Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 11/13
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka
w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Prezydenta Miasta K.
przy uczestnictwie M. S., A. M., S. M. i W. P.-P.
o stwierdzenie zasiedzenia,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 lutego 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej wnioskodawcy
od postanowienia Sądu Okręgowego w K.
z dnia 25 stycznia 2012 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki W. P. –
P. kwotę 2 700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem
zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną
do rozpoznania, jeżeli:
1. w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,
2. istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów,
3. zachodzi nieważność postępowania lub
4. skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Przytoczony przepis pozwala Sądowi Najwyższemu na wstępną,
merytoryczną ocenę wniesionej skargi kasacyjnej i zbadanie, czy za jej
rozpoznaniem przemawia interes społeczny, skarga kasacyjna bowiem jest
środkiem prawnym funkcjonującym przede wszystkim w interesie publicznym,
który z kolei przemawia za skoncentrowaniem się Sądu Najwyższego na
sprawach najpoważniejszych i precedensowych.
W skardze kasacyjnej od postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 25
stycznia 2012 r., oddalającego apelację wnioskodawcy od postanowienia Sądu
Rejonowego w K. z dnia 17 czerwca 2011 r., którym Sąd oddalił wniosek o
stwierdzenie nabycia przez zasiedzenie własności nieruchomości położonej w K.,
objętej księgą wieczystą nr […], wnioskodawca - powołując się na obydwie
podstawy określone w art. 3983
§ 1 k.p.c. - wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zmianę postanowienia Sądu pierwszej instancji przez orzeczenie
zgodnie z żądaniem wniosku ewentualnie przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania. Wskazał na naruszenie przepisów art. 172 § 1 i 2 w związku z art.
336 k.c., art. 50 § 2 w związku z art. 296 dekretu z dnia 11 października 1946 r. –
Prawo rzeczowe (Dz. U. Nr 57, poz. 319 ze zm.) i art. XLI § 2 przep. wprow. k.c.
przez przyjęcie, że władztwo nad sporną nieruchomością wykonywane przez
Skarb Państwa nie miało charakteru posiadania samoistnego, art. 339 w związku
z art. 6 k.c. i art. 298 dekretu z dnia 11 października 1946 r. - Prawo rzeczowe
przez przyjęcie, że przedmiotowa nieruchomość pozostawała w zarządzie Skarbu
Państwa oraz art. 234 k.p.c. przez nieuwzględnienie domniemania samoistnego
posiadania.
3
Uzasadniając wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
skarżący powołał się na przesłankę określoną w art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Twierdził, że wniesiona skarga jest oczywiście uzasadniona, ponieważ Sąd
Okręgowy – pomimo braku decyzji o przejęciu spornej nieruchomości w zarząd
państwowy w trybie i na zasadach rozporządzenia Ministra Gospodarki
Komunalnej z dnia 9 czerwca 1959 r. w sprawie przejmowania budynków
w zarząd państwowy (Dz. U. Nr 38, poz. 237 ze zm.) - uznał, iż Skarb Państwa był
jedynie zarządcą tej nieruchomości, a nie jej posiadaczem samoistnym, dokonał
oceny przesłanek zasiedzenia na podstawie zdarzeń, które nastąpiły w latach
2004 - 2009, a więc już po upływie terminu zasiedzenia, a ponadto bezpodstawnie
ustalił, że wpisu hipoteki obciążającej nieruchomość dokonano w celu
zabezpieczenia wierzytelności Skarbu Państwa z tytułu poczynionych nakładów.
Analiza wywodów zawartych w uzasadnieniu skargi kasacyjnej prowadzi do
wniosku, że skarżący nie przytoczył przekonujących argumentów, świadczących o
występowaniu w niniejszej sprawie przesłanki wskazanej w art. 3989
§ 1 pkt 4
k.p.c. Oczywista zasadność skargi kasacyjnej, o której mowa w powołanym
przepisie, zachodzi tylko wtedy, gdy dla przeciętnego prawnika już z samej treści
skargi – bez pogłębionej analizy i jurydycznych dociekań – w sposób
jednoznaczny wynika, że wskazane w niej podstawy zasługują na uwzględnienie.
Tak rozumianej oczywistej zasadności skarżący nie wykazał, Sąd Okręgowy
bowiem szczegółowo uzasadnił swoje stanowisko zarówno w kwestii charakteru
posiadania, jak i znaczenia domniemania przewidzianego w art. 339 k.c.
Trzeba podkreślić, że ocena charakteru posiadania wiąże się ściśle
z okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy, z których wynika czy posiadacz
wykonywał czynności faktyczne wskazujące na samodzielny, rzeczywisty,
niezależny od woli innej osoby stan władztwa i czy jego dyspozycje swą treścią
odpowiadałyby dyspozycjom właściciela (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r., III CZP 108/91, OSNC 1992, nr 4,
poz. 48, postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1996 r., III CKU
8/96, OSNC 1997, nr 4, poz. 38 i z dnia 14 października 1999 r., I CKN 154/98,
nie publ., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2000 r., IV CKN 103/00,
nie publ., postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2001 r., II CKN
4
901/00, nie publ., z dnia 8 lutego 2002 r., II CKN 1186/99, nie publ., z dnia
18 września 2003 r., I CK 74/02, nie publ., z dnia 13 stycznia 2004 r., V CK
131/03, nie publ., z dnia 29 września 2004 r., II CK 550/03, nie publ., z dnia
5 września 2008 r., I CSK 54/08, nie publ., z dnia 8 października 2008 r., V CSK
146/08, nie publ. oraz uchwałę Pełnego Składu Izby Cywilnej z dnia
26 października 2007 r., III CZP 30/07, OSNC 2008, nr 5, poz. 43).
W niniejszej sprawie skarżący kwestionował przede wszystkim poczynione
ustalenia faktyczne i – pomimo zakazu wynikającego z art. 3983
§ 3 k.p.c. – czyni
to również w skardze kasacyjnej, czego przykładem są zarzuty dotyczące wpisu
hipoteki, dokonanego na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 22 kwietnia
1959 r. o remontach i odbudowie oraz o wykańczaniu budowy i nadbudowie
budynków mieszkalnych (jedn. tekst: Dz. U. z 1968 r. Nr 36, poz. 249 ze zm.).
Poza tym w swoich wywodach, mających świadczyć o oczywistej zasadności
wniesionej skargi kasacyjnej, wybiórczo eksponuje tylko niektóre elementy stanu
faktycznego, pomijając pozostałą argumentację przytoczoną w uzasadnieniu
zaskarżonego postanowienia.
Konkludując trzeba stwierdzić, że w sprawie nie zachodzi wskazana przez
skarżącego przesłanka z art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c. ani brana pod rozwagę z urzędu
nieważność postępowania.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c. odmówił
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania i orzekł o kosztach postępowania
kasacyjnego zgodnie z art. 520 § 2 w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c.
w związku z § 6 pkt 7, § 8 pkt 1 i § 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).