II PZ 26/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V CZ 9/09 II CZ 35/97
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PZ 26/13
POSTANOWIENIE
Dnia 5 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Gersdorf (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Iwulski
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z powództwa E. W.
przeciwko K. T. Sp. z o.o. z siedzibą w W.
o odprawę emerytalną,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 5 listopada 2013 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 27 czerwca 2013 r.
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2013 r., Sąd Okręgowy w W. odrzucił
skargę kasacyjną powódki E. W. od wyroku tego Sądu z dnia 30 października 2012
r. w sprawie przeciwko K. T. Sp. z o.o. w W. o odprawę emerytalną.
Sąd ustalił, że skarga kasacyjna została wniesiona przez pełnomocnika
powódki w dniu 11 maja 2013 r. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem został
doręczony powódce w dniu 7 grudnia 2012 r. W dniu 31 stycznia 2013 r. powódka
wniosła o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu oraz o zwolnienie od kosztów
sądowych. Wniosek został oddalony postanowieniem, które doręczono powódce w
dniu 11 marca 2013 r.
2
Sąd Okręgowy uznał, powołując się na postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 15 kwietnia 1997 r., sygn. II CZ 35/97 oraz z dnia 25 marca 2009 r., sygn. V
CZ 9/09), że wniesienie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w terminie
do wniesienia skargi kasacyjnej nie przerywa biegu tego terminu. Uznał zatem, że
skarga wymaga odrzucenia jako wniesiona po terminie.
Zażalenie na to postanowienie wywiódł pełnomocnik powódki. Zarzucił
naruszenie:
a/ art. 124 § 3 i 4 k.p.c. przez ich niezastosowanie mimo, że z przepisów tych
wynika, iż złożenie w terminie otwartym do wniesienia skargi kasacyjnej wniosku o
ustanowienie pełnomocnika z urzędu, przerywa bieg tego terminu i biegnie on na
nowo od dnia doręczenia stronie postanowienia o oddaleniu wniosku o
ustanowienie pełnomocnika z urzędu,
b/ art. 3985
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 112 k.c. w zw. z art. 165 § 1 k.p.c. przez uznanie,
że skarga kasacyjna wymaga odrzucenia, albowiem termin na jej wniesienie minął
7 lutego 2013 r.,
c/ art. 3986
§ 2 k.p.c. przez odrzucenie skargi jako wniesionej po upływie terminu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie znajduje pełne uzasadnienie, wskutek czego zaskarżone
postanowienie wymagało uchylenia.
Stosownie do art. 124 § 4 in principio k.p.c. w razie oddalenia wniosku o
ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgłoszonego w przypadkach, o
których mowa w § 2 lub § 3 tego przepisu, termin do wniesienia środka zaskarżenia
biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a jeżeli postanowienie zostało
wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia. Przepis § 3 wymaga z
kolei, by wniosek o ustanowienie pełnomocnika zgłoszony został przed upływem
terminu do wniesienia skargi kasacyjnej przez stronę. Nie przewiduje on, w którym
momencie przed upływem terminu do wniesienia skargi strona miałaby złożyć
wniosek o przyznanie pełnomocnika z urzędu. Fakt, że w niniejszej sprawie
powódka uczyniła to na kilka dni przed upływem terminu na wniesienie skargi nie
ma znaczenia prawnego.
3
Art. 124 § 3 i 4 k.p.c. w przywołanym brzmieniu obowiązują od dnia 19
kwietnia 2010 r. Wcześniej przepis ten zawierał krańcowo odmienną treść,
przewidując że wniosek o ustanowienie pełnomocnika do wniesienia środka
zaskarżenia nie przerywa biegu terminu. W tej sytuacji trafnie podnosi się w
zażaleniu, że dotychczasowe orzecznictwo odnosi się do stanu prawnego sprzed
nowelizacji i nie ma podstaw do powoływania się na nie.
W piśmiennictwie wskazuje się, że uprzednio obowiązujące rozwiązania
prawne powodowały zróżnicowanie sytuacji prawnej strony, w zależności od jej
zdolności postulacyjnej (środka zaskarżenia), prowadziły także do rozbieżności w
poglądach na zasady przywrócenia terminu do wniesienia środka zaskarżenia. (por.
J. Gudowski w: System prawa cywilnego procesowego, Warszawa 2013 pod red. T.
Erecińskiego, tom III cz. 2 pod red. J. Gudowskiego, s. 1010-1011). Nie budzi przy
tym najmniejszych wątpliwości, że w razie oddalenia wniosku o ustanowienie
pełnomocnika z urzędu termin do wniesienia skargi dla strony biegnie od dnia
doręczenia stronie postanowienia oddalającego wniosek, co daje stronie szansę na
wniesienie skargi korzystając z pełnomocnika z wyboru (por. np. J. Gudowski, op.
cit., A. Zieliński w: A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania
cywilnego. Komentarz, Warszawa 2012, uwaga 8 do art. 124, J. Gibiec w: Kodeks
postępowania cywilnego. Komentarz pod red. E. Marszałkowskiej-Krześ, uwaga 7
do art. 124).
