IV CZ 161/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-03-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I CK 329/05 I CZ 19/10 III CK 371/05 III CZ 39/10 III CZ 78/11 III CZ 91/00 V CSK 529/11 I CKN 1098/97 I CKN 57/97 I CKN 88/96 II CKN 699/98 III CZP 79/71 IV CR 1/56
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 161/12
POSTANOWIENIE
Dnia 14 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Z. R. – J.
przy uczestnictwie Z. N., i innych
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 grudnia 2012 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 6 czerwca 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Wnioskodawczyni zaskarżyła apelacją w całości postanowienie Sądu
Rejonowego z dnia 12 stycznia 2012 r., rozgraniczające:
2
1) działkę nr 260/2, stanowiącą własność wnioskodawczyni, z działką nr
260/1, stanowiącą współwłasność uczestników M. i J. małżonków P. oraz B. S.,
2) działki nr 256 i 260/1, stanowiące współwłasność wymienionych
uczestników, z działką nr 255/1, stanowiącą własność R. W.,
3) działkę nr 259, stanowiącą własność wnioskodawczyni, z działką nr 258/6,
stanowiącą własność uczestnika M. N.
Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy odrzucił na
podstawie art. 373 w związku z 370 i 13 § 2 k.p.c. apelację wnioskodawczyni
w części dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości stanowiących działki nr 256
i 260/1 z nieruchomością stanowiącą działkę nr 255/1. W ocenie Sądu
Okręgowego wnioskodawczyni nie miała w zaskarżeniu postanowienia Sądu
Rejonowego w tej części interesu prawnego w rozumieniu art. 510 k.p.c.
Sąd Okręgowy nie podzielił poglądu wnioskodawczyni, że do prawidłowego
rozgraniczenia nieruchomości stanowiących jej własność konieczne jest
uwzględnienie granic działek nr 256 i 260/1 z działką nr 255/1. Ustalenie tej granicy
nie rzutuje bowiem - nawet gdyby było nieprawidłowe - na przebieg granic
nieruchomości stanowiących własność wnioskodawczyni. Rozgraniczenie działki nr
260/2, należącej do wnioskodawczyni, z działką nr 260/1, nie jest zależne od
przebiegu północnej granicy działki nr 260/1 i mogłoby nastąpić w sposób
oczekiwany przez wnioskodawczynię, jeśliby tylko to uzasadniały wyniki
postępowania. Celem postępowania rozgraniczeniowego nie jest wyznaczenie
granic nieruchomości tak, aby w wyniku tego postępowania nieruchomości uzyskały
określoną powierzchnię lub wymiary. Nie chodzi też w tym postępowaniu
o wyznaczenie wszystkich granic nieruchomości, a tylko tych, które stały się spore
i zostały objęte wnioskiem o rozgraniczenie.
W zażaleniu wnioskodawczyni zarzuciła Sądowi Okręgowemu, że błędnie
przyjął, iż nie ma ona interesu prawnego w rozgraniczeniu działek nr 256 i 260/1
z działką nr 255/1. Jej interes prawny w rozgraniczeniu tych działek wynika stąd,
że działka nr 260/1 powstała na skutek podziału działki nr 260. W związku z tym
konieczne jest prawidłowe rozgraniczenie działki nr 260/1 z wszystkimi sąsiednimi
działkami, także tymi, które nie stanowią własności wnioskodawczyni. Ustalenie
granic działek nr 256 i 260/1 z działką nr 255/1 mogło być nieprawidłowe i jako takie
3
oddziaływać negatywnie na prawidłowość granicy jej nieruchomości. Podniosła też,
że była uczestnikiem postępowania administracyjnego o rozgraniczenie działki nr
260/2 oraz działek 260/1, 256 i 255/1.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie zarysowała się rozbieżność poglądów co do tego, czy
interes prawny uczestnika postępowania nieprocesowego (uczestnika tego
postępowania w szerokim znaczeniu, czyli obejmującym także wnioskodawcę) we
wniesieniu apelacji (środka zaskarżenia) jest przesłanką dopuszczalności apelacji
(środka zaskarżenia) , czy jej (jego) zasadności.
W niektórych orzeczeniach interes prawny uczestnika postępowania
nieprocesowego we wniesieniu apelacji (środka zaskarżenia) jest uznawany za
przesłankę zasadności apelacji (środka zaskarżenia). W jego braku powinno zatem
– zgodnie z tym stanowiskiem – nastąpić oddalenie apelacji (por. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia: 16 grudnia 1971 r., III CZP 79/71; 27 maja 1997 r., I CKN
88/96; 17 grudnia 1998 r., II CKN 699/98; 15 kwietnia 1999, I CKN 1098/97;
16 listopada 2000 r., III CZ 91/00; 21 czerwca 2006 r., I CK 329/05; 4 stycznia
2012 r., III CZ 78/11).
