Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 335/13
POSTANOWIENIE
Dnia 29 stycznia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 29 stycznia 2014 r.,
sprawy A. S.
o odszkodowanie i zadośćuczynienie
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 6 czerwca 2013 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w K.
z dnia 13 lutego 2013 r.
p o s t a n o w i ł
I. Oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
II. Obciążyć wnioskodawcę kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 13 lutego 2013 r., Sąd Okręgowy zasądził na rzecz
wnioskodawcy A. S. 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 7.700 zł
tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się
wyroku za niewątpliwe niesłuszne zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie w
okresie od 17 listopada 2006 r. do 2 kwietnia 2007 r.; w pozostałym zakresie
wniosek oddalił.
Apelację od tego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy. Zarzucając
wyrokowi:
2
„1.Nie wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia
sprawy, polegające na pominięciu niektórych dowodów i oparcie się wyłącznie na
dowodzie w postaci opinii Uniwersytetu Medycznego z pominięciem szczegółowych
zarzutów wnioskodawcy do tej opinii i w konsekwencji niewłaściwą ocenę całości
materiału dowodowego, w tym dowodu w postaci zeznań wnioskodawcy;
2.Naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść wyroku
przez oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lub zespołu
biegłych na okoliczność pogorszenia się stanu zdrowia wnioskodawcy na skutek
przebywania w tymczasowym aresztowaniu;
3.Niezależnie od powyższych zarzutów, wyrokowi zarzucam również
nieadekwatność wysokości zasądzonego zadośćuczynienia w stosunku do skali
rozmiarów cierpień emocjonalnych, moralnych i psychicznych, które zostały
ustalone w stanie faktycznym przyjętym do ustalenia wysokości zadośćuczynienia”
- wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania sądowi I instancji.
Po rozpoznaniu tej apelacji Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 6 czerwca 2013
r., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższył kwotę zasądzonego
zadośćuczynienia do kwoty 45.000 zł, zaś w pozostałym zakresie wyrok utrzymał w
mocy.
Kasację od tego wyroku wniósł pełnomocnik wnioskodawcy. Zarzucił
wyrokowi:
„1.Rażące naruszenie przepisu art. 445 §1 i 2 k.c. mające istotny wpływ na
treść wyroku polegające na przyznaniu wnioskodawcy zadośćuczynienia, które nie
jest adekwatne do doznanej przez niego krzywdy, tj. stopnia cierpień fizycznych i
psychicznych, ich intensywności, czasu trwania, a także okoliczności zatrzymania i
zastosowania tymczasowego aresztowania, jego oczywistej bezzasadności tak ze
względu na przedmiot postępowania, jak i przepisy o stosowaniu tymczasowego
aresztowania (art. 249 §1 k.p.k., art. 257 §1 k.p.k.. art. 259 § 2 k.p.k.);
2. Rażące naruszenie przepisów prawa procesowego mające wpływ na
treść wyroku, a to art. 201 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez podzielenie stanowiska
przez Sąd Apelacyjny przyjętego w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w K.
Wydział III Karny z dnia 13 lutego 2013 roku (sygn.: III Ko …/09), że opinia
3
Uniwersytetu Medycznego jest rzetelna, pełna, jasna, niezawierająca sprzeczności,
mimo szczegółowych zarzutów wnioskodawcy do tej opinii, co w konsekwencji
uniemożliwiło weryfikację wniosków tejże opinii przez innych biegłych. Ta
okoliczność uzasadnia, nie umniejszając sędziowskiego uznania, zarzut
dowolności przyjęcia kryteriów mających wpływ na wysokość zadośćuczynienia z
naruszeniem zasady swobodnego uznania.”
Podnosząc tak określone zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
wyroku, a w przypadku podzielenia także zarzutu w pkt 2 kasacji również wyroku
Sądu Okręgowego z dnia 13 lutego 2013 r. i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu lub Sądowi Okręgowemu jako sądowi I
instancji.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Apelacyjnej
wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jako oczywiście bezzasadna podlegała oddaleniu w trybie
określonym w art. 535 § 3 k.p.k. Odnosząc się do zarzutu w pkt 1 to stwierdzić
należy, że sąd odwoławczy nie dopuścił się rażącego naruszenia przepisu art. 445
§ 1 i 2 k.c., albowiem zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty nie narusza
reguł ustalania zadośćuczynienia. Wszystkie te elementy, które powinny być
uwzględniane w kontekście oceny krzywdy, a więc i te wskazywane w kasacji (pkt
1-3 str. 3-5 kasacji), tak sąd I instancji, jak i sąd odwoławczy miał na uwadze (str.