Zażalenie okazało się zatem w sprawie oczywiście uzasadnione. Mając
jednak na uwadze, że w zażaleniu nie zawarto wniosków dotyczących
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, Sąd Najwyższy nie orzekł w tym
przedmiocie.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 5 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Gersdorf (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Iwulski
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z powództwa E. W.
przeciwko K. T. Sp. z o.o. z siedzibą w W.
o odprawę emerytalną,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 5 listopada 2013 r.,
zażalenia powódki na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 27 czerwca 2013 r.
uchyla zaskarżone postanowienie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2013 r., Sąd Okręgowy w W. odrzucił
skargę kasacyjną powódki E. W. od wyroku tego Sądu z dnia 30 października 2012
r. w sprawie przeciwko K. T. Sp. z o.o. w W. o odprawę emerytalną.
Sąd ustalił, że skarga kasacyjna została wniesiona przez pełnomocnika
powódki w dniu 11 maja 2013 r. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem został
doręczony powódce w dniu 7 grudnia 2012 r. W dniu 31 stycznia 2013 r. powódka
wniosła o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu oraz o zwolnienie od kosztów
sądowych. Wniosek został oddalony postanowieniem, które doręczono powódce w
dniu 11 marca 2013 r.
2
Sąd Okręgowy uznał, powołując się na postanowienia Sądu Najwyższego z
dnia 15 kwietnia 1997 r., sygn. II CZ 35/97 oraz z dnia 25 marca 2009 r., sygn. V
CZ 9/09), że wniesienie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w terminie
do wniesienia skargi kasacyjnej nie przerywa biegu tego terminu. Uznał zatem, że
skarga wymaga odrzucenia jako wniesiona po terminie.
Zażalenie na to postanowienie wywiódł pełnomocnik powódki. Zarzucił
naruszenie:
a/ art. 124 § 3 i 4 k.p.c. przez ich niezastosowanie mimo, że z przepisów tych
wynika, iż złożenie w terminie otwartym do wniesienia skargi kasacyjnej wniosku o
ustanowienie pełnomocnika z urzędu, przerywa bieg tego terminu i biegnie on na
nowo od dnia doręczenia stronie postanowienia o oddaleniu wniosku o
ustanowienie pełnomocnika z urzędu,
b/ art. 3985
§ 1 k.p.c. w zw. z art. 112 k.c. w zw. z art. 165 § 1 k.p.c. przez uznanie,
że skarga kasacyjna wymaga odrzucenia, albowiem termin na jej wniesienie minął
7 lutego 2013 r.,
c/ art. 3986
§ 2 k.p.c. przez odrzucenie skargi jako wniesionej po upływie terminu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie znajduje pełne uzasadnienie, wskutek czego zaskarżone
postanowienie wymagało uchylenia.
Stosownie do art. 124 § 4 in principio k.p.c. w razie oddalenia wniosku o
ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgłoszonego w przypadkach, o
których mowa w § 2 lub § 3 tego przepisu, termin do wniesienia środka zaskarżenia
biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a jeżeli postanowienie zostało
wydane na posiedzeniu jawnym - od dnia jego ogłoszenia. Przepis § 3 wymaga z
kolei, by wniosek o ustanowienie pełnomocnika zgłoszony został przed upływem
terminu do wniesienia skargi kasacyjnej przez stronę. Nie przewiduje on, w którym
momencie przed upływem terminu do wniesienia skargi strona miałaby złożyć
wniosek o przyznanie pełnomocnika z urzędu. Fakt, że w niniejszej sprawie
powódka uczyniła to na kilka dni przed upływem terminu na wniesienie skargi nie
ma znaczenia prawnego.
3
Art. 124 § 3 i 4 k.p.c. w przywołanym brzmieniu obowiązują od dnia 19
kwietnia 2010 r. Wcześniej przepis ten zawierał krańcowo odmienną treść,
przewidując że wniosek o ustanowienie pełnomocnika do wniesienia środka
zaskarżenia nie przerywa biegu terminu. W tej sytuacji trafnie podnosi się w
zażaleniu, że dotychczasowe orzecznictwo odnosi się do stanu prawnego sprzed
nowelizacji i nie ma podstaw do powoływania się na nie.
W piśmiennictwie wskazuje się, że uprzednio obowiązujące rozwiązania
prawne powodowały zróżnicowanie sytuacji prawnej strony, w zależności od jej
zdolności postulacyjnej (środka zaskarżenia), prowadziły także do rozbieżności w
poglądach na zasady przywrócenia terminu do wniesienia środka zaskarżenia. (por.
J. Gudowski w: System prawa cywilnego procesowego, Warszawa 2013 pod red. T.
Erecińskiego, tom III cz. 2 pod red. J. Gudowskiego, s. 1010-1011). Nie budzi przy
tym najmniejszych wątpliwości, że w razie oddalenia wniosku o ustanowienie
pełnomocnika z urzędu termin do wniesienia skargi dla strony biegnie od dnia
doręczenia stronie postanowienia oddalającego wniosek, co daje stronie szansę na
wniesienie skargi korzystając z pełnomocnika z wyboru (por. np. J. Gudowski, op.
cit., A. Zieliński w: A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania
cywilnego. Komentarz, Warszawa 2012, uwaga 8 do art. 124, J. Gibiec w: Kodeks
postępowania cywilnego. Komentarz pod red. E. Marszałkowskiej-Krześ, uwaga 7
do art. 124).
Zażalenie okazało się zatem w sprawie oczywiście uzasadnione. Mając
jednak na uwadze, że w zażaleniu nie zawarto wniosków dotyczących
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, Sąd Najwyższy nie orzekł w tym
przedmiocie.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.