Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 51/12
POSTANOWIENIE
Dnia 21 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa R. P.
przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Rejonowego w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 21 listopada 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 16 stycznia 2012 r., ,
odrzuca zażalenie w części dotyczącej rozstrzygnięcia
w punkcie 1 (pierwszym) zaskarżonego postanowienia,
a w pozostałym zakresie oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 16 stycznia 2012 r. Sąd Apelacyjny oddalił wniosek
powoda o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o
kosztach procesu zawarte w punkcie 3 wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 4
października 2011 r. oraz odrzucił zażalenie na to postanowienie. W uzasadnieniu
wskazał, że powód nie uprawdopodobnił, aby zaistniały okoliczności uzasadniające
wniosek o przywrócenie terminu, a konsekwencją oddalenia tego wniosku jest
odrzucenie zażalenia na postanowienie o kosztach procesu, jako spóźnionego, bo
wniesionego po upływie terminu tygodniowego, który upłynął w dniu 12 listopada
2011 r., tj. w sobotę, która nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy.
W zażaleniu na powyższe postanowienie powód zarzucił obrazę art. 169 § 2
k.p.c., art. 370 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. poprzez uznanie, że przedstawione
we wniosku okoliczności nie uprawdopodobniają przywrócenia terminu do
wniesienia zażalenia, powodujące w konsekwencji jego odrzucenie.
W konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia. W uzasadnieniu
zażalenia pełnomocnik powoda nie zgodził się z zapatrywaniem Sądu
Apelacyjnego, iż twierdzenie o okolicznościach uchybienia terminu nie zostało
„niczym poparte”, a w konsekwencji że nie uprawdopodobnił, aby zaistniały
okoliczności uzasadniające wniosek o przywrócenie terminu. Podkreślił, że we
wniosku podał okoliczności, które uniemożliwiły nadanie przesyłki z zażaleniem
w sobotę 12 listopada 2011 r., a mianowicie, to, że w dniu poprzedzającym ten
dzień miało miejsce święto państwowe oraz to, że najbliższy urząd pocztowy był
dzień później nieczynny, co jest powszechną praktyką w przypadku tzw. „długich
weekendów”.
Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa w odpowiedzi na zażalenie wniosła
o jego oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Na wstępie należy wskazać, że postanowienie oddalające wniosek
o przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej nie podlega zażaleniu
do Sądu Najwyższego i może być objęte kontrolą jedynie na podstawie art. 380
3
k.p.c. (zob. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2006 r., I CZ
53/06, niepubl. i postanowienia w, postanowienie z dnia 29 kwietnia 2011 r., I CZ
29/11, niepubl.). Warunkiem kontroli przez Sąd Najwyższy niezaskarżalnego
zażaleniem postanowienia w trybie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c. jest zamieszczenie w środku zaskarżenia (zażaleniu) stosownego
wniosku oraz podniesienie stosownego zarzutu procesowego, a w przypadku
środków zaskarżenia wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników wniosek
ten winien być jednoznacznie i w sposób niebudzący wątpliwości sformułowany.
Skarżący, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, takiego wniosku
w zażaleniu nie zawarł, jak również nie sformułował stosownego zarzutu.
W związku z powyższym niedopuszczalna była sama kontrola naruszenia art. 169
§ 2 k.p.c., bez kontroli art. 168 k.p.c. w związku z art. 380 k.p.c. w zw. z art. 39821
k.p.c. i art. 3941
§ 3 k.p.c. Zażalenie w tej części podlegało zatem odrzuceniu.
Nawet jednak gdyby uznać, że wobec skierowania zarzutu i argumentacji
wyłącznie przeciwko rozstrzygnięciu w zakresie wniosku o przywrócenie terminu,
zażalenie zawiera domniemany wniosek o dokonanie kontroli w tym zakresie,
to brak jest podstaw do zakwestionowania stanowiska Sądu Apelacyjnego.
Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c., przywrócenie terminu do dokonania spóźnionej
czynności procesowej może nastąpić wówczas, jeżeli strona nie dokonała
w terminie czynności procesowej bez swojej winy. Miernik staranności
w dokonywaniu czynności procesowych należy oceniać przy przyjęciu standardu
dołożenia należytej staranności człowieka przejawiającego dbałość o swoje własne
życiowo ważne sprawy. Brak winy w dokonaniu czynności procesowej w terminie
będzie zachodził bowiem wówczas, gdy jej dokonaniu w terminie przeszkodziła
okoliczność, której, w danych okolicznościach, nie można było przezwyciężyć przy
zachowaniu zwykłej staranności wymaganej od strony należycie dbającej o swoje
interesy lub jej pełnomocnika przy dokonywaniu tego rodzaju czynności
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 14 stycznia 1972 r., III CRN 448/71,
OSP 1972, nr 7, poz. 14, z dnia 10 stycznia 2007 r., I CZ 108/06, Lex nr 258547).
Podzielić należy ocenę, że pełnomocnik powoda nie dochował staranności
wymaganej od profesjonalnych pełnomocników przy sporządzaniu i wnoszeniu
4
zażalenia. Nie usprawiedliwia spóźnionego wniesienia zażalenia okoliczność,
że w miejscowości zamieszkania pełnomocnika powoda brak placówki pocztowej,
a jedyna poczta w gminie T. w dniu 12 listopada 2011 r. była nieczynna z powodu
długiego weekendu. Profesjonalny pełnomocnik, planując wniesienie zażalenia,
czy dokonanie innej czynności procesowej, musi bowiem uwzględnić, kierując się
zwykłym doświadczeniem życiowym, że w okresie biegu terminu mogą nastąpić
czasowe przeszkody - związane przykładowo z tym, że niektóre placówki pocztowe
mogą być nieczynne z uwagi na tzw. „długie weekendy”– co może utrudnić mu
sporządzenie i wniesienie zażalenia w ostatnim dniu terminu. Dodatkowo
okoliczność, że kancelaria pełnomocnika powoda jest nieczynna w sobotę,
oznacza, że nie mógł on wykluczyć pojawienia się tego rodzaju przeszkody w
okresie biegu terminu do wniesienia zażalenia. Powyższe prowadzi do wniosku, że
niezachowanie terminu do wniesienia apelacji nastąpiło z przyczyn zawinionych
przez pełnomocnika powoda.
W konsekwencji nie można uznać, że zażalenie zostało wniesione
w terminie, wobec czego jego odrzucenie przez Sąd Apelacyjny było prawidłowe.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.
jw