała jednak negatywnych skutków procesowych albowiem
udzielając ponownego pouczenia – tym razem już dostosowanego do sytuacji
procesowej skazanego W. N. – przyjęto, że termin zakreślony do uzupełnienia
braku formalnego będzie liczony od początku, tj. od daty doręczenia prawidłowego
pouczenia. Ostatecznie zatem, pomimo dość chaotycznego działania Sądu
Okręgowego, nie doszło do ograniczenia uprawnień procesowych skazanego
zmierzających do uruchomienia postępowania kasacyjnego.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.