II KK 217/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II KK 217/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
SSN Andrzej Ryński
Protokolant Ewa Oziębła
w sprawie A. A.
ukaranej za wykroczenie art. 96 § 3 k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w trybie art. 535 § 5 k.p.k., bez udziału stron,
na posiedzeniu w dniu 27 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść ukaranej
od wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 3 kwietnia 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 5 § 1 pkt 8
k.p.s.w. w zw. z art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w. umarza
postępowanie w sprawie, a kosztami postępowania obciąża
Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wyrokiem nakazowym z dnia 3 kwietnia 2013 r., ukarał A. A.
za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca
2
1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.)
polegające na tym, że w okresie od 19.10.2012 r. do 25.10.2012 r., a więc w
terminie 7 dni od daty otrzymania listu poleconego z wezwaniem, wbrew
obowiązkowi, jako właścicielka pojazdu samochodowego marki HYUNDAI […], nie
wskazała na żądanie Straży Miejskiej i w siedzibie Straży Miejskiej […] , komu
powierzyła wyżej wymieniony pojazd do kierowania lub używania w dniu
1.10.2012r., ok. godz. 11 : 20. Na podstawie art. 96 § 3 k.w. sąd wymierzył
obwinionej karę grzywny w wysokości 200 zł, zasądzając nadto od niej na rzecz
Skarbu Państwa koszty i opłatę sądową.
Od wyroku tego strony nie wniosły sprzeciwu, wobec czego z dniem 30
kwietnia 2013 r. stał się prawomocny.
Kasację od tego wyroku wniósł na podstawie art. 110 § 1 k.p.s.w. na korzyść
ukaranej Prokurator Generalny.
Na podstawie art. 111 k.p.s.w., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i 2 k.p.k.
w zw. z art. 112 k.p.s.w. zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku
naruszenie prawa procesowego, a mianowicie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. Naruszenie
to miało polegać na przeprowadzeniu postępowania co do tego samego czynu
obwinionej i wydaniu zaskarżonego wyroku, pomimo wcześniejszego wszczęcia
przeciwko niej postępowania o to samo wykroczenie, które zostało zakończone
wydaniem wobec obwinionej przez Sąd Rejonowy w W. wyroku w dniu 11 marca
2013 r., w sprawie o sygn. akt. […] - co w konsekwencji stanowi bezwzględną
przyczynę odwoławczą określoną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w.
W konkluzji Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku i umorzenie
postępowania w sprawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna w rozumieniu art.
535 § 5 k.p.k. i należało uwzględnić ją w całości. Zaskarżony przedmiotową kasacją
wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w W., zapadł z rażącym naruszeniem
wskazanych przepisów prawa, co z kolei miało istotny wpływ na treść orzeczenia.
Analiza akt spraw o sygn. […] oraz […] dowodzi jednoznacznie, że Straż
Miejska […] złożyła w Sądzie Rejonowym w W. dwa niezależne wnioski o ukaranie
A.A. za ten sam czyn, stanowiący wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. Pierwszy z
3
wniosków wpłynął do sądu w dniu 31 stycznia 2013 r. (został zarejestrowany pod
sygnaturą 135/13) , a kolejny w dniu 25 lutego 2013 r. (sygn. 249/13).
Wyrokiem nakazowym z dnia 11 marca 2013 r., w sprawie o sygn. akt
249/13, Sąd Rejonowy uznał A. A. winną tego, że w okresie od 19.10.2012 r. do
25.10.2012 r., tj. w terminie 7 dni od daty otrzymania listu poleconego z
wezwaniem, wbrew obowiązkowi, jako właścicielka pojazdu samochodowego marki
HYUNDAI o nr rej. […], nie wskazała na żądanie Straży Miejskiej […], komu
powierzyła wyżej wymieniony pojazd do kierowania lub używania w dniu
1.10.2012r., ok. godz. 11:20 - a więc uznał jej winę w zakresie wykroczenia z art.
96 § 3 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu
drogowym.
Na podstawie art. 96 § 3 k.w. sąd wymierzył obwinionej karę grzywny w
wysokości 300 zł, zasądzając od niej na rzecz Skarbu Państwa koszty i opłatę
sądową.
Od tego wyroku strony nie złożyły sprzeciwu i orzeczenie uprawomocniło się
z dniem 27 marca 2013 r.
Pomimo tego faktu, Sąd Rejonowy w W. wyrokiem nakazowym z dnia 3
kwietnia 2013 r., w sprawie o sygn. akt 135/13, uznał ponownie A. A. winną tego
samego wykroczenia, co trafnie podniesiono w kasacji. Analiza akt obydwu
postępowań wskazuje jasno, że przeciwko A. A. równolegle prowadzono dwa
postępowania obejmujące to samo wykroczenie, a w rezultacie w obrocie prawnym
funkcjonują niezależnie od siebie dwa prawomocne wyroki dotyczące tego samego
czynu, tej samej osoby, która poniosła podwójną odpowiedzialność karną za to
wykroczenie.
Na aprobatę zasługuje pogląd prawny wyrażony przez Sąd Najwyższy w
postanowieniu z dnia 26 września 2002 r., I KZP 22/02, (OSNKW 2002, z. 11-12,
poz. 107) – „Jeżeli dojdzie do złamania zasady, że "ten sam czyn stanowić może
tylko jedno wykroczenie" i w różnych postępowaniach sprawca zostanie
prawomocnie ukarany za dwa lub więcej wykroczeń, zamiast za jedno wykroczenie
wyczerpujące znamiona wykroczeń zawarte w dwóch lub więcej przepisach ustawy,
to wynikające z idei demokratycznego państwa prawnego (art. 2 i 7 Konstytucji RP)
przywrócenie stanu zgodnego z prawem - możliwe w drodze umorzenia
4
postępowania zakończonego orzeczeniem, które uprawomocniło się później -
powinno nastąpić w tej fazie, w której zaistniało naruszenie prawa (a zatem w
postępowaniu rozpoznawczym, uruchomionym w wyniku nadzwyczajnego środka
zaskarżenia, nie zaś w postępowaniu wykonawczym)”.
Nie ulega zatem wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie wadą jest
dotknięte postępowanie prowadzone w sprawie o sygnaturze 135/13, skoro wyrok
w tej sprawie został wydany w drugiej kolejności.
Orzeczenie to zapadło z rażącym naruszeniem przepisu art. 5 § 1 pkt 8
k.p.s.w., mającym istotny wpływ na jego treść, skoro zostało wydane mimo
zaistnienia negatywnej przesłanki procesowej w postaci res iudicata. W
konsekwencji, jak trafnie podniesiono w kasacji, A. A. została dwukrotnie ukarana
prawomocnie za ten sam czyn.
Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności, Sąd Najwyższy na
podstawie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. w zw. z art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w., uchylił
zaskarżony kasacją wyrok i umorzył postępowanie w sprawie, a kosztami
sądowymi obciążył Skarb Państwa.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
SSN Andrzej Ryński
Protokolant Ewa Oziębła
w sprawie A. A.
ukaranej za wykroczenie art. 96 § 3 k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w trybie art. 535 § 5 k.p.k., bez udziału stron,
na posiedzeniu w dniu 27 września 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść ukaranej
od wyroku Sądu Rejonowego w W.
z dnia 3 kwietnia 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i na podstawie art. 5 § 1 pkt 8
k.p.s.w. w zw. z art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w. umarza
postępowanie w sprawie, a kosztami postępowania obciąża
Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wyrokiem nakazowym z dnia 3 kwietnia 2013 r., ukarał A. A.
za wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca
2
1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.)
polegające na tym, że w okresie od 19.10.2012 r. do 25.10.2012 r., a więc w
terminie 7 dni od daty otrzymania listu poleconego z wezwaniem, wbrew
obowiązkowi, jako właścicielka pojazdu samochodowego marki HYUNDAI […], nie
wskazała na żądanie Straży Miejskiej i w siedzibie Straży Miejskiej […] , komu
powierzyła wyżej wymieniony pojazd do kierowania lub używania w dniu
1.10.2012r., ok. godz. 11 : 20. Na podstawie art. 96 § 3 k.w. sąd wymierzył
obwinionej karę grzywny w wysokości 200 zł, zasądzając nadto od niej na rzecz
Skarbu Państwa koszty i opłatę sądową.
Od wyroku tego strony nie wniosły sprzeciwu, wobec czego z dniem 30
kwietnia 2013 r. stał się prawomocny.
Kasację od tego wyroku wniósł na podstawie art. 110 § 1 k.p.s.w. na korzyść
ukaranej Prokurator Generalny.
Na podstawie art. 111 k.p.s.w., art. 526 § 1 k.p.k. oraz art. 537 § 1 i 2 k.p.k.
w zw. z art. 112 k.p.s.w. zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku
naruszenie prawa procesowego, a mianowicie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. Naruszenie
to miało polegać na przeprowadzeniu postępowania co do tego samego czynu
obwinionej i wydaniu zaskarżonego wyroku, pomimo wcześniejszego wszczęcia
przeciwko niej postępowania o to samo wykroczenie, które zostało zakończone
wydaniem wobec obwinionej przez Sąd Rejonowy w W. wyroku w dniu 11 marca
2013 r., w sprawie o sygn. akt. […] - co w konsekwencji stanowi bezwzględną
przyczynę odwoławczą określoną w art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w.
W konkluzji Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku i umorzenie
postępowania w sprawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego jest oczywiście zasadna w rozumieniu art.
535 § 5 k.p.k. i należało uwzględnić ją w całości. Zaskarżony przedmiotową kasacją
wyrok nakazowy Sądu Rejonowego w W., zapadł z rażącym naruszeniem
wskazanych przepisów prawa, co z kolei miało istotny wpływ na treść orzeczenia.
Analiza akt spraw o sygn. […] oraz […] dowodzi jednoznacznie, że Straż
Miejska […] złożyła w Sądzie Rejonowym w W. dwa niezależne wnioski o ukaranie
A.A. za ten sam czyn, stanowiący wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. Pierwszy z
3
wniosków wpłynął do sądu w dniu 31 stycznia 2013 r. (został zarejestrowany pod
sygnaturą 135/13) , a kolejny w dniu 25 lutego 2013 r. (sygn. 249/13).
Wyrokiem nakazowym z dnia 11 marca 2013 r., w sprawie o sygn. akt
249/13, Sąd Rejonowy uznał A. A. winną tego, że w okresie od 19.10.2012 r. do
25.10.2012 r., tj. w terminie 7 dni od daty otrzymania listu poleconego z
wezwaniem, wbrew obowiązkowi, jako właścicielka pojazdu samochodowego marki
HYUNDAI o nr rej. […], nie wskazała na żądanie Straży Miejskiej […], komu
powierzyła wyżej wymieniony pojazd do kierowania lub używania w dniu
1.10.2012r., ok. godz. 11:20 - a więc uznał jej winę w zakresie wykroczenia z art.
96 § 3 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu
drogowym.
Na podstawie art. 96 § 3 k.w. sąd wymierzył obwinionej karę grzywny w
wysokości 300 zł, zasądzając od niej na rzecz Skarbu Państwa koszty i opłatę
sądową.
Od tego wyroku strony nie złożyły sprzeciwu i orzeczenie uprawomocniło się
z dniem 27 marca 2013 r.
Pomimo tego faktu, Sąd Rejonowy w W. wyrokiem nakazowym z dnia 3
kwietnia 2013 r., w sprawie o sygn. akt 135/13, uznał ponownie A. A. winną tego
samego wykroczenia, co trafnie podniesiono w kasacji. Analiza akt obydwu
postępowań wskazuje jasno, że przeciwko A. A. równolegle prowadzono dwa
postępowania obejmujące to samo wykroczenie, a w rezultacie w obrocie prawnym
funkcjonują niezależnie od siebie dwa prawomocne wyroki dotyczące tego samego
czynu, tej samej osoby, która poniosła podwójną odpowiedzialność karną za to
wykroczenie.
Na aprobatę zasługuje pogląd prawny wyrażony przez Sąd Najwyższy w
postanowieniu z dnia 26 września 2002 r., I KZP 22/02, (OSNKW 2002, z. 11-12,
poz. 107) – „Jeżeli dojdzie do złamania zasady, że "ten sam czyn stanowić może
tylko jedno wykroczenie" i w różnych postępowaniach sprawca zostanie
prawomocnie ukarany za dwa lub więcej wykroczeń, zamiast za jedno wykroczenie
wyczerpujące znamiona wykroczeń zawarte w dwóch lub więcej przepisach ustawy,
to wynikające z idei demokratycznego państwa prawnego (art. 2 i 7 Konstytucji RP)
przywrócenie stanu zgodnego z prawem - możliwe w drodze umorzenia
4
postępowania zakończonego orzeczeniem, które uprawomocniło się później -
powinno nastąpić w tej fazie, w której zaistniało naruszenie prawa (a zatem w
postępowaniu rozpoznawczym, uruchomionym w wyniku nadzwyczajnego środka
zaskarżenia, nie zaś w postępowaniu wykonawczym)”.
Nie ulega zatem wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie wadą jest
dotknięte postępowanie prowadzone w sprawie o sygnaturze 135/13, skoro wyrok
w tej sprawie został wydany w drugiej kolejności.
Orzeczenie to zapadło z rażącym naruszeniem przepisu art. 5 § 1 pkt 8
k.p.s.w., mającym istotny wpływ na jego treść, skoro zostało wydane mimo
zaistnienia negatywnej przesłanki procesowej w postaci res iudicata. W
konsekwencji, jak trafnie podniesiono w kasacji, A. A. została dwukrotnie ukarana
prawomocnie za ten sam czyn.
Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności, Sąd Najwyższy na
podstawie art. 5 § 1 pkt 8 k.p.s.w. w zw. z art. 104 § 1 pkt 7 k.p.s.w., uchylił
zaskarżony kasacją wyrok i umorzył postępowanie w sprawie, a kosztami
sądowymi obciążył Skarb Państwa.