V CNP 87/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CNP 87/12
POSTANOWIENIE
Dnia 19 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk
w sprawie ze skargi P. M. J. M. R. Spółki Jawnej
w W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 15 marca 2012 r.,
w sprawie z powództwa A. W. S.A.
przeciwko P. M. J. M. R. Spółce Jawnej
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 września 2013 r.
1) odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania;
2) zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej
kwotę 1 800 (tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania przed Sądem Najwyższym.
2
UZASADNIENIE
Pozwana „P.” M. J., M. R. spółka jawna wniosła skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem wyroku Sądu Apelacyjnego […] z dnia 15 marca 2012 r.
(sygn. akt I ACa …/12) - w pkt 1 i 3 - którym zmieniono zaskarżony wyrok Sądu
Okręgowego (sygn. akt X GC …/11) w ten sposób, że zasądzono od strony
pozwanej na rzecz strony powodowej (A. W. S.A.) kwotę 52.515 zł z ustawowymi
odsetkami liczonymi od 3 czerwca 2011 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.420 zł
tytułem zwrotu kosztów procesu, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalono
(pkt 1); oddalono apelację w pozostałej części (pkt 2) oraz zasądzono od strony
pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.726 zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego (pkt 3). Podstawę skargi stanowiły zarzuty naruszenia
art. 484 § 2 w zw. z art. 483 § 1 k.c. oraz art. 65 § 2 k.c. Skarżąca wniosła o
stwierdzenie, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z przepisami art. 483 § 1 w
zw. z art. 484 § 2 k.c. oraz art. 65 § 2 k.c.
W przedmiocie przyjęcia (odmowy przyjęcia) skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sąd Najwyższy orzeka
w ramach tzw. przesądu, którego celem jest wyeliminowanie takich skarg, które są
oczywiście bezzasadne (art. 4249
w zw. z art. 3989
§ 2 i art. 42412
k.p.c.).
Oceny, czy skarga jest „oczywiście bezzasadna” należy dokonywać w powiązaniu
z pojęciem „niezgodności orzeczenia z prawem”, skoro jest ono elementem
konstrukcyjnym skargi (art. 4245
§ 1 pkt 3 i 6 k.p.c.). Orzeczenie niezgodne
z prawem - w rozumieniu art. 4241
k.p.c. w zw. z art. 4171
§ 2 k.c. - to orzeczenie,
które jest sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami
i z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku
szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które
jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej. Takie definiowanie pojęcia
„orzeczenia niezgodnego z prawem” wynika ze specyfiki władzy sądowniczej
oraz jej ustroju i w konsekwencji konieczności formułowania autonomicznej,
swoistej definicji bezprawności, jako przesłanki odpowiedzialności państwa
za szkodę wyrządzoną orzeczeniem sądowym. Uwzględniając powyższe,
3
bezzasadność skargi jest oczywista, gdy już z jej treści, bez głębszej analizy
i jurydycznych dociekań, wynika, że nie może być uwzględniona, gdyż
zaskarżonemu orzeczeniu nie można postawić zarzutu niezgodności z prawem
w wyżej przedstawionym znaczeniu.
Taka sytuacja zachodzi w odniesieniu do wniesionej skargi.
Nie można bowiem podzielić, bez konieczności głębszych dociekań prawnych,
zarzutu kwalifikowanego naruszenia art. 484 § 2 k.c. w zw. z art. 483 § 1 k.c.
w sytuacji, gdy Sąd drugiej instancji, uznając roszczenie o zapłatę kary umownej
za uzasadnione jednocześnie dokonał jej miarkowania obniżając ją do 1/3 części.
Jednocześnie Sąd Okręgowy nie wyraził stanowiska, iż brak szkody po stronie
wierzyciela nie ma wpływu na możliwość jej miarkowania, lecz przyjął - zgodnie
ze stanowiskiem wyrażonym w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 6 listopada 2003 r., III CZP 61/03 (OSNC 2004, nr 5, poz. 69),
mającej moc zasady prawnej - że nie jest to okoliczność, która wyłącza
w ogóle uprawnienie wierzyciela do żądania zapłaty przez dłużnika kary umownej,
a może mieć jedynie wpływ na miarkowanie jej wysokości.
Nie można również uznać, aby w sposób kwalifikowany doszło do
naruszenia art. 65 § 2 k.c. poprzez dokonany przez Sąd Apelacyjny sposób
interpretacji § 25 pkt 5 umowy najmu stron z dnia 28 marca 2006 r. w sytuacji
wyboru przez Sąd jednego z możliwych wariantów jego interpretacji opartego na
analizie logiczno-językowej wzmocnionej argumentem, że określone w tym
postanowieniu umowy przyczyny uzasadniające żądanie zapłaty kary umownej
przez wynajmującego zależały ze swej natury od najemcy i przyczyn jego
obciążających.
Z tych przyczyn na podstawie art. 4249
k.p.c. odmówiono przyjęcia skargi do
rozpoznania. O kosztach postępowania przed Sądem Najwyższym orzeczono na
podstawie art. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 42412
k.p.c. przy uwzględnieniu przepisów § 12 ust. 5 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 6 i § 2 ust. 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
4
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 19 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk
w sprawie ze skargi P. M. J. M. R. Spółki Jawnej
w W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 15 marca 2012 r.,
w sprawie z powództwa A. W. S.A.
przeciwko P. M. J. M. R. Spółce Jawnej
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 września 2013 r.
1) odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania;
2) zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej
kwotę 1 800 (tysiąc osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania przed Sądem Najwyższym.
2
UZASADNIENIE
Pozwana „P.” M. J., M. R. spółka jawna wniosła skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem wyroku Sądu Apelacyjnego […] z dnia 15 marca 2012 r.
(sygn. akt I ACa …/12) - w pkt 1 i 3 - którym zmieniono zaskarżony wyrok Sądu
Okręgowego (sygn. akt X GC …/11) w ten sposób, że zasądzono od strony
pozwanej na rzecz strony powodowej (A. W. S.A.) kwotę 52.515 zł z ustawowymi
odsetkami liczonymi od 3 czerwca 2011 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.420 zł
tytułem zwrotu kosztów procesu, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalono
(pkt 1); oddalono apelację w pozostałej części (pkt 2) oraz zasądzono od strony
pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.726 zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego (pkt 3). Podstawę skargi stanowiły zarzuty naruszenia
art. 484 § 2 w zw. z art. 483 § 1 k.c. oraz art. 65 § 2 k.c. Skarżąca wniosła o
stwierdzenie, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z przepisami art. 483 § 1 w
zw. z art. 484 § 2 k.c. oraz art. 65 § 2 k.c.
W przedmiocie przyjęcia (odmowy przyjęcia) skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sąd Najwyższy orzeka
w ramach tzw. przesądu, którego celem jest wyeliminowanie takich skarg, które są
oczywiście bezzasadne (art. 4249
w zw. z art. 3989
§ 2 i art. 42412
k.p.c.).
Oceny, czy skarga jest „oczywiście bezzasadna” należy dokonywać w powiązaniu
z pojęciem „niezgodności orzeczenia z prawem”, skoro jest ono elementem
konstrukcyjnym skargi (art. 4245
§ 1 pkt 3 i 6 k.p.c.). Orzeczenie niezgodne
z prawem - w rozumieniu art. 4241
k.p.c. w zw. z art. 4171
§ 2 k.c. - to orzeczenie,
które jest sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami
i z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku
szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które
jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej. Takie definiowanie pojęcia
„orzeczenia niezgodnego z prawem” wynika ze specyfiki władzy sądowniczej
oraz jej ustroju i w konsekwencji konieczności formułowania autonomicznej,
swoistej definicji bezprawności, jako przesłanki odpowiedzialności państwa
za szkodę wyrządzoną orzeczeniem sądowym. Uwzględniając powyższe,
3
bezzasadność skargi jest oczywista, gdy już z jej treści, bez głębszej analizy
i jurydycznych dociekań, wynika, że nie może być uwzględniona, gdyż
zaskarżonemu orzeczeniu nie można postawić zarzutu niezgodności z prawem
w wyżej przedstawionym znaczeniu.
Taka sytuacja zachodzi w odniesieniu do wniesionej skargi.
Nie można bowiem podzielić, bez konieczności głębszych dociekań prawnych,
zarzutu kwalifikowanego naruszenia art. 484 § 2 k.c. w zw. z art. 483 § 1 k.c.
w sytuacji, gdy Sąd drugiej instancji, uznając roszczenie o zapłatę kary umownej
za uzasadnione jednocześnie dokonał jej miarkowania obniżając ją do 1/3 części.
Jednocześnie Sąd Okręgowy nie wyraził stanowiska, iż brak szkody po stronie
wierzyciela nie ma wpływu na możliwość jej miarkowania, lecz przyjął - zgodnie
ze stanowiskiem wyrażonym w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 6 listopada 2003 r., III CZP 61/03 (OSNC 2004, nr 5, poz. 69),
mającej moc zasady prawnej - że nie jest to okoliczność, która wyłącza
w ogóle uprawnienie wierzyciela do żądania zapłaty przez dłużnika kary umownej,
a może mieć jedynie wpływ na miarkowanie jej wysokości.
Nie można również uznać, aby w sposób kwalifikowany doszło do
naruszenia art. 65 § 2 k.c. poprzez dokonany przez Sąd Apelacyjny sposób
interpretacji § 25 pkt 5 umowy najmu stron z dnia 28 marca 2006 r. w sytuacji
wyboru przez Sąd jednego z możliwych wariantów jego interpretacji opartego na
analizie logiczno-językowej wzmocnionej argumentem, że określone w tym
postanowieniu umowy przyczyny uzasadniające żądanie zapłaty kary umownej
przez wynajmującego zależały ze swej natury od najemcy i przyczyn jego
obciążających.
Z tych przyczyn na podstawie art. 4249
k.p.c. odmówiono przyjęcia skargi do
rozpoznania. O kosztach postępowania przed Sądem Najwyższym orzeczono na
podstawie art. 98 § 1 i 3 i art. 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1, art. 39821
i art. 42412
k.p.c. przy uwzględnieniu przepisów § 12 ust. 5 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 6 i § 2 ust. 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
4
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
jw