I CZ 44/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 44/13
POSTANOWIENIE
Dnia 17 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi A. W. o wznowienie postępowania zakończonego
postanowieniem Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 25 sierpnia 2010 r.,
w sprawie z powództwa A. W.
przeciwko Polskiemu Związkowi Łowieckiemu w Warszawie
o uchylenie orzeczenia Głównego Sądu Łowieckiego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 17 maja 2013 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 18 marca 2013 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
A. W.wniósł o wznowienie postępowania z jego pozwu przeciwko Polskiemu
Związkowi Łowieckiemu w Warszawie o uchylenie orzeczenia Głównego Sądu
Łowieckiego z dnia 7.07.2009 r., którym A. W. został uznany za winnego tego, że w
dniu 3 lutego 2007 r. dokonał odstrzału dzika przelatka nie mając zezwolenia na
odstrzał, a więc przewinienia z § 137 ust. 1 pkt 1 Statutu PZŁ w zw. z § 22 ust. 1
rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków
wykonywania polowania. Popełnienie przewinienia łowieckiego skutkowało
zawieszeniem powoda w prawach członka na okres 9 miesięcy.
Sąd Okręgowy, orzekając w tej sprawie na podstawie art. 33 ustęp 6 prawa
łowieckiego, przewidującego, że w sprawach nabycia lub utraty członkostwa
w Polskim Związku Łowieckim oraz utraty członkostwa w kole łowieckim
zainteresowany może - po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego -
dochodzić swoich praw na drodze sądowej, uznał, że powodowi nie służy droga
sądowa w sprawie dotyczącej innej niż pozbawienie członkostwa sankcji
dyscyplinarnej, a do takiej zaliczył zawieszenie w prawach członka i z tych przyczyn
odrzucił pozew z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, co zaaprobował Sąd
Apelacyjny, oddalając zażalenie powoda postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2010
r.
Jako ustawową podstawę wznowienia powyższego postępowania skarżący
wskazał art.4011
k.p.c. oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6.11.2012
roku (K21/11, Dz.U.2012/1281), w którym Trybunał stwierdził, że art. 33 ust. 6
ustawy z dnia 13.10.1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066
ze zm.) w zakresie, w jakim nie przewiduje prawa członka Polskiego Związku
Łowieckiego, wobec którego zastosowano sankcję dyscyplinarną, inną niż utrata
członkostwa w Związku lub w kole łowieckim, gdy przewinienie i orzeczona za nie
sankcja nie mają wyłącznie charakteru wewnątrzorganizacyjnego, do wniesienia
odwołania do sądu, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.
Po rozpoznaniu skargi powoda o wznowienie postępowania Sąd Apelacyjny
postanowieniem z dnia 18 marca 2013 r. odrzucił ją, wskazując w uzasadnieniu,
3
że wyrok Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzający, że brak określonej regulacji
ustawowej jest, ze wskazanych przez Trybunał przyczyn, sprzeczny z Konstytucją
(tak zwany wyrok zakresowy), nie stanowi ustawowej przyczyny wznowienia, o
której mowa w art. 4011
k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie A. W. domagał się jego uchylenia,
argumentując, że z przepisów Konstytucji wynika, iż orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego są ostateczne, mają moc powszechnie obowiązującą i stanowią
podstawę wznowienia postepowania zakończonego wydaniem prawomocnego
orzeczenia, opartego na niekonstytucyjnej podstawie prawnej bez względu na
poglądy doktryny i orzecznictwa dotyczące rodzajów oraz skutków orzeczeń
Trybunału Konstytucyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem podzielić należy w pełni
stanowisko Sądu Apelacyjnego uzasadniające odrzucenie skargi o wznowienie
postępowania jako pozbawionej ustawowej podstawy wznowienia.
Skarga o wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia o charakterze szczególnym o ściśle limitowanych podstawach z uwagi
na to, że służy w stosunku do prawomocnych orzeczeń merytorycznie kończących
postępowanie w sprawie. Zgodnie z art. 4011
k.p.c., można żądać wznowienia
postępowania również w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł
o niezgodności aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane
orzeczenie, z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą.
Art. 399 § 2 k.p.c. rozciąga stosowanie tej regulacji także na postanowienia.
W wyroku z dnia 6.11.2012 roku (K 21/11, Dz. U. 2012/1281), powołanym
przez A. W. jako podstawa wznowienia, Trybunał Konstytucyjny nie orzekł o utracie
mocy obowiązującej art. 33 ustęp 6 prawa łowieckiego z powodu niezgodności z
Konstytucją, lecz stwierdził, że wymieniony przepis jest niezgodny z Konstytucją w
zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości odwołania się członka PZŁ do sądu,
także w przypadku zastosowania wobec niego przez organy statutowe PZŁ sankcji
dyscyplinarnej łagodniejszej niż pozbawienie członkostwa.