Przeważa jednak w orzecznictwie pogląd uznający interes prawny
uczestnika postępowania nieprocesowego we wniesieniu apelacji (środka
zaskarżenia) za – tak jak przyjął Sąd Okręgowy w zaskarżonym postanowieniu -
przesłankę dopuszczalności apelacji (środka zaskarżenia). Zgodnie z tym
poglądem, istnienie interesu prawnego uczestnika we wniesieniu apelacji powinno
być więc badane już na etapie oceny dopuszczalności apelacji, a stwierdzenie
braku tego interesu - uzasadniać odrzucenie apelacji (por. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia: 8 kwietnia 1997 r., I CKN 57/97; 13 października 2006 r.,
III CK 371/05 i cytowane w nim wcześniejsze orzecznictwo; 25 czerwca 2009 r.,
III CZP 2009 r.; 19 maja 2010 r., I CZ 19/10; 14 października 2010 r. III CZ 39/10;
7 września 2012 r., V CSK 529/11).
Należy podzielić zapatrywanie Sądu Okręgowego, że rozgraniczenie
nieruchomości stanowiących działki nr 256 i 260/1 oraz nr 255/1 w żaden sposób
nie oddziaływa na przebieg granicy należącej do wnioskodawczyni nieruchomości
stanowiącej działkę nr 260/2. Co do przebiegu granicy pomiędzy nieruchomościami
4
stanowiącymi działki nr 260/1, nr 256 i nr 255/1 nie było nawet sporu między
właścicielami tych nieruchomości. W konsekwencji za trafną należy uznać ocenę
zawartą w zaskarżonym postanowieniu o braku interesu prawnego
wnioskodawczyni we wniesieniu apelacji w części dotyczącej rozgraniczenia
nieruchomości stanowiących działki nr 256 i 260/1 z nieruchomością stanowiącą
działkę nr 255/1. Oceny tej nie podważa uznanie wnioskodawczyni za uczestnika
postępowania administracyjnego o rozgraniczenie działki nr 260/2 z działkami nr
260/1, nr 256, nr 256 i nr 255/1 w postanowieniu Burmistrza K. z dnia 11 stycznia
2008 r. o przekazaniu sprawy o rozgraniczenie sądowi. Przekazanie sprawy o
rozgraniczenie przez organ administracyjny sądowi spełnia funkcję wniosku
wszczynającego postępowanie nieprocesowe (por. orzeczenie Sądu Najwyższego
z dnia 3 stycznia 1956 r., IV CR 1/56), a sąd nie jest związany wnioskiem
wszczynającym postępowanie nieprocesowe co do tego, czy w świetle art. 510 § 1
k.p.c. wynik tego postępowania dotyczy praw określonych osób.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 14 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Z. R. – J.
przy uczestnictwie Z. N., i innych
o rozgraniczenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 grudnia 2012 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 6 czerwca 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Wnioskodawczyni zaskarżyła apelacją w całości postanowienie Sądu
Rejonowego z dnia 12 stycznia 2012 r., rozgraniczające:
2
1) działkę nr 260/2, stanowiącą własność wnioskodawczyni, z działką nr
260/1, stanowiącą współwłasność uczestników M. i J. małżonków P. oraz B. S.,
2) działki nr 256 i 260/1, stanowiące współwłasność wymienionych
uczestników, z działką nr 255/1, stanowiącą własność R. W.,
3) działkę nr 259, stanowiącą własność wnioskodawczyni, z działką nr 258/6,
stanowiącą własność uczestnika M. N.
Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy odrzucił na
podstawie art. 373 w związku z 370 i 13 § 2 k.p.c. apelację wnioskodawczyni
w części dotyczącej rozgraniczenia nieruchomości stanowiących działki nr 256
i 260/1 z nieruchomością stanowiącą działkę nr 255/1. W ocenie Sądu
Okręgowego wnioskodawczyni nie miała w zaskarżeniu postanowienia Sądu
Rejonowego w tej części interesu prawnego w rozumieniu art. 510 k.p.c.
Sąd Okręgowy nie podzielił poglądu wnioskodawczyni, że do prawidłowego
rozgraniczenia nieruchomości stanowiących jej własność konieczne jest
uwzględnienie granic działek nr 256 i 260/1 z działką nr 255/1. Ustalenie tej granicy
nie rzutuje bowiem - nawet gdyby było nieprawidłowe - na przebieg granic
nieruchomości stanowiących własność wnioskodawczyni. Rozgraniczenie działki nr
260/2, należącej do wnioskodawczyni, z działką nr 260/1, nie jest zależne od
przebiegu północnej granicy działki nr 260/1 i mogłoby nastąpić w sposób
oczekiwany przez wnioskodawczynię, jeśliby tylko to uzasadniały wyniki
postępowania. Celem postępowania rozgraniczeniowego nie jest wyznaczenie
granic nieruchomości tak, aby w wyniku tego postępowania nieruchomości uzyskały
określoną powierzchnię lub wymiary. Nie chodzi też w tym postępowaniu
o wyznaczenie wszystkich granic nieruchomości, a tylko tych, które stały się spore
i zostały objęte wnioskiem o rozgraniczenie.
W zażaleniu wnioskodawczyni zarzuciła Sądowi Okręgowemu, że błędnie
przyjął, iż nie ma ona interesu prawnego w rozgraniczeniu działek nr 256 i 260/1
z działką nr 255/1. Jej interes prawny w rozgraniczeniu tych działek wynika stąd,
że działka nr 260/1 powstała na skutek podziału działki nr 260. W związku z tym
konieczne jest prawidłowe rozgraniczenie działki nr 260/1 z wszystkimi sąsiednimi
działkami, także tymi, które nie stanowią własności wnioskodawczyni. Ustalenie
granic działek nr 256 i 260/1 z działką nr 255/1 mogło być nieprawidłowe i jako takie
3
oddziaływać negatywnie na prawidłowość granicy jej nieruchomości. Podniosła też,
że była uczestnikiem postępowania administracyjnego o rozgraniczenie działki nr
260/2 oraz działek 260/1, 256 i 255/1.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie zarysowała się rozbieżność poglądów co do tego, czy
interes prawny uczestnika postępowania nieprocesowego (uczestnika tego
postępowania w szerokim znaczeniu, czyli obejmującym także wnioskodawcę) we
wniesieniu apelacji (środka zaskarżenia) jest przesłanką dopuszczalności apelacji
(środka zaskarżenia) , czy jej (jego) zasadności.
W niektórych orzeczeniach interes prawny uczestnika postępowania
nieprocesowego we wniesieniu apelacji (środka zaskarżenia) jest uznawany za
przesłankę zasadności apelacji (środka zaskarżenia). W jego braku powinno zatem
– zgodnie z tym stanowiskiem – nastąpić oddalenie apelacji (por. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia: 16 grudnia 1971 r., III CZP 79/71; 27 maja 1997 r., I CKN
88/96; 17 grudnia 1998 r., II CKN 699/98; 15 kwietnia 1999, I CKN 1098/97;
16 listopada 2000 r., III CZ 91/00; 21 czerwca 2006 r., I CK 329/05; 4 stycznia
2012 r., III CZ 78/11).
Przeważa jednak w orzecznictwie pogląd uznający interes prawny
uczestnika postępowania nieprocesowego we wniesieniu apelacji (środka
zaskarżenia) za – tak jak przyjął Sąd Okręgowy w zaskarżonym postanowieniu -
przesłankę dopuszczalności apelacji (środka zaskarżenia). Zgodnie z tym
poglądem, istnienie interesu prawnego uczestnika we wniesieniu apelacji powinno
być więc badane już na etapie oceny dopuszczalności apelacji, a stwierdzenie
braku tego interesu - uzasadniać odrzucenie apelacji (por. orzeczenia Sądu
Najwyższego z dnia: 8 kwietnia 1997 r., I CKN 57/97; 13 października 2006 r.,
III CK 371/05 i cytowane w nim wcześniejsze orzecznictwo; 25 czerwca 2009 r.,
III CZP 2009 r.; 19 maja 2010 r., I CZ 19/10; 14 października 2010 r. III CZ 39/10;
7 września 2012 r., V CSK 529/11).
Należy podzielić zapatrywanie Sądu Okręgowego, że rozgraniczenie
nieruchomości stanowiących działki nr 256 i 260/1 oraz nr 255/1 w żaden sposób
nie oddziaływa na przebieg granicy należącej do wnioskodawczyni nieruchomości
stanowiącej działkę nr 260/2. Co do przebiegu granicy pomiędzy nieruchomościami
4
stanowiącymi działki nr 260/1, nr 256 i nr 255/1 nie było nawet sporu między
właścicielami tych nieruchomości. W konsekwencji za trafną należy uznać ocenę
zawartą w zaskarżonym postanowieniu o braku interesu prawnego
wnioskodawczyni we wniesieniu apelacji w części dotyczącej rozgraniczenia
nieruchomości stanowiących działki nr 256 i 260/1 z nieruchomością stanowiącą
działkę nr 255/1. Oceny tej nie podważa uznanie wnioskodawczyni za uczestnika
postępowania administracyjnego o rozgraniczenie działki nr 260/2 z działkami nr
260/1, nr 256, nr 256 i nr 255/1 w postanowieniu Burmistrza K. z dnia 11 stycznia
2008 r. o przekazaniu sprawy o rozgraniczenie sądowi. Przekazanie sprawy o
rozgraniczenie przez organ administracyjny sądowi spełnia funkcję wniosku
wszczynającego postępowanie nieprocesowe (por. orzeczenie Sądu Najwyższego
z dnia 3 stycznia 1956 r., IV CR 1/56), a sąd nie jest związany wnioskiem
wszczynającym postępowanie nieprocesowe co do tego, czy w świetle art. 510 § 1
k.p.c. wynik tego postępowania dotyczy praw określonych osób.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.