Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II BU 5/13
POSTANOWIENIE
Dnia 4 lutego 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Beata Gudowska
w sprawie z wniosku A. Z.
przeciwko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji w W.
o wysokość emerytury policyjnej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 lutego 2014 r.,
skargi wnioskodawcy o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 7 września 2011 r.
odrzuca skargę.
UZASADNIENIE
A. Z. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Sądu
Okręgowego - Sądu Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia 7 września 2011 r.,
oddalającego jego odwołanie od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno –
Rentowego MSWiA w W. z dnia 23 listopada 2009 r. w przedmiocie ustalenia
wysokości emerytury policyjnej w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 23
stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy
zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego
Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej
2
Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 24, poz. 145) w
kwocie niższej niż 40% podstawy wymiaru tego świadczenia.
Oparł skargę na podstawie naruszenia art. 15b ustawy z dnia 18 lutego
1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu
Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby
Więziennej oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.) w
związku z art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o
dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych
dokumentów (Dz. U. Nr 63, poz. 425 ze zm.) oraz obrazy przepisów postępowania
– art. 139 § 1 k.p.c., art. 47714
§ 1 k.p.c. oraz art. 5 w związku z art. 466 k.p.c.
Zarzucił, że wydanie wyroku nastąpiło z naruszeniem podstawowych zasad
porządku prawnego oraz konstytucyjnych zasad demokratycznego państwa prawa,
równości wobec prawa oraz prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy, zatem
jest on niezgodny z art. 2, 32 i 45 Konstytucji RP. Stwierdził, że jego wydanie
spowodowało wyrządzenie szkody przez nieuzasadnione i niezgodne z prawem
obniżenie świadczenia emerytalnego.
Oświadczył, że wyłącznie weryfikacja zaskarżonego wyroku w wyniku skargi
wniesionej na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. może zapewnić właściwą ochronę
prawną, gdyż wszelkie dostępne środki wzruszenia przedmiotowego
rozstrzygnięcia zostały bezskutecznie wyczerpane.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
która co do zasady przysługuje od orzeczeń sądów drugiej instancji, można oprzeć
na podstawie naruszeń prawa materialnego lub przepisów postępowania, które
spowodowały niezgodność orzeczenia z prawem, gdy przez jej wydanie stronie
została wyrządzona szkoda (art. 4244
k.p.c.). Prawomocne orzeczenie sądu
pierwszej instancji można objąć skargą tylko w wyjątkowych wypadkach, gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku
3
prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, jeżeli
strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych, chyba że jest
możliwa zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie
środków prawnych (art. 4241
§ 2 k.p.c.). W związku z tym skarga odnosząca się do
wyroku Sądu Okręgowego wydanego w pierwszej instancji powinna – poza innymi
elementami wymienionymi w art. 4245
k.p.c. – zawierać argumenty na uzasadnienie,
że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie
było i nie jest możliwe, ale ponadto, że występuje wyjątkowy wypadek
uzasadniający wniesienie skargi. Pojęcie „wypadek wyjątkowy” odnosi się zarówno
do przyczyn niezgodności z prawem orzeczenia, jak i przyczyn, dla których strona
nie skorzystała z możliwości jego zaskarżenia (por. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 29 listopada 2006 r., II CNP 85/06, niepubl.).
Wykazanie wystąpienia wyjątkowego wypadku uzasadniającego wniesienie
skargi stanowi jej samoistny element konstrukcyjny. Jako przykłady „wypadków
wyjątkowych”, o których mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c., można wskazać ciężką
chorobę strony, która uniemożliwiła wniesienie środka odwoławczego, jej stan
psychiczny uniemożliwiający podjęcie rozsądnej decyzji co do zaskarżenia
niekorzystnego orzeczenia sądu I instancji, katastrofę, klęskę żywiołową, uzyskanie
błędnej informacji od pracownika sądu co do sposobu i terminu zaskarżenia itp.
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/2006,
OSNC 2006, nr 6, poz. 113).
Skarżący nie powołał się na okoliczności uwzględnione w art. 4241
§ 2 k.p.c.
ani nie wskazał usprawiedliwionych okoliczności uniemożliwiających mu
wzruszenie wyroku będącego przedmiotem skargi. Postanowieniem z dnia 25
listopada 2011 r. Sąd Okręgowy w W. oddalił jego wniosek o przywrócenie terminu
do wniesienia apelacji i odrzucił apelację jako złożoną po terminie. Zażalenie
skarżącego zostało prawomocnie oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego z
dnia 10 lutego 2012 r., a postanowieniem z dnia 15 stycznia 2013 r. Sąd Okręgowy
w W. odrzucił skargę ubezpieczonego o wznowienie postępowania; zażalenie
zostało oddalone przez Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 5 lipca 2013 r.
Prowadzi to do wniosku, że niezaskarżenie wyroku objętego skargą nie
nastąpiło na skutek wyjątkowych okoliczności, lecz na skutek zaniedbania.
4
Powołanie się na zawinione przez siebie uchybienie terminowi do złożenia apelacji
oraz skargi o wznowienie postępowania, powodujące ich prawomocne odrzucenie,
wyklucza uznanie, że zmiana lub uchylenie wyroku objętego skargą nie było
możliwe w drodze przysługujących stronie środków prawnych (por. także
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2008 r., V CNP 187/07,
OSNC-ZD 2008/D, poz. 107 oraz wyrok z dnia 27 lutego 2008 r., II BP 56/07,
niepublikowany).
Mając to na względzie, Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji (art. 4248
§
2 k.p.c.).

II BU 5/13

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia