V CNP 23/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:17-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CNP 23/13
POSTANOWIENIE
Dnia 17 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi G. Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. w W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w G. z dnia 13 lipca 2012 r.
w sprawie z powództwa T. S.
przeciwko G. Towarzystwu Ubezpieczeń S.A. w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 grudnia 2013 r.,
odrzuca skargę.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem z dnia 13 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w G. zmienił wyrok Sądu
Rejonowego w R., którym oddalono powództwo, w ten sposób, że zasądził od
pozwanej na rzecz powoda 2 338,22 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca
2012 r., umorzył postępowanie co do 4000 zł, oddalił powództwo w pozostałym
zakresie, zniósł wzajemnie koszty procesu stron za pierwszą instancję i orzekł o
kosztach postępowania apelacyjnego.
Od wyroku Sądu drugiej instancji drugiej instancji, w części zasądzającej
kwotę przewyższającą 2 038,22 zł i umarzającej postępowanie, pozwany wniósł
skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
ustanowiona ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) jest - podobnie jak skarga kasacyjna - środkiem
prawnym sformalizowanym. Wysokie wymagania formalne stawiane skardze są
związane nie tylko z jej specjalną, nadzwyczajną funkcją w systemie prawa, ale
wynikają także z potrzeby spełnienia wysokich oczekiwań profesjonalnych.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego
została wniesiona, przytoczenie jej podstaw i ich uzasadnienia, wskazanie przepisu
prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe i wniosek o stwierdzenie niezgodności
orzeczenia z prawem.
Wymienione wymagania skargi mają charakter konstrukcyjny i powinny być
spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga niespełniająca któregokolwiek
z nich jest dotknięta tzw. brakiem istotnym, nienaprawialnym w trybie właściwym
dla usuwania braków i podlega odrzucenie bez wzywania do ich usunięcia. Każde
z tych wymagań przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. - na co Sąd Najwyższy
wielokrotnie zwracał uwagę - ma charakter samoistny, powinno być zatem spełnione
3
niezależnie od innych wymagań (por. postanowienia Sąd Najwyższego: z dnia
20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05 i z dnia 18 stycznia 2006 r., III CNP 21/05, niepubl.).
Tymczasem skarga wniesiona przez pozwaną nie zawiera w ogóle
wymagania przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c., tj. wskazania przepisu prawa,
z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. Tej oceny nie zmienia okoliczność
przytoczenia w skardze jej podstawy i uzasadnienia. Postawienie przez prawodawcę
jako dwu odrębnych wymagań przytoczenia podstaw i ich uzasadnienia oraz
wskazania przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodnie było - jak
wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05
(OSNC z 2006 r. Nr 7-8, poz. 140) - zabiegiem w pełni świadomym i uzasadnionym.
Po pierwsze, trzeba pamiętać, że instytucja skargi, o której mowa, została
ustanowiona w celu stworzenia możliwości realizacji uprawnień przewidzianych w art.
4171
§ 2 k.c., zagwarantowanych w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, przewidujących
odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez niezgodne
z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej. Jest w tej sytuacji
oczywiste, że niezgodność z prawem uzasadniająca odpowiedzialność Skarbu
Państwa musi być – już na etapie wnoszenia skargi – jasno określona przez
wskazanie przepisu, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. Po drugie,
same wady postępowania poprzedzającego wydanie zaskarżonego orzeczenia,
wytykane w ramach podstaw, nie zawsze powodują niezgodność orzeczenia
z prawem (art. 4244
k.p.c.), a jeśli nawet tak się dzieje, to przepisy wskazane jako
naruszone w ramach podstaw nie muszą być - i często nie są - tożsame
z przepisami (przepisem), z którym orzeczenie jest niezgodne. Z tych przyczyn,
zważywszy także na względy czysto normatywne, tj. na konstrukcję art. 4255
k.p.c.,
przyjmuje się, że spełnienia wymagania przewidzianego w art. 4255
§ 1 pkt 3 k.p.c.
nie stanowi także odwołanie się do podstaw skargi lub ich uzasadnienia.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 4288
§ 1 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 17 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie ze skargi G. Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. w W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w G. z dnia 13 lipca 2012 r.
w sprawie z powództwa T. S.
przeciwko G. Towarzystwu Ubezpieczeń S.A. w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 grudnia 2013 r.,
odrzuca skargę.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem z dnia 13 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w G. zmienił wyrok Sądu
Rejonowego w R., którym oddalono powództwo, w ten sposób, że zasądził od
pozwanej na rzecz powoda 2 338,22 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 5 lipca
2012 r., umorzył postępowanie co do 4000 zł, oddalił powództwo w pozostałym
zakresie, zniósł wzajemnie koszty procesu stron za pierwszą instancję i orzekł o
kosztach postępowania apelacyjnego.
