V CZ 87/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 87/12
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko J. P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 lutego 2013 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie dotyczące kosztów zastępstwa
procesowego zawarte w wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 21 lutego 2012 r.,
I. zmienia rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa
procesowego zawarte w punkcie 2. wyroku Sądu
Okręgowego w ten sposób, że zasądza od powoda na
rzecz pozwanego dalszą kwotę 617,-
(sześćsetsiedemnaście) zł,
II. nakazuje Sądowi Okręgowemu zwrot na rzecz pozwanego
kwoty 30,- (trzydzieści) zł tytułem opłaty sądowej
uiszczonej od zażalenia.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 21 lutego 2012 r. oddalił apelację powoda i
zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Pozwany w zażaleniu na rozstrzygnięcie o kosztach wniósł o zmianę
postanowienia poprzez zasądzenie w miejsce kwoty 1.200zł - kwoty 1.817 zł,
zarzucając naruszenie § 13 ust. 1 pkt 1 i § 6 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późn. zm.),
poprzez pominięcie, iż jego pełnomocnik został ustanowiony i uczestniczył po raz
pierwszy w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest uzasadnione.
Zgodnie z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony
reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż
stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Rozporządzenie Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późn. zm.),
mając na względzie okoliczność, że niezbędny nakład pracy pełnomocnika, który
prowadził sprawę od początku, jest mniejszy aniżeli nakład pracy pełnomocnika,
który - zgłaszając udział na etapie postępowania odwoławczego - musi zapoznać
się po raz pierwszy z zebranym materiałem i przygotować stanowisko w sprawie już
nieprawomocnie osądzonej, przyjmuje w odniesieniu do tych pełnomocników
zróżnicowaną procentową stawkę, określając ją odpowiednio jako 50% i 75%
minimalnego wynagrodzenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
2 lutego 2011 r., II CZ 193/10, nie publ.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego
przyjmuje się ponadto, że określenie "reprezentowania strony" w rozumieniu art. 98
§ 2 k.p.c. odpowiada określeniu "prowadzenia sprawy przez pełnomocnika"
3
zawartemu w § 13 ust. 1 pkt 2 cyt. rozporządzenia (por. postanowienie z dnia
8 marca 2012r., V CZ 153/11, nie publ.).
Skarżący trafnie zarzuca, że Sąd Okręgowy podejmując w zaskarżonym
postanowieniu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania pominął okoliczność, że
reprezentujący pozwanego pełnomocnik adw. E. B. został ustanowiony i wstąpił do
sprawy dopiero na etapie postępowania apelacyjnego. W tym stanie rzeczy jego
wynagrodzenie nie mogło być niższe jak 75% stawki minimalnej. Skoro wartość
przedmiotu zaskarżenia wynosiła w sprawie 11.489 zł, stawka minimalna winna być
obliczona jako 75% z kwoty 2.400 zł (§ 6 pkt 5 cyt. rozporządzenia), tj. powinna
wynosić 1800 zł. Stronie przysługiwał ponadto zwrot wydatku w kwocie 17 zł,
poniesionego na skutek uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu
stwierdzającego ustanowienie pełnomocnictwa (por. uchwałę Sądu Najwyższego z
dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/03, OSNC 2003, nr 12, poz. 161).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.
Zasądzenie na rzecz strony zwrotu kosztów wynagrodzenia adwokata
w zaniżonej kwocie i bez opłaty skarbowej, będące następstwem omyłki,
polegającej na pominięciu faktu jego ustanowienia w postępowaniu odwoławczym
i w związku z tym prowadzenia sprawy dopiero od tego etapu przez pełnomocnika,
prowadzi do wniosku, że naruszenie prawa przez Sąd Okręgowy było oczywiste.
Jak wskazuje się w judykaturze naruszenie prawa jest oczywiste, gdy występuje
sprzeczność z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami prawa,
jeżeli wadliwość zaskarżonego orzeczenia jest zauważalna bez konieczności
dokonywania jego głębszej analizy (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 20 maja 1999 r., II UZ 58/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 602).
Takie kwalifikowane uchybienie przepisom prawa przez sąd, jakie wystąpiło
w przedmiotowym wypadku, uzasadnia - w oparciu o art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. e
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst
jedn. Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 z późn. zm.) - zwrot całej opłaty uiszczonej
od zażalenia, którym pozwany kwestionował wadliwe orzeczenie.