4
Wyrok ten należy do orzeczeń określanych mianem zakresowych
prawotwórczych. Nie stwierdził bowiem niekonstytucyjności art. 33 ustęp 6 prawa
łowieckiego skutkującej utratą jego mocy obowiązującej, lecz zakwestionował
zgodność z Konstytucją braku wskazanej regulacji prawnej. Wydanie przez
Trybunał Konstytucyjny orzeczenia zakresowego o charakterze prawotwórczym jest
równoznaczne z negatywną oceną władzy ustawodawczej w związku
z wprowadzeniem do systemu prawa przepisu, który nietrafnie nie zawiera
określonej regulacji ( por. postanowienie SN z dnia 29.04.2010 roku, IV CO 37/09,
Lex nr 589809).
Taki wyrok jednak, zgodnie z dominującym w orzecznictwie Sądu
Najwyższego poglądem, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania, o której
mowa w art. 4011
k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 29.04.2010 roku, IV CO
37/09, Lex nr 589809, postanowienie SN z dnia 6.11.2009 roku, I CO 17/09, Lex nr
578128, postanowienie SN z dnia 6.05.2003 roku, I CO 7/03, OSNC 2004/1/14,
postanowienie SN z dnia 19.10.2007 r., I CO 8/07, Lex Polonica 2547375).
W uchwale (7) SN z dnia 17.12.2009 r., III PZP 2/09 (OSNC 2010, nr 7-8,
poz. 97), mającej moc zasady prawnej, Sąd Najwyższy stwierdził, że orzeczenie
Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzające w sentencji niezgodność z Konstytucją
określonej wykładni aktu normatywnego, które nie powoduje utraty mocy
obowiązującej przepisu, nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania
przewidzianej w art. 4011
k.p.c. Uchwałę tę odnosić należy również do tzw.
wyroków prawotwórczych, a więc stwierdzających niezgodność z Konstytucją
"pominięć ustawodawczych", takie bowiem wyroki nie powodują utraty mocy
obowiązującej zakwestionowanych przepisów, stanowiących podstawę orzekania
w postępowaniach, których dotyczą wnioski o wznowienie. Sprawiają jedynie,
że ustawodawca powinien dokonać stosownej ich nowelizacji.
W tym stanie rzeczy zażalenie podlegało oddaleniu jako bezzasadne
na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.
es
POSTANOWIENIE
Dnia 17 maja 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi A. W. o wznowienie postępowania zakończonego
postanowieniem Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 25 sierpnia 2010 r.,
w sprawie z powództwa A. W.
przeciwko Polskiemu Związkowi Łowieckiemu w Warszawie
o uchylenie orzeczenia Głównego Sądu Łowieckiego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 17 maja 2013 r.,
zażalenia skarżącego na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 18 marca 2013 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
A. W.wniósł o wznowienie postępowania z jego pozwu przeciwko Polskiemu
Związkowi Łowieckiemu w Warszawie o uchylenie orzeczenia Głównego Sądu
Łowieckiego z dnia 7.07.2009 r., którym A. W. został uznany za winnego tego, że w
dniu 3 lutego 2007 r. dokonał odstrzału dzika przelatka nie mając zezwolenia na
odstrzał, a więc przewinienia z § 137 ust. 1 pkt 1 Statutu PZŁ w zw. z § 22 ust. 1
rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków
wykonywania polowania. Popełnienie przewinienia łowieckiego skutkowało
zawieszeniem powoda w prawach członka na okres 9 miesięcy.
Sąd Okręgowy, orzekając w tej sprawie na podstawie art. 33 ustęp 6 prawa
łowieckiego, przewidującego, że w sprawach nabycia lub utraty członkostwa
w Polskim Związku Łowieckim oraz utraty członkostwa w kole łowieckim
zainteresowany może - po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego -
dochodzić swoich praw na drodze sądowej, uznał, że powodowi nie służy droga
sądowa w sprawie dotyczącej innej niż pozbawienie członkostwa sankcji
dyscyplinarnej, a do takiej zaliczył zawieszenie w prawach członka i z tych przyczyn
odrzucił pozew z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, co zaaprobował Sąd
Apelacyjny, oddalając zażalenie powoda postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2010
r.
Jako ustawową podstawę wznowienia powyższego postępowania skarżący
wskazał art.4011
k.p.c. oraz wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6.11.2012
roku (K21/11, Dz.U.2012/1281), w którym Trybunał stwierdził, że art. 33 ust. 6
ustawy z dnia 13.10.1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066
ze zm.) w zakresie, w jakim nie przewiduje prawa członka Polskiego Związku
Łowieckiego, wobec którego zastosowano sankcję dyscyplinarną, inną niż utrata
członkostwa w Związku lub w kole łowieckim, gdy przewinienie i orzeczona za nie
sankcja nie mają wyłącznie charakteru wewnątrzorganizacyjnego, do wniesienia
odwołania do sądu, jest niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji.