Od wyroku Sądu drugiej instancji drugiej instancji, w części zasądzającej
kwotę przewyższającą 2 038,22 zł i umarzającej postępowanie, pozwany wniósł
skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
ustanowiona ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks
postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz. U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) jest - podobnie jak skarga kasacyjna - środkiem
prawnym sformalizowanym. Wysokie wymagania formalne stawiane skardze są
związane nie tylko z jej specjalną, nadzwyczajną funkcją w systemie prawa, ale
wynikają także z potrzeby spełnienia wysokich oczekiwań profesjonalnych.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać oznaczenie orzeczenia, od którego
została wniesiona, przytoczenie jej podstaw i ich uzasadnienia, wskazanie przepisu
prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe i wniosek o stwierdzenie niezgodności
orzeczenia z prawem.
Wymienione wymagania skargi mają charakter konstrukcyjny i powinny być
spełnione kumulatywnie. To oznacza, że skarga niespełniająca któregokolwiek
z nich jest dotknięta tzw. brakiem istotnym, nienaprawialnym w trybie właściwym
dla usuwania braków i podlega odrzucenie bez wzywania do ich usunięcia. Każde
z tych wymagań przewidzianych w art. 4245
§ 1 k.p.c. - na co Sąd Najwyższy
wielokrotnie zwracał uwagę - ma charakter samoistny, powinno być zatem spełnione
3
niezależnie od innych wymagań (por. postanowienia Sąd Najwyższego: z dnia
20 lipca 2005 r., IV CNP 1/05 i z dnia 18 stycznia 2006 r., III CNP 21/05, niepubl.).
Tymczasem skarga wniesiona przez pozwaną nie zawiera w ogóle
wymagania przewidzianego w art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c., tj. wskazania przepisu prawa,
z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. Tej oceny nie zmienia okoliczność
przytoczenia w skardze jej podstawy i uzasadnienia. Postawienie przez prawodawcę
jako dwu odrębnych wymagań przytoczenia podstaw i ich uzasadnienia oraz
wskazania przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodnie było - jak
wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05
(OSNC z 2006 r. Nr 7-8, poz. 140) - zabiegiem w pełni świadomym i uzasadnionym.
Po pierwsze, trzeba pamiętać, że instytucja skargi, o której mowa, została
ustanowiona w celu stworzenia możliwości realizacji uprawnień przewidzianych w art.
4171
§ 2 k.c., zagwarantowanych w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, przewidujących
odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez niezgodne
z prawem działania przy wykonywaniu władzy publicznej. Jest w tej sytuacji
oczywiste, że niezgodność z prawem uzasadniająca odpowiedzialność Skarbu
Państwa musi być – już na etapie wnoszenia skargi – jasno określona przez
wskazanie przepisu, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne. Po drugie,
same wady postępowania poprzedzającego wydanie zaskarżonego orzeczenia,
wytykane w ramach podstaw, nie zawsze powodują niezgodność orzeczenia
z prawem (art. 4244
k.p.c.), a jeśli nawet tak się dzieje, to przepisy wskazane jako
naruszone w ramach podstaw nie muszą być - i często nie są - tożsame
z przepisami (przepisem), z którym orzeczenie jest niezgodne. Z tych przyczyn,
zważywszy także na względy czysto normatywne, tj. na konstrukcję art. 4255
k.p.c.,
przyjmuje się, że spełnienia wymagania przewidzianego w art. 4255
§ 1 pkt 3 k.p.c.
nie stanowi także odwołanie się do podstaw skargi lub ich uzasadnienia.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 4288
§ 1 k.p.c.).