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko J. P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 6 lutego 2013 r.,
zażalenia pozwanego na postanowienie dotyczące kosztów zastępstwa
procesowego zawarte w wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 21 lutego 2012 r.,
I. zmienia rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa
procesowego zawarte w punkcie 2. wyroku Sądu
Okręgowego w ten sposób, że zasądza od powoda na
rzecz pozwanego dalszą kwotę 617,-
(sześćsetsiedemnaście) zł,
II. nakazuje Sądowi Okręgowemu zwrot na rzecz pozwanego
kwoty 30,- (trzydzieści) zł tytułem opłaty sądowej
uiszczonej od zażalenia.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 21 lutego 2012 r. oddalił apelację powoda i
zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Pozwany w zażaleniu na rozstrzygnięcie o kosztach wniósł o zmianę
postanowienia poprzez zasądzenie w miejsce kwoty 1.200zł - kwoty 1.817 zł,
zarzucając naruszenie § 13 ust. 1 pkt 1 i § 6 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późn. zm.),
poprzez pominięcie, iż jego pełnomocnik został ustanowiony i uczestniczył po raz
pierwszy w postępowaniu odwoławczym.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest uzasadnione.
Zgodnie z art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony
reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż
stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Rozporządzenie Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1348 z późn. zm.),
mając na względzie okoliczność, że niezbędny nakład pracy pełnomocnika, który
prowadził sprawę od początku, jest mniejszy aniżeli nakład pracy pełnomocnika,
który - zgłaszając udział na etapie postępowania odwoławczego - musi zapoznać
się po raz pierwszy z zebranym materiałem i przygotować stanowisko w sprawie już
nieprawomocnie osądzonej, przyjmuje w odniesieniu do tych pełnomocników
zróżnicowaną procentową stawkę, określając ją odpowiednio jako 50% i 75%
minimalnego wynagrodzenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
2 lutego 2011 r., II CZ 193/10, nie publ.). W orzecznictwie Sądu Najwyższego
przyjmuje się ponadto, że określenie "reprezentowania strony" w rozumieniu art. 98
§ 2 k.p.c. odpowiada określeniu "prowadzenia sprawy przez pełnomocnika"
3
zawartemu w § 13 ust. 1 pkt 2 cyt. rozporządzenia (por. postanowienie z dnia
8 marca 2012r., V CZ 153/11, nie publ.).
Skarżący trafnie zarzuca, że Sąd Okręgowy podejmując w zaskarżonym
postanowieniu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania pominął okoliczność, że
reprezentujący pozwanego pełnomocnik adw. E. B. został ustanowiony i wstąpił do
sprawy dopiero na etapie postępowania apelacyjnego. W tym stanie rzeczy jego
wynagrodzenie nie mogło być niższe jak 75% stawki minimalnej. Skoro wartość
przedmiotu zaskarżenia wynosiła w sprawie 11.489 zł, stawka minimalna winna być
obliczona jako 75% z kwoty 2.400 zł (§ 6 pkt 5 cyt. rozporządzenia), tj. powinna
wynosić 1800 zł. Stronie przysługiwał ponadto zwrot wydatku w kwocie 17 zł,
poniesionego na skutek uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu
stwierdzającego ustanowienie pełnomocnictwa (por. uchwałę Sądu Najwyższego z
dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/03, OSNC 2003, nr 12, poz. 161).
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art.
3941
§ 3 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.
Zasądzenie na rzecz strony zwrotu kosztów wynagrodzenia adwokata
w zaniżonej kwocie i bez opłaty skarbowej, będące następstwem omyłki,
polegającej na pominięciu faktu jego ustanowienia w postępowaniu odwoławczym
i w związku z tym prowadzenia sprawy dopiero od tego etapu przez pełnomocnika,
prowadzi do wniosku, że naruszenie prawa przez Sąd Okręgowy było oczywiste.
Jak wskazuje się w judykaturze naruszenie prawa jest oczywiste, gdy występuje
sprzeczność z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami prawa,
jeżeli wadliwość zaskarżonego orzeczenia jest zauważalna bez konieczności
dokonywania jego głębszej analizy (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 20 maja 1999 r., II UZ 58/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 602).
Takie kwalifikowane uchybienie przepisom prawa przez sąd, jakie wystąpiło
w przedmiotowym wypadku, uzasadnia - w oparciu o art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. e
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst
jedn. Dz.U. z 2010 r., Nr 90, poz. 594 z późn. zm.) - zwrot całej opłaty uiszczonej
od zażalenia, którym pozwany kwestionował wadliwe orzeczenie.