Po rozpoznaniu skargi powoda o wznowienie postępowania Sąd Apelacyjny
postanowieniem z dnia 18 marca 2013 r. odrzucił ją, wskazując w uzasadnieniu,
3
że wyrok Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzający, że brak określonej regulacji
ustawowej jest, ze wskazanych przez Trybunał przyczyn, sprzeczny z Konstytucją
(tak zwany wyrok zakresowy), nie stanowi ustawowej przyczyny wznowienia, o
której mowa w art. 4011
k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie A. W. domagał się jego uchylenia,
argumentując, że z przepisów Konstytucji wynika, iż orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego są ostateczne, mają moc powszechnie obowiązującą i stanowią
podstawę wznowienia postepowania zakończonego wydaniem prawomocnego
orzeczenia, opartego na niekonstytucyjnej podstawie prawnej bez względu na
poglądy doktryny i orzecznictwa dotyczące rodzajów oraz skutków orzeczeń
Trybunału Konstytucyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem podzielić należy w pełni
stanowisko Sądu Apelacyjnego uzasadniające odrzucenie skargi o wznowienie
postępowania jako pozbawionej ustawowej podstawy wznowienia.
Skarga o wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia o charakterze szczególnym o ściśle limitowanych podstawach z uwagi
na to, że służy w stosunku do prawomocnych orzeczeń merytorycznie kończących
postępowanie w sprawie. Zgodnie z art. 4011
k.p.c., można żądać wznowienia
postępowania również w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł
o niezgodności aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane
orzeczenie, z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą.
Art. 399 § 2 k.p.c. rozciąga stosowanie tej regulacji także na postanowienia.
W wyroku z dnia 6.11.2012 roku (K 21/11, Dz. U. 2012/1281), powołanym
przez A. W. jako podstawa wznowienia, Trybunał Konstytucyjny nie orzekł o utracie
mocy obowiązującej art. 33 ustęp 6 prawa łowieckiego z powodu niezgodności z
Konstytucją, lecz stwierdził, że wymieniony przepis jest niezgodny z Konstytucją w
zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości odwołania się członka PZŁ do sądu,
także w przypadku zastosowania wobec niego przez organy statutowe PZŁ sankcji
dyscyplinarnej łagodniejszej niż pozbawienie członkostwa.
4
Wyrok ten należy do orzeczeń określanych mianem zakresowych
prawotwórczych. Nie stwierdził bowiem niekonstytucyjności art. 33 ustęp 6 prawa
łowieckiego skutkującej utratą jego mocy obowiązującej, lecz zakwestionował
zgodność z Konstytucją braku wskazanej regulacji prawnej. Wydanie przez
Trybunał Konstytucyjny orzeczenia zakresowego o charakterze prawotwórczym jest
równoznaczne z negatywną oceną władzy ustawodawczej w związku
z wprowadzeniem do systemu prawa przepisu, który nietrafnie nie zawiera
określonej regulacji ( por. postanowienie SN z dnia 29.04.2010 roku, IV CO 37/09,
Lex nr 589809).
Taki wyrok jednak, zgodnie z dominującym w orzecznictwie Sądu
Najwyższego poglądem, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania, o której
mowa w art. 4011
k.p.c. (por. postanowienie SN z dnia 29.04.2010 roku, IV CO
37/09, Lex nr 589809, postanowienie SN z dnia 6.11.2009 roku, I CO 17/09, Lex nr
578128, postanowienie SN z dnia 6.05.2003 roku, I CO 7/03, OSNC 2004/1/14,
postanowienie SN z dnia 19.10.2007 r., I CO 8/07, Lex Polonica 2547375).
W uchwale (7) SN z dnia 17.12.2009 r., III PZP 2/09 (OSNC 2010, nr 7-8,
poz. 97), mającej moc zasady prawnej, Sąd Najwyższy stwierdził, że orzeczenie
Trybunału Konstytucyjnego, stwierdzające w sentencji niezgodność z Konstytucją
określonej wykładni aktu normatywnego, które nie powoduje utraty mocy
obowiązującej przepisu, nie stanowi podstawy do wznowienia postępowania
przewidzianej w art. 4011
k.p.c. Uchwałę tę odnosić należy również do tzw.
wyroków prawotwórczych, a więc stwierdzających niezgodność z Konstytucją
"pominięć ustawodawczych", takie bowiem wyroki nie powodują utraty mocy
obowiązującej zakwestionowanych przepisów, stanowiących podstawę orzekania
w postępowaniach, których dotyczą wnioski o wznowienie. Sprawiają jedynie,
że ustawodawca powinien dokonać stosownej ich nowelizacji.
W tym stanie rzeczy zażalenie podlegało oddaleniu jako bezzasadne
na podstawie art. 3941
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c.
es