7-11 uzasadnienia wyroku), a to skutkuje niemożnością uznania, iż sąd ten
dopuścił się rażącej obrazy wskazanych przepisów prawa cywilnego (por. np.
postanowienie SN z dnia 16 lutego 2006 r., V KK 446/05, Lex nr 183897). Jeżeli
zaś zważyć, że przepis art. 445 § 2 k.c. wskazuje, iż zadośćuczynienie winno być
„odpowiednie”, to o rażącym naruszeniu zasady ustalania „odpowiedniego”
zadośćuczynienia mogłoby świadczyć przyznanie zadośćuczynienia wręcz
symbolicznego zamiast stanowiącego rekompensatę doznanej krzywdy (por. np.
postanowienie SN z dnia 27 lipca 2005 r., II KK 54/05, Lex nr 152495). W tym
układzie kwota 45.000 zł zadośćuczynienia w odniesieniu do wszystkich
okoliczności mających znaczenie dla określenia stopnia i poczucia krzywdy nie ma
charakteru symbolicznego. Z kasacji tymczasem wynika, że wnioskodawcę nie
4
satysfakcjonuje wysokość zasądzonego zadośćuczynienia i do tego sprowadza się
istota argumentacji i zarzut naruszenia prawa materialnego. Ta okoliczność nie
dowodzi jednak rażącego naruszenia prawa.
Chybiony w tożsamym stopniu jest zarzut ujęty w pkt 2. W orzecznictwie
podkreśla się zasadnie, że dla dopuszczenia dowodu z innej opinii biegłych nie ma
znaczenia czy uzyskana opinia jest przekonywująca dla strony, ale to czy opinia
jest niepełna lub niejasna dla organu procesowego; oczywiście strona procesowa
może wskazywać na te elementy, które mają uzasadniać niejasność opinii lub jej
niepełność (np. wyrok Sądu Apelacyjnego: w Krakowie z dnia 22 marca 2012 r., II
AKa 270/11, KZS 2012/5/51; w Lublinie z dnia 20 grudnia 2011 r. II AKa 240/11,
Lex nr 1163179). W przedmiotowej sprawie orzekający w pierwszej instancji sąd
uznał opinię sporządzoną przez biegłych Uniwersytetu Medycznego za jasną,
rzetelną i pełną (opinia k. 150-157 tom I, przesłuchanie biegłych k. 235-237 tom II),
zaś sąd odwoławczy kontrolując w tym zakresie wyrok, na skutek apelacji i
odnosząc się do jej zarzutów, wskazał dlaczego stanowiska skarżącego co do
niepełności opinii nie podzielił. Obecnie w kasacji zarzut naruszenia przepisów art.
201 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. oparty jest w zasadzie tylko na jednej kwestii, tj.
pominięciu przez biegłych zeznań B. K. Tymczasem Sąd Apelacyjny na str. 4-7
swojego uzasadnienia obszernie wyjaśnił dlaczego nie uwzględnił podniesionych w
apelacji przez pełnomocnika zarzutów dotyczących opinii Uniwersytetu
Medycznego, uznając za trafne ustalenia dokonane w oparciu o nią przez Sąd I
instancji. Nie ma przy tym racji autor kasacji, iż sąd II instancji wadliwie uznał, iż
opinia ta była pełna i jasna, w sytuacji gdy biegli w swojej opinii pominęli dowód z
zeznań B. K. Podkreślić należy, że do tego zarzutu sąd odwoławczy ustosunkował
się wprost na str. 6 - 7 swojego uzasadnienia podnosząc, iż opinia biegłych
dotycząca pogorszenia stanu zdrowia oparta była na zgromadzonej w sposób
pełny dokumentacji medycznej, a więc także tej z okresu po opuszczeniu aresztu
tymczasowego. Niewątpliwie to dokumentacja medyczna obrazuje w sposób
najpełniejszy stan zdrowia oraz proces leczenia wnioskodawcy przed osadzeniem
w warunkach izolacji oraz po odzyskaniu wolności. Sąd ten wskazał nadto bardzo
trafnie, że treść zeznań B. K. nie jest równoznaczna z ustaleniem trwałego
pogorszenia zdrowia psychicznego. Przypomnieć należy, że kwestię tę rozważał
5
także sąd I instancji (por. pkt 25 i 28 uzasadnienia).
Z tych wszystkich powodów należało orzec jak w postanowieniu.