Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 31/13
POSTANOWIENIE
Dnia 8 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Anna Owczarek (przewodniczący)
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
SSN Agnieszka Piotrowska
w sprawie ze skargi Z. Spółki z o.o. z siedzibą w R. o wznowienie postępowania w
sprawie z powództwa G. d z siedzibą
w T. - Wyspy Dziewicze
przeciwko Z. Spółce z o.o. z siedzibą w R.
o stwierdzenie nieważności uchwał,
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 22 grudnia 2011 r., po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie
Cywilnej w dniu 8 maja 2013 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 stycznia 2013 r.,
oddala zażalenie i zasądza od skarżącego na rzecz powoda
kwotę 3600,- (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 25 stycznia 2013 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
pozwanego Z. sp. z o.o. z siedzibą w R. o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 22 grudnia 2011
r. w sprawie z powództwa G. z siedzibą w T. (Wyspy Dziewicze) o uchylenie
uchwał. Skarżący wskazał, że wyrok Sądu Apelacyjnego został uzyskany za
pomocą przestępstwa (art. 403 § 1 pkt 2 w związku z art. 404 k.p.c.) i z tych
względów domagał się wznowienia postępowania oraz zmiany wyroku Sądu
Apelacyjnego w całości w ten sposób, że zmieniony zostanie wyrok Sądu
Okręgowego Sądu Gospodarczego w R. z dnia 29 lipca 2011 r., sygn. akt […] przez
oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Z uzasadnienia wynikało, ze
świadek H. R. składając zeznania dopuścił się przestępstwa z art. 233 § 1 k.k., lecz
zeznania te nie były podstawą ustaleń sądu pierwszej i drugiej instancji, gdyż
wiedziano, iż osoba ta nie podejmowała strategicznych decyzji w spółce G., a jako
doradca firmy przekazywał tylko uzgodnienia, co nie okazało się prawdą. Sąd
Apelacyjny odrzucając skargę pozwanego ustalił, że mimo powołania ustawowej
podstawy wznowienia z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c., kwestionowane zeznania świadka
H. R. nie pozostawały w funkcjonalnym związku z zapadłym w sprawie
rozstrzygnięciem, a to uzasadnia odrzucenie wniesionej skargi. Postępowanie
karne prowadzone przeciwko H. R. zostało umorzone z uwagi na znikomą
społeczną szkodliwość czynu.
W zażaleniu na zaskarżone postanowienie pozwany (mylnie określony
w tytule zażalenia powodem) zarzucił naruszenie art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. poprzez
uznanie, że fałszywe zeznania świadka H. R. nie pozostawały w funkcjonalnym
związku z zapadłym w sprawie rozstrzygnięciem, a to spowodowało odrzucenie
wniesionej skargi. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i
wznowienie postępowania, względnie o uchylenie tego postanowienia w całości i
przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na zażalenie powód wniósł o jego oddalenie w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie podlega oddaleniu.
3
Argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu zażalenia skupia się na
wykazaniu, że zeznania świadka H. R., w części, w której uznano je za sprzeczne
z prawdą, miały wpływ na wynik sprawy. Wprawdzie postępowanie karne w sprawie
zostało umorzone z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu, sytuacja ta
mieści się jednak w zakresie stosowania art. 404 k.p.c., zgodnie z którym jedynie
umorzenie postępowania karnego z powodu braku dowodów z góry wyklucza
wznowienie postępowania. W takim wypadku sąd rozpoznający skargę o
wznowienie postępowania zobowiązany jest do samodzielnej oceny, czy spełniona
została przesłanka z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c.
W świetle uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia oraz motywów
przytoczonych w zażaleniu należy podzielić wniosek Sądu Apelacyjnego,
że zeznania H. R. w części, w jakiej były one sprzeczne z rzeczywistą rolą
odgrywaną przez niego w spółce, nie miały decydującego wpływu na wyrok
kończący postępowanie w sprawie. Należy zauważyć, że do wniosku tego doszedł
także prokurator oraz sąd karny, zgodnie przyjmując znikomą społeczną
szkodliwość czynu H. R. z uwagi na brak istotnego wpływu jego zeznań na
rozstrzygnięcie sprawy cywilnej.
Przeciwne stanowisko, którego w uzasadnieniu zażalenia broni skarżący, nie
jest przekonujące. Należy zwrócić uwagę, że w art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. mowa jest
o „uzyskaniu” wyroku za pomocą przestępstwa, a zatem o sytuacji, w której
przestępstwo to stało się bezpośrednią i decydującą przyczyną wydania wyroku.
O relacji tego rodzaju w wypadku złożenia fałszywych zeznań mówić można byłoby
jedynie wówczas, gdy miałyby one fundamentalne znaczenie dla wyniku sprawy.
Argumentacja zawarta w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22
grudnia 2011 r. nie wskazuje jednak, by pomiędzy treścią nieprawdziwych zeznań
H. R. a treścią rozstrzygnięcia zachodził taki związek. Ogólne stwierdzenie, że
pewne ustalenia wynikają ze złożonych w sprawie zeznań świadków nie przesądza
jeszcze, by to właśnie nieprawdziwe informacje uzyskane od H. R. stanowiły
bezpośrednią i główną podstawę tych wniosków. Z samego przedmiotu sprawy
wynika także, że sprzeczne z prawdą twierdzenie świadka co do pełnienia przez
siebie w spółce funkcji „decyzyjnej” nie przekłada się bezpośrednio na przyczyny
rozstrzygnięcia sprawy.
4
Z tych powodów brak jest jakichkolwiek argumentów, które wskazywałyby na
możliwość uzyskania wyroku Sądu Apelacyjnego za pomocą przestępstwa
w rozumieniu art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Zgodnie ze stanowiskiem dominującym
w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, skarga o wznowienie
postępowania powinna zostać odrzucona wówczas, gdy wskazana podstawa
wznowienia, odpowiadająca jednej z podstaw ustawowych, w rzeczywistości nie
występuje w sprawie (por. m.in. postanowienia: z dnia 18 kwietnia 2011 r., III UZ
6/11, LEX nr 966822 oraz z dnia 10 października 2012 r., I CZ 104/12, LEX
nr 1232738). Biorąc to pod uwagę, zaskarżone orzeczenie uznać należy za
poprawne.
Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3
k.p.c. orzeczono jak w postanowieniu, o kosztach postępowania rozstrzygając na
podstawie art. 98 § 1 w związku